وزارت امور خارجه چین در بیانیهای اعلام کرد: چین یک اقدام متقابل در برابر حرکت بیپروای کانادا انجام میدهد؛ حرکت بیپروایی که به گفته این وزارتخانه چین با آن به شدت مخالف است.
در این بیانیه آمده است، از جنیفر لین لالوند، دیپلمات ارشد کانادا در شانگهای خواسته شده تا 13 مه (23 اردیبهشت) کشور را ترک کند و "چین حق انجام اقدامات بیشتر در واکنش را برای خود حفظ میکند."
این در حالی است که سفارت کانادا در پکن هنوز در این باره هیچ اظهارنظری نکرده است.
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا پس از این اقدام چین گفت: ما میدانیم که اقدام تلافیجویانه وجود دارد اما این باعث ارعاب ما نمیشود. ما هر کار لازم باشد برای حفظ کاناداییها در برابر مداخلههای خارجی انجام میدهیم.
دولت کانادا روز دوشنبه اعلام کرد که یک دیپلمات چینی را اخراج میکند؛ دیپلماتی که سرویس اطلاعات امنیتی کانادا مدعی است در توطئه برای ارعاب یک قانونگذار کانادایی و بستگانش در هنگکنگ دست داشته است.
چین در سال ۱۹۹۷ کنترل هنگکنگ، مستعمره سابق بریتانیا، را به دست گرفت و در سالهای اخیر، توافقنامهای را که برای حفظ حقوق سیاسی و مدنی منحصر به فرد شهروندان هنگکنگ به مدت ۵۰ سال برقرار بود، نادیده گرفت و با از بین بردن نهادهای دموکراتیک و مطبوعات آزاد کنترل بیشتر این منطقه را به دست آورده است. پکن به طور مرتب از تهدید علیه اعضای خانوادهها برای ارعاب منتقدان در چین، بهویژه کسانی که از گروههای اقلیتاند، استفاده میکند.
یک مقام ارشد دولت کانادا گفت، ژائو وی، دیپلمات چینی مستقر در تورنتو، پنج روز فرصت دارد تا کشور را ترک کند. هنوز مشخص نیست که آیا ژائو وی همچنان در کانادا است یا به چین نقل مکان کرده است.
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا در بیانیهای گفت، کانادا ژائو وی را "عنصر نامطلوب" اعلام کرده و "هیچ گونه مداخله خارجی در امور داخلیاش را تحمل نمیکند".
وی افزود: به دیپلماتها در کانادا هشدار داده شده است که اگر آنها در این نوع رفتار شرکت کنند، به خانه فرستاده خواهند شد.
سرویس جاسوسی کانادا اعلام کرد که در سال 2021 میلادی مایکل چونگ، نماینده محافظهکار پارلمان کانادا و اقوام هنگ کنگیاش پس از انتقاد چونگ از سوابق حقوق بشری چین هدف قرار گرفتند.
مایکل چونگ یکی از منتقدان رفتار پکن با مسلمانان اویغور در منطقه سینکیانگ چین بوده است.
به گفته چونگ، ژائو وی باید سالها پیش از کانادا اخراج میشد.
وی افزود: امیدوارم که این اقدام نه تنها برای جمهوری خلق چین، بلکه برای سایر کشورهای اقتدارگرا که در کانادا نمایندگی دارند، روشن کند که مداخله خارجی در خاک کانادا کاملا غیر قابل قبول است.
سفارت چین در اتاوا در بیانیهای که در وبسایت خود منتشر کرد، گفت، اخراج ژائو وی "بر اساس شایعات به اصطلاح «مداخله چین» است که از طرف برخی از سیاستمداران و رسانهها مطرح شده است."
در ادامه این بیانیه آمده است: این اقدام به طور جدی قوانین بینالمللی و روابط دوجانبه را نقض کرده و رابطه چین و کانادا را از بین برده است. طرف کانادایی تمام عواقب ناشی از این اقدام را باید تحمل کند. چین هرگز در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نمیکند.
وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، اتهامهای کانادا را رد کرد و پشت تهدید چین برای اقدام بیشتر علیه کانادا ایستاد.
وی در واکنش به اخراج دیپلمات چینی به خبرنگاران گفت: عزم چین در تضمین منافعش راسخ است. ما از کانادا میخواهیم فورا اقدامات تحریکآمیز غیر منطقی را متوقف کند. اگر کانادا به توصیههای پکن گوش ندهد و بی پروا عمل کند، چین قاطعانه و با قدرت مبارزه خواهد کرد و طرف کانادایی باید تمام عواقب ناشی از این اقدام را تحمل کند.