در پی توافق چند میلیارد پوندی آمریکا و انگلیس با استرالیا به منظور ساخت زیردریایی‌های اتمی برای استرالیا، شمار زیردریایی‌های هسته‌ای انگلیس نیز بیش از دو برابر می‌شود.
براساس توافق آمریکا و انگلیس که روز دوشنبه در پایگاه دریایی آمریکا در کالیفرنیا امضا و رسانه‌ای شد، این دو کشور به استرالیا کمک خواهند کرد تا زیردریایی‌های هسته‌ای بسازد. این توافق در قالب پیمان آکوس (Aukus) که ۱۸ ماه پیش علنی شد، با امضای ریشی سوناک (Rishi Sunak)، نخست وزیر انگلیس آنتونی آلبنیز (Anthony Albanese)، نخست وزیر استرالیا و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا رسما اعلام شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در انگلیس اکنون فرماندهان ارتش این کشور در تلاشند تا شمار زیردریایی‌های قاتل خود را از ۷ فروند به ۲۰ فروند افزایش دهند.
در پی برداشتن گامی دیگر در اجرای توافق هسته‌ای آمریکا، انگلیس و استرالیا، دولت چین اعلام کرد این کشورها، در مسیر وحشت و خطر گام نهاده اند. به گفته سخنگوی وزارت خارجه چین، این سه دولت، برای منافع ژئوپولیتیک خود، نگرانی‌های جامعه جهانی را نادیده می‌گیرند.
براساس برآوردها، ساخت این زیردریایی‌های اتمی برای ارتش استرالیا، در قالب قرارداد اوکس، به مدت ۳۰ سال، حدود ۲۰ هزار شغل برای بخش دولتی و خصوص انگلیس و نیز ارتش استرالیا ایجاد می‌کند. نشریه انگلیسی گاردین در این باره نوشت: در ساخت زیردریایی‌های اتمی برای استرالیا، از طراحی انگلیسی‌ها و فناوری‌های آمریکایی استفاده خواهد شد.
گاردین افزود: شماری از زیر دریایی‌های هسته‌ای امریکا در سال ۲۰۲۷ در بنادر استرالیا مستقر خواهند شد و استرالیا ممکن است شماری زیردریایی هسته‌ای نیزدر دهه ۲۰۳۰ از آمریکا بخرد، اما جزئیات این توافق هنوز روشن نیست. گفته می‌شود براساس پیمان اوکس، ۸ زیردریایی با سوخت هسته ای، برای استرالیا ساخته خواهد شد.
آکوس یا اوکس، یک پیمان امنیتی سه جانبه میان استرالیاآمریکا و انگلیس است که برای آنچه که این کشورها مبارزه با نفوذ چین، عنوان کردند امضا شد. براساس این پیمان، آمریکا و انگلیس به استرالیا برای توسعه و استقرار زیردریایی‌های هسته‌ای کمک خواهند کرد و بر حضور نظامی غرب در منطقه اقیانوس آرام می‌افزایند.
این توافقنامه جایگزین پیمان آنزوس بین استرالیا، نیوزیلند و آمریکاست. این توافقنامه حوزه‌های نظامی همچون هوش مصنوعی، جنگ سایبری، سیستم‌های زیر آب و قابلیت حملات دوربرد را پوشش می‌دهد و یک بخش هسته‌ای، مربوط به زیرساخت‌های نظامی اتمی دارد.
این پیمان البته دولت فرانسه را به علت دور زدنش در مشارکت در ساخت این زیردریایی‌ها خشمگین کرده است که با زد و بند‌های سیاسی و پرداخت غرامت از جانب استرالیا این تنش تا حدودی فروکش کرد.
واکنش‌ها به پیمان امنیتی – نظامی هسته‌ای آمریکا و انگلیس با استرالیا، با اعلام همبستگی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا علیه انعقاد این پیمان، تا مدت‌ها موضوع داغ محافل سیاسی و رسانه‌ای جهان شده بود.
