اوکراین با افزایش فشارهای دیپلماتیک به دنبال دریافت تسلیحات راهبردی مانند سامانه دفاع موشکی گنبدآهنین از تل‌آویو است، اما در مقابل مسکو از طریق کانال‌های غیررسمی این پیام را به دولت بنت-لاپید و اکنون نتانیاهو ارسال کرده است که هرگونه کمک نظامی به کی‌یف می‌تواند سبب تقویت پدافندهوایی سوریه در برابر حملات هوایی اسرائیل و توسعه روابط نظامی تهران- مسکو شود. در میان این کارزار سیاسی-امنیتی، تل‌آویو قصد دارد تا با برجسته‌سازی تهدید ایران و احتمال انتقال فناوری اسرائیلی به جبهه دشمن، مسئله هراس از واکنش احتمالی مسکو را از کانون تحلیل‌ها و قاب رسانه‌ها خارج کند. البته این موضوع به معنای قطع صادرات تسلیحات اسرائیلی، همچون سامانه‌های جنگ الکترونیک به اوکراین نیست. به عبارت دیگر در این بازی رسانه‌ای اسرائیلی‌ها به دنبال فرار از تبعات انتخاب اجباری میان روسیه و اوکراین است.
نمایش بی‌طرفی
با آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، تل‌آویو به عنوان بخشی از بلوک غرب این جنگ را محکوم و ارسال کمک‌های غیرنظامی به اوکراین را آغاز کرد. به گزارش مؤسسه واشنگتن با وجود جمعیت قابل توجه روس‌تبارها در سرزمین‌های اشغالی اما در جریان نظرسنجی‌های اخیر بیشتر صهیونیست‌ها اعلام کردند که در جنگ حامی اوکراین هستند. با این حال ترس اسرائیل از جبهه سوریه و افزایش فضای مانور ایران در منطقه سبب خودداری رژیم اسرائیل از تسلیح نئونازی‌ها در کی‌یف شده است. به عبارت دیگر تل‌آویو به عنوان بزرگ‌ترین دریافت کننده کمک‌های مالی- نظامی از آمریکا و شریک اصلی پیمان ناتو، تاکنون به دلیل ملاحظات منطقه‌ای و ترس از واکنش احتمالی روسیه در جایگاه بی‌طرفی قرار گرفته است.
در واکنش به سیاست بی‌طرفی اسرائیل، ولودیمیر زلنسکی در جریان مصاحبه‌ای در پاییز ۲۰۲۲ گفت که تنها پنج کشور سامانه دفاع هوایی مورد نیاز اوکراین را دارند که اسرائیل یکی از آنهاست. وی در ادامه با انتقاد از کمک‌های محدود تل‌آویو، خطاب به دولت بنت-لاپید گفت که وی سال‌ها قبل از نتانیاهو خواسته بود تا اسرائیل سامانه بردکوتاه گنبدآهنین را به این کشور صادر کند که با پاسخ منفی مواجه شده بود. اوکراینی‌ها حتی سعی کردند تا با ایجاد ارتباط میان روسیه- ایران و برجسته‌سازی شایعه حضور پهپادهای شاهد- ۱۳۶ در میدان نبرد، کمک اسرائیل به اوکراین را هم‌راستا با سیاست تضعیف ایران به تصویر بکشند اما (تاکنون) توفیقی نیافتند. حال با بازگشت مجدد رهبر حزب لیکود به اریکه قدرت، تل‌آویو همچنان از صادرات این محصول راهبردی به کی‌یف اجتناب می‌کند. وبگاه پولیتیکو نیز در مطلبی با عنوان «چرا اسرائیل سیاست خود در قبال اوکراین را تغییر نمی‌دهد؟» با تمرکز بر روی این پرونده، ملاحظات امنیتی سوریه برای اسرائیل را علت اصلی رویکرد محتاطانه تل‌آویو برمی‌شمارد.
