یک قانونگذار ارشد مجلس سنای آمریکا روز سهشنبه از اینکه برزیل به ناوهای ایران اجازه داده در بندر ریو دیژانیرو پهلو بگیرند انتقاد کرد.
منابع خبری بینالمللی روز دوشنبه گزارش دادند دو ناو ایران با مجوز دولت «لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا»، رئیسجمهوری برزیل در بندر «ریودوژانیرو» پهلو گرفتند.
تد کروز در بیانیهای گفت: «پهلوگیری ناوهای ایران در برزیل تحولی خطرناک و تهدیدی مستقیم علیه ایمنی و امنیت آمریکاییها است.»
کروز گفته که این کشتیها تحریمشده بودند و این به معنی آن است که بندری که ناوهای ایرانی وارد آن شدند اکنون در معرض تحریم است. او همچنین هشدار داد که شرکتهای برزیلی و خارجی که به این کشتیها خدمات ارائه دادهاند نیز ممکن است تحریم شوند.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه با نقل بیانیهای از سازمان مسئول بندر «ریودوژانیرو» نوشته بود دو ناو نیروی دریایی ایران بهنامهای «مکران» و «دنا» هر دو روز یکشنبه وارد این بندر شدند.
رویترز پیش از این گزارش داده بود برزیل، در آستانه سفر رئیسجمهورش به واشنگتن در برابر فشارهای آمریکا تسلیم شده و اواخر ماه ژانویه درخواست ایران برای پهلوگیری این کشتیها را رد کرده بود.
با وجود این، دولت برزیل اکنون با پایان سفر رئیسجمهور داسیلوا به واشنگتن برای ورود این کشتیها به بندر ریودوژانیرو مجوز صادر کرده است. «کارلوس ادواردو هورتا آرتنز»، معاون کارکنان نیروی دریایی برزیل مجوز پهلوگیری این کشتیها را از ۲۶ فوریه تا ۴ مارس صادر کرد.
اجازه پهلوگیری کشتیهای خارجی را نیروی دریایی برزیل صادر میکند، اما صدور این مجوز تنها بعد از کسب مجوز از وزارت خارجه امکانپذیر است.
رویترز نوشته حضور کشتیهای ایران در سواحل برزیل اقدامی تحریککننده برای ایالات متحده است. «الیزابت باگلی»، سفیر آمریکا در برزیل روز ۱۵ فوریه در یک کنفرانس خبری از دولت داسیلوا خواست اجازه ورود کشتیهای ایران را صادر نکند.
باگلی در آن کنفرانس خبری گفت: «کشتیهای ایران در گذشته باعث تسهیل تجارت غیرقانونی و فعالیتهای تروریستی شدهاند و توسط ایالات متحده تحریم شده است. برزیل یک کشور مستقل است اما ما اعتقاد راسخ داریم که آن کشتیها نباید هیچجا پهلو بگیرند.»
یک نماینده کنگره آمریکا هم ماه پیش از اینکه دولت «لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا»، رئیسجمهوری برزیل مانع از پهلوگیری دو ناو ایران در بندر «ریودوژانیرو» نشده ابراز ناخرسندی کرده بود.
قبل از اظهارات این نماینده کنگره آمریکا خبرگزاری رویترز به نقل از منابع گمنام مدعی شده بود دولت داسیلوا در آستانه سفرش به واشنگتن برای دیدار با «جو بایدن»، «تحت فشارهای واشنگتن» پهلوگیری دو ناو نیروی دریایی ایران بهنامهای «مکران» و «دنا» در بندر یادشده را به تأخیر انداخته است.
این خبرگزاری مدعی شده بود که دو کشتی جنگی مذکور قرار بوده از تاریخ ۲۳ ژانویه تا ۳۰ ژانویه در بندر ریودوژانیرو پهلو بگیرند اما برزیل اعلام کرده که پهلوگیری این کشتیها به بازه زمانی ۲۶ فوریه تا ۳ مارس منتقل شده است.
رویترز ادعا کرده بود این اقدام بخشی از تلاشهای دولت داسیلوا برای بازسازی روابط با دولت آمریکا، بعد از تنشهای ایجادشده در روابط دو کشور در دوره رئیسجمهور پیشین برزیل است. این در حالی است که داسیلوا از سالهای دور از منتقدان تحریمهای آمریکا علیه ایران بوده است.
با وجود این، یک سخنگوی وزارت خارجه برزیل این ادعای رویترز که تأخیر در پهلوگیری کشتیهای جنگی ایران تحت فشار آمریکا صورت گرفته را تکذیب کرد. وی ضمن ابراز بیاطلاعی از دلیل تغییر تاریخ پهلوگیری کشتیهای ایران گفت که این موضوع ارتباطی با آمریکا ندارد.
تحولات فوق واکنش «مایکل مککاول»، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا را به همراه داشت که از دولت برزیل بابت عدم جلوگیری کامل از پهلوگیری «دنا» و «مکران» انتقاد کرد.
وی در بیانیهای نوشت: «برای رئیسجمهور لولا داسیلوا کاملاً غیرقابل قبول است که برای ترضیه کاخ سفید قبل از دیدار امروز با بایدن پهلوگیری دو کشتی جنگی ایران در برزیل را به جای لغو صرفاً به تعویق بیندازد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ایران از دیرباز به دنبال پیشروی در این منطقه بوده و رئیسجمهور بایدن بایستی از رئیسجمهور لولا داسلیوا بخواهد کاملاً از پهلوگیری این دو کشتی جلوگیری کند.»
دیپلماسی با ایران یکی از وعدههای لولا برای تقویت جایگاه بینالمللی برزیل در دورههای قبلی ریاستجمهوری او بوده است. او در سال ۲۰۱۰ برای دیدار با محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت ایران به تهران سفر کرد.