یورش کم سابقه نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی به همراه مأموران امنیتی این رژیم به اردوگاه جنین در شمال کرانه باختری با ۹ شهید و ۲۰ مجروح از فلسطینی‌ها، بار دیگر نام این اردوگاه را در محافل رسانه‌ای و دیپلماتیک به سر زبان‌ها انداخته است. اردوگاهی که از آن به عنوان غزه‌ای دیگر در شمال فلسطین اشغالی یاد می‌شود.
صبح روز پنج شنبه (ششم بهمن) یگان‌های ارتش اشغالگر به همراه نیروهای امنیتی شاباک برای بازداشت تعدادی از فلسطینی‌ها وارد اردوگاه شدند و نیروهای مقاومت نیز به مقابله پرداختند. شدت درگیری‌ها به حدی بود که صهیونیست‌ها درخواست نیروی کمکی کردند و به نوشته وبگاه عرب۴۸، صدای شیون و ناله از بسیاری خانه‌ها بلند بود.
در ابتدا باید گفت که شرایط کرانه باختری از ابتدای ۲۰۲۲ کاملا فرق کرده و از ابتدای این سال حجم عملیات‌های مسلحانه به شدت افزایش یافته است. به طوریکه سال ۲۰۲۲ را می‌توان یک نقطه عطف در تاریخ مبارزات فلسطینی‌ها دانست، این شرایط به ۲۰۲۳ نیز کشیده شده است، به طوریکه از ابتدای سال میلادی جدید تاکنون که هنوز یک ماه نیز نگذشته، ۳۴ فلسطینی به شهادت رسیده‌اند که آماری بی سابقه است. حال در این شرایط هجوم وحشیانه به جنین رخ می‌دهد؛ یورشی که بی تردید موجب بحرانی‌تر شدن کرانه باختری و چه بسا مناطق اشغالی ۱۹۴۸ برای صهیونیست‌ها خواهد شد.
در این نوشتار ابتدا نگاهی کوتاه به تاریخچه جنین و اهمیت آن می‌اندازیم و در ادامه به تبعات یورش روز پنج‌شنبه خواهیم پرداخت.
جنین، مهد مقاومت فلسطین
نام «جنین» از همان ابتدای آغاز اشغالگری یعنی ۱۹۴۸ با مقاومت عجین شد و تنها پیروزی فلسطینی‌ها و اعراب در خلال جنگ در این شهر رقم خورد. در خلال پنج روز نبرد سهمگین از ۳۱ می تا چهار ژوئن که بین ارتش عراق و نیروهای فلسطینی با ارتش صهیونیستی در این شهر در گرفت، در نهایت اعراب توانستند مانع اشغال شهر شوند. بعدها نیز کنترل شهر به اردن واگذار شد.
حتی پیش از آن در دوره قیمومیت انگلیس نیز، شیخ «عزالدین قسام» اولین گروه مسلح برای مبارزه با استعمار را در شهر جنین و روستاهای اطراف آن به راه انداخت که آغازی برای مقاومت مسلحانه فلسطینی‌ها شد تا جایی که شاخه نظامی حماس به نام «عزالدین قسام» متبرک شده است.
اما در خصوص اردوگاه جِنین، این اردوگاه در ضلع غربی شهر جنین به عنوان دومین اردوگاه بزرگ کرانه باختری در سال ۱۹۵۳ ساخته شد و با مساحت ۴۷.۳ هکتاری، حدود ۲۷ هزار جمعیت دارد. عمده جمعیت این اردوگاه در اصل کسانی هستند که در سال ۱۹۴۸ از منطقه «الکرمل» در اطراف «حیفا» به این منطقه فرار کرده و ساکن شده‌اند.
این اردوگاه با تراکم جمعیتی بسیار بالا، مملوء از سلاح است؛ بسیاری از جوانان را در سطح اردوگاه می‌توان مشاهده کرد که به شکل علنی سلاح در دست دارند. از سوی دیگر در نتیجه فشار رژیم صهیونیستی، جنین به نسبت دیگر شهرهای کرانه باختری رشد نداشته و توسعه نیافته است. باید گفت که در کرانه باختری هیچ نقطه‌ای همچون «جنین» مستعد عملیات نظامی مسلحانه علیه صهیونیست‌ها نیست به طوریکه با نگاهی به تصاویر اردوگاه، تابلوها و تصاویر شهدا در کوچه و معابر جلب توجه می‌کند.
همچنین گروههای مقاومت از حماس و جهاد اسلامی و جنبش فتح تا دیگر گروههای مسلح فلسطینی در این اردوگاه حامیان و اعضای جوان زیادی دارند که در یک سال اخیر نیز گروه مسلح جدیدی به نام «گردان جنین» راه‌اندازی شده است. نام این گروه تقریبا در تمامی حملات صهیونیست‌ها به جنین شنیده می‌شود.
همه این مسائل موجب شده تا به عقیده ناظران، این اردوگاه به بزرگترین تهدید برای صهیونیست‌ها در کرانه باختری تبدیل شود، به طوریکه هر لحظه می‌توان انتظار وقوع درگیری گسترده در آن‌جا را داشت.
نام اردوگاه جنین بار دیگر نیز ماجرای عملیات تهاجمی رژیم اسرائیل در سال ۲۰۰۲ در کرانه باختری در سطح منطقه و جهان طنین‌انداز شد و برای اولین بار پس از ۱۹۴۸ چهره مقاومت این اردوگاه در برابر اشغالگران قد علم کرد.