آیا فشارهای غرب رژیم صهیونیستی را تسلیم خواهد کرد؟
به گزارش تایمز اسرائیل، الی کوهن وزیر خارجه و یوآو گالانت وزیر دفاع رژیم مجوز صادرات سیستم‌های جنگ الکترونیک را برای دو شرکت اسرائیلی جهت مقابله با حملات پهپادی روسیه در اوکراین در اواسط ماه فوریه ۲۰۲۳ صادر کردند. براساس اطلاعات منتشر شده در منابع عبری این سامانه قادر است تا اهداف را در برد ۴۰ کیلومتری (۲۵ مایل) شناسایی کرده و اقدام به مقابله کند. در واکنش به انتشار این خبر مقام اوکراینی در مصاحبه با «واللا» گفت که همچنان کی‌یف- تل‌آویو در خصوص تأمین سیستم‌های ضدموشکی دارای اختلاف هستند. در واکنش به این اقدام ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که تمام کشورهایی که به اوکراین سلاح ارسال می‌کنند باید بدانند که ما این تسلیحات را اهداف قانونی برای نیروهای مسلح روسیه می‌دانیم. چنین اظهار نظری به مثابه ارسال سیگنال هشدار به تل‌آویو ارزیابی می‌گردد تا اسرائیلی‌ها از ارسال سامانه‌های آفندی- پدافندی پیشرفته‌تر به اوکراین خودداری کند. اسرائیل در جریان این انتقال سلاح به اوکراین سعی کرده است تا با برجسته‌سازی شایعه حضور پهپادهای ایرانی در میدان نبرد، صادرات سلاح به کی‌یف را برای مقابله تسلیحات ایرانی به تصویر بکشند نه مقابله با عملیات نظامی روسیه در اوکراین!
دولتمردان، فرمانده نظامی و کارشناسان نظامی اسرائیل در خط خبری واحد به دنبال برجسته‌سازی نقش واهی ایران در جنگ اوکراین هستند تا از این طریق بتوانند ضمن پاسخ دادن به مطالبه آمریکا و کشورهای اروپایی برای تسلیح کی‌یف، از پاسخ احتمالی مسکو در امان بمانند. در این رابطه یک سناریو بسیار قوی آن است که اسرائیل اقدام به صادرات تسلیحات پیشرفته نظامی به اوکراین کند اما در تریبون‌های رسمی این خبر را تکذیب کند. در صورت تحقق این سناریو تل‌آویو در کوتاه مدت می‌تواند با پیگیری سیاست «انکار» جلوی واکنش احتمالی روس‌ها را بگیرد اما با پیدا شدن نشانه‌ها و گزارش‌های اطلاعاتی در خصوص وجود این تسلیحات در خط مقدم نبرد، احتمالاً مسکو با تقویت پدافند هوایی سوریه به سامانه‌های اس- ۳۰۰، افزایش هماهنگی برای فعالیت گروه‌های مقاومت در مرز جولان اشغالی یا گسترش روابط دفاعی با تهران به این اقدام احتمالی پاسخ خواهد داد.
تکرار سناریو صادرات نظامی ترکیه به اوکراین
در جریان بحران اوکراین دولت اردوغان سعی کرده است با اتخاذ سیاست‌دوگانه در قبال مسکو- کی‌یف نقش بازیگر میانجی را بازی کرده و از تشدید تنش‌ها با هر یک از کشورهای فعال در جنگ خودداری کند. آنکارا توانسته در این موازنه مثبت علاوه بر صادرات تجهیزات نظامی مانند پهپادهای بایراکتار تی‌بی ۲، بدل به کشور واسط برای انتقال غلات اوکراین به بازارهای جهانی و محلی برای دور زدن تحریم‌های غرب توسط شرکت‌ها و الیگارش‌های روس شود. در این سناریو دولت راست‌گرای نتانیاهو با توجه به نوع روابط مسکو- تل‌آویو سعی خواهند کرد تا با نقش آفرینی سیاسی- اقتصادی به نفع مسکو در برخی پرونده‌های بین‌المللی، نوعی مصونیت برای صادرات تسلیحات راهبردی به اوکراین کسب کند.
بهره سخن
فشار برخی حامیان کابینه راست‌گرای نتانیاهو برای حفظ کانال‌های ارتباطی با پوتین، جلوگیری از تقویت سامانه‌های پدافندی سوریه توسط مسکو، ترس از انتقال تسلیحات و فناوری اسرائیلی به ایران، پیشگیری از توسعه روابط دفاعی ایران- روسیه و تداوم فعالیت آژانس یهود در روسیه از جمله بهانه‌های اسرائیل برای عدم صادرات تسلیحات راهبردی به اوکراین بوده است. با توجه به روابط کابینه راست‌گرای اسرائیل با روسیه و آمریکا، به نظر نمی‌رسد در کوتاه مدت تل‌آویو تغییر جدی در سیاست‌های خود ایجاد کند. به عبارت دیگر تل‌آویو قصد ندارد با عبور از خط قرمز مسکو، مرزهای شمالی خود ناامن سازد. در عین حال صهیونیست‌ها سعی خواهند کرد با افزایش تمرکز بر روی مذاکرات صلح میان مسکو- کی‌یف، ضمن کسب اعتبار بین‌المللی، فشار غرب برای ارسال سلاح به اوکراین را از بین ببرند.
