سی و دومین نشست سران عرب سرانجام روز جمعه به کار خود در شهر جده پایان داد.
این نشست با حضور « بشار اسد » رئیس جمهور سوریه پس از 12 سال دوری دمشق از نشست‌های اتحادیه عرب برگزار شد. « ولودمیر زلنسکی » رئیس جمهور اوکراین نیز از جمله مهمانان ویژه نشست سران اتحادیه عرب بود و در این نشست نیز به سخنرانی پرداخت.
یکی از مهمترین نکاتی که در بیانیه پایانی نشست سران اتحادیه عرب وجود داشت، عدم اشاره به نام ایران و جزایر سه گانه ایرانی «تنب بزرگ»، «تنب کوچک» و «ابوموسی» بوده است.
بر اساس برخی گزارش‌ها، در پیش نویس بیانیه پایانی نشست سران اتحادیه عرب، به موضوع ادعای بی اساس امارات متحده عربی درباره جزایر سه گانه ایرانی اشاره شده بود.
در این پیش نویس همچنین به برقراری مجدد روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی نیز پرداخته شده بود اما در بیانیه پایانی هیچ اشاره‌ای به ایران و موضوع جزایر سه گانه ایرانی نشده بود.
در این نشست، موضوعات متعددی از جمله موضوع فلسطین، بحران جنگ روسیه و اوکراین، بحران‌های سودان و لیبی و تحولات در سوریه، لبنان و یمن مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این نشست با حضور بی سابقه مقامات عالی رتبه کشورهای عربی برگزار شد که حضور بشار اسد در این نشست در کانون توجه رسانه‌های عربی و بین‌المللی قرار گرفت.
در هفتم ماه می جاری، اتحادیه عرب پایان تعلیق کرسی سوریه در اتحادیه عرب را پس از 12 سال اعلام کرد، اقدامی که با واکنش شدید ایالات متحده آمریکا مواجه شد. کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا طی روزهای اخیر بارها مدعی شدند که هم اکنون زمانی مناسبی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب نبوده است و از آن حمایت نمی‌کنند.
بیانیه پایانی نشست سران اتحادیه عرب با نام «اعلام الجدة» در 11 بند منتشر شد.
فلسطین، همچنان موضوع محوری جهان عرب است
در نخستین بند آن به مهمترین موضوع جهان اسلام و عرب اشاره شده است. در بند نخست، آمده است که اتحادیه عرب بار دیگر بر محوری بودن موضوع فلسطین برای کشورهای عرب به عنوان یکی از عوامل اصلی ثبات در منطقه تاکید دارد.
در بند نخست این بیانیه آمده است: «ما اقدامات و تجاوزاتی را که جان، مال و تمام وجود فلسطینیان را هدف قرار داده به شدت محکوم می‌کنیم و بر تشدید تلاش‌ها برای دستیابی به راه حلی جامع و عادلانه درباره موضوع فلسطین و یافتن افق واقعی برای آن تاکید داریم».
در ادامه با اشاره به راه حل دو دولتی و طرح صلح عربی اضافه شده است: «دستیابی به صلح بر اساس راه حل دو دولتی و مطابق با مراجع حقوق بین‌المللی که مهمترین آنها ابتکار صلح عربی و قطعنامه‌ها و اصول بین‌المللی برای تضمین احیای حقوق مشروع مردم فلسطین است که تجسم استقلال دولت مستقل فلسطین در سرزمین فلسطینیان در مرزهای 1967 به پایتختی بیت المقدس شرقی خواهد بود».
اتحادیه عرب در بیانیه پایانی سران خود از جامعه بین الملل خواسته تا به مسئولیت خود در پایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی و توقف تجاوزها و حملات متعدد صهیونیست‌ها به فلسطینیان عمل کند.
تحولات سودان
در بیانیه پایانی اتحادیه عرب به تحولات در سودان نیز پرداخته شده است. در این بیانیه آمده است: «تحولات و رویدادهای جاری در جمهوری عربی سودان را با اهتمام پیگیری کرده و نگرانی شدید خود را از پیامدهای بحران بر امنیت و ثبات کشورها و ملت‌هایمان ابراز می‌داریم و بر ضرورت آرامش و حاکم کردن گفت‌وگو و اتحاد و برطرف کردن رنج ملت سودان و جلوگیری از فروپاشی سازمان‌های ملی و دولتی و جلوگیری مداخله خارجی در امور داخلی سودان تاکید داریم».
بازگشت سوریه به اتحادیه عرب
در این بیانیه به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب نیز اشاره شده است. سران اتحادیه عرب در نشست جده از تصمیم گرفته شده در نشست وزیران اتحادیه عرب برای از سرگیری مشارکت هیئت‌های دولت سوریه در نشست‌های این اتحادیه و سازمان‌های وابسته به آن استقبال کردند. در این بیانیه به ادامه تلاش‌های عربی برای کمک به سوریه برای عبور از بحران تاکید شده است.
موضوع یمن
در این بیانیه آمده است: «بر حمایت از تمام چیزهایی که امنیت و ثبات جمهوری یمن و تحقق خواسته‌های ملت یمن را تضمین کند، تاکید داریم». در این بیانیه به مراجع سه گانه در ابتکار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و همچنین نتیجه گفت‌وگوهای ملی یمنی و قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل به عنوان راه حلی برای بحران یمن اشاره شده است.
اوضاع لبنان
در این بیانیه آمده است: «همبستگی خود را با لبنان ابراز داشته و تمامی طرف‌های لبنان را به گفت‌وگو برای انتخاب رئیس جمهوری که آرزوهای ملت لبنان را برآورد کند، دعوت می‌کنیم تا لبنان از بحرانی که در آن قرار دارد خارج شود».
عدم مداخله کشورهای خارجی در امور کشورهای عربی
در این بیانیه آمده است: «ما از توقف مداخله کشورهای خارجی در امور داخلی کشورهای عربی تاکید کرده و هرگونه حمایت از ایجاد گروه‌های مسلح و شبه نظامیان خارج از حیطه نهادهای دولتی را به طور کامل رد می‌کنیم و تاکید می‌کنیم که درگیری‌های نظامی داخلی به پیروزی منجر نخواهد شد و تنها به تشدید درد و رنج مردم و نابود شدن دستاوردهای آن منجر شده و از تحقق خواسته‌های شهروندان کشورهایمان جلوگیری خواهد کرد».
در بیانیه پایانی اتحادیه عرب در نشست جده اشاره شده است: «توسعه پایدار، امنیت و ثبات و زندگی در صلح از حقوق اصلی شهروندان کشورهای عربی بوده و این جز با تلاش‌های هماهنگ و یکپارچه و مبارزه قاطعانه با جرم، جنایت و فساد در همه سطوح و بسیج نیروها و توانایی‌ها حاصل نمی‌شود».
در این بیانیه آمده است: «ما تعهد و افتخار خود به ارزش‌ها و فرهنگ خود مبتنی بر گفت‌وگو، تسامح و صراحت و عدم مداخله در امور دیگران به هر بهانه‌ای را اعلام می‌داریم و بر احترام به ارزش‌ها و فرهنگ دیگران، احترام به حاکمیت و استقلال و تمامیت ارضی کشورها تاکید داریم».
در پایان این بیانیه آمده است: «از تلاش و شوق عربستان سعودی در فراهم آوردن شرایط مناسب برای ثبات و رشد اقتصادی در منطقه، به ویژه توجه به توسعه پایدار در ابعاد فرهنگی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی قدردانی می‌کنیم».