ماجرا از آن‌جا آغاز شد که در بجبوحه انتفاضه دوم (انتفاضه الاقصی) یک جوان فلسطینی به نام «عبدالباسط عوده» از شهر «طولکرم» در عید پسح خود را در هتل «بارک» در شهر «نتانیا» منفجر کرد و در این عملیات شهادت‌طلبانه ۳۰ صهیونیست به هلاکت رسیده و ۱۴۶ نفر دیگر زخمی شدند. پس از این عملیات رژیم صهیونیستی با تمام قوا عملیاتی موسوم به «دیوار دفاعی» را از ۲۹ مارس تا ۱۰ می ۲۰۰۲ در شهرهای کرانه باختری آغاز کرد. یکی از عمده‌ترین مناطق هدف، اردوگاه جنین بود.
از این رو از تاریخ سوم تا ۱۸ آوریل ۲۰۰۲ هزاران نیروی نظامی صهیونیست ابتدا اردوگاه را محاصره کرده و تمامی ورودی‌ها و خروجی‌های آن را مسدود کردند و سپس با تانک و نفربر و بالگرد و بولدزر به اردوگاه یورش برده و در ۱۵ روز درگیری ۵۲ فلسطینی به شهادت رسیده و ۲۳ نظامی صهیونیست نیز کشته شدند. تقریبا یک سوم منازل و زیرساخت‌ها نیز ویران شد. تمام واکنش سازمان ملل در آن زمان به دبیرکلی «کوفی عنان» نیز دستور وی برای تشکیل کمیته حقیت‌یاب بود که با فشارها و اعتراضات رژیم صهیونیستی، تشکیل این تیم نیز به نتیجه نرسید.
اعدام‌های میدانی و کشتار غیرنظامیان و دفن آن‌ها در معابر و تخریب خانه‌ها با بولدزر و همچنین ممانعت از اعزام بیماران و مجروحین به بیمارستان‌های خارج اردوگاه چیزهایی است که برخی عکاسان و خبرنگاران از داخل اردوگاه در رسانه‌ها روایت کرده‌اند.
به گفته «اسامه الحروب» از رهبران جهاد اسلامی فلسطین در اردوگاه جنین جوانان امروز در اردوگاه فرزندان شهدا و مجروحانی هستند که در درگیری‌های ۲۰۰۲ شرکت داشتند. بسیاری از آن‌ها یک یا چند تن از اعضای خانواده‌شان در زندان‌های اسرائیل به سر می‌برند.
یک نقطه عطف دیگر در مبارزات مسلحانه جنین، به فرار شش اسیر فلسطینی از زندان جلبوع در سپتامبر ۲۰۲۱ به این اردوگاه باز می‌گردد. پس از فراز این زندانیان که ضربه مهلکی به صهیونیست‌ها بود، گروههای مقاومت مسلح در جنین اعلام کردند که آماده حمایت از اسرای فراری هستند. همان زمان گروههای فلسطینی حاضر در اردوگاه از جمله شاخه نظامی جنبش فتح، حماس و جهاد اسلامی، «اتاق عملیات مشترک» تشکیل دادند.
***
اتفاقات روز پنج شنبه در جنین نشان داد که نه تنها قرار نیست کرانه باختری دیگر روی آرامش را ببیند، بلکه شرایط برای صهیونیست‌ها سخت‌تر خواهد شد. هرچند برخی محافل معتقدند که کابینه راست‌گرای افراطی نتانیاهو در این روزها برای نجات خود از فروپاشی و خلاصی از اعتراضات شدیدی که در خیابان‌های تل آویو علیه او در جریان است، نیاز به بحران سازی از نوع یورش به جنین دارد، اما موضوع مقاومت مسلحانه و دامن زدن به آن موضوعی است که شاید بتواند نتانیاهو را در کوتاه مدت از انتقاد مخالفان مصون بدارد، اما در نهایت ثمره چنین کابینه‌ای جز درگیری و شعله‌ور تر شدن حملات مسلحانه فلسطینی‌ها نیست. به خصوص در شرایطی که انتقادات زیادی در محافل بین المللی و غربی علیه بنیامین نتانیاهو و کابینه او وجود دارد.
در این راستا رسانه‌های عبری‌زبان به نقل از مقامات ارتش و سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی نوشته‌اند که آن‌ها نگران تنش فزاینده در کرانه باختری طی ماههای پیش رو هستند.
در همین حال «هرتزی هالیوی» رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم اسرائیل که به تازگی جای «آویو کوخاوی» را گرفته است، ۲۹ دی ماه طی بازدید میدانی از کرانه باختری گفت که فرماندهان ارتش در فرماندهی منطقه مرکزی (کرانه باختری) و اداره اطلاعات نظامی و همچنین سازمان امنیت داخلی (شاباک) ارزیابی خوش‌بینانه‌ای در خصوص وضعیت مناطق فلسطینی‌نشین ندارند.
نکته قابل توجه اینکه به گفته افسران اطلاعاتی صهیونیستی، عمده این عملیات‌های مسلحانه به صورت فردی انجام می‌شود و پشت آن گروه یا سازمان فلسطینی قرار ندارد و فقط تعداد کمی از عملیات‌ها را گروههای فلسطینی برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند که این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که مقاومت مسلحانه جایگاه خود را در میان فلسطینی‌ها تثبیت کرده است.
طبق نوشته وبگاه رأی‌الیوم به نقل از شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی، سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی پیش‌بینی کرده است که موج جدید درگیری‌ها از مسجدالاقصی و به خصوص در ماه مبارک رمضان (دو ماه دیگر) آغاز خواهد شد و در این راستا نشست‌هایی میان مقامات تشکیلات خودگردان و فرماندهان امنیتی صهیونیستی برگزار شده است.
بنابراین با توجه به حادثه اردوگاه جنین بی تردید در ماه رمضان امسال به مراتب شدیدتر و گسترده‌تر از سال‌های گذشته، شاهد خیزش فلسطینی‌ها خواهیم بود.
