نشست جده که به گفته سازماندهندگان اوکراینی، نمایندگانی از حدود ۴۰ کشور (بدون روسیه ) در آن شرکت کرده بودند، عصر دیروز (شنبه) پس از چندین ساعت نطق و سخنرانی هیئتهای دیپلماتیک، بدون ماحصل به پایان رسید!
به گفته شرکتکنندگان در این نشست، همانطور که انتظار میرفت فعلاً هیچ بیانیه یا اعلامیه پایانی در کار نیست هرچند برخی از هیئتهای اعزامی قرار است امروز در نشستهای دوجانبه شرکت کنند.
فرانس ۲۴ نوشته است که سازماندهندگان موفق شدند تا نمایندگان چهار عضو تاثیرگذار بریکس شامل برزیل، هندوستان، چین و آفریقای جنوبی را به این نشست بیاورند.
با این حال، سلسو آموریم، مشاور سیاست خارجی و رئیس هیئت برزیل از سخنرانی خود برای تاکید بر این مساله استفاده کرد که «در هر مذاکره حقیقی باید تمام طرفین (از جمله روسیه) حضور داشته باشند.»
وی همچنین تاکید کرده که «هرچند اوکراین بزرگترین قربانی است اما اگر واقعاً خواهان صلح هستیم، باید به طریقی مسکو را در فرآیند صلح دخیل کنیم.»
اوکراین با این پیشزمینه که امکان دارد با تنش روبهرو شود، به این نشست پا گذاشته است. آندری یرماک، رئیس دفتر ریاست جمهوری اوکراین روز جمعه گفته بود که «پیشبینی میکنم مذاکرات سادهای در انتظارمان نباشد اما حقیقت در جبهه ماست! وظیفه داریم تا تمام جهان را گرد اوکراین جمع کنیم.»
دفتر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین این هفته اعلام کرد که این نشست بر «فرمول صلح» ۱۰ بندی وی تمرکز خواهد کرد؛ فرمولی یکطرفه که در یکی از بندهای آن، درخواست خروج کامل نیروهای روسیه از اوکراین مطرح شده است. همچنین در این به اصطلاح فرمول، مساله بازگشت به مرزهای ۱۹۹۱ از جمله بازگرداندن شبه جزیره کریمه به کییف نیز گنجانده شده است.
کریمه در سال ۲۰۱۴ پس از همهپرسی به روسیه الحاق شد. مسکو پیشتر تاکید کرد که در هر طرح صلحی باید واقعیات کنونی لحاظ شود و بازگشت به مرزهای ۱۹۹۱ ممکن نیست.
نشست جده پس از مذاکرات ماه ژوئن در کوپنهاگ برگزار شد؛ نشستی که قرار بود غیر رسمی باشد. در انتهای نشست مذکور هم هیچ بیانیه یا اعلامیهای صادر نشد.
چین که همواره موضعی بیطرفانه در این جنگ اتخاذ کرده است، روز جمعه اعلام کرد که نماینده خود در امور اوراسیا یعنی «لی هویی» را به این نشست اعزام خواهد کرد. کشورهای غربی همواره پکن را بابت محکوم نکردن حمله روسیه به اوکراین، مورد انتقاد قرار دادهاند.
هندوستان و آفریقای جنوبی نیز نمایندگان خود را به جده فرستادهاند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز رئیس هیئت اعزامی آمریکا در این مذاکرات است.
عمر کریم، کارشناس سیاسی مسائل عربستان در دانشگاه بیرمنگام میگوید که ریاض در بحران ایجادشده میان مسکو و کی یف، یک «راهبرد متعادل کلاسیک» را اتخاذ کرده است که میتواند پاسخ روسیه به نشست را تعدیل کند.
علی شهابی، تحلیلگر عربستانی نزدیک به دولت ریاض میگوید که «این مذاکرات نمونهای برجسته از موفقیت راهبردی چندقطبی عربستان است که بر پایه حفظ روابط قوی با اوکراین، روسیه و چین استوار است.»