به عقیده اکثر مردم آمریکا افزایش قیمت کالاهای اساسی در سال آینده میلادی هم ادامه خواهد داشت و حالا مقامات حزب دموکرات بیم آن دارند که مبادا مقوله اقتصاد جایگاه حزبشان در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ را متزلزل کند.
تابستان امسال نشانههایی از برهم خوردن موازنه اقتصادی در آمریکا دیده و شنیده شد. همان موقع، تحلیلگران اقتصادی نسبت به شکلگیری یک وضعیت بحرانی در حوزه پولی و مالی هشدار دادند و تاکید کردند که تکرار سیاستگذاریهای اشتباه مقامات آمریکایی وضعیت را بدتر از این هم خواهد کرد. حالا و پس از گذشت حدود ۶ ماه از نمود سقوط اقتصادی در آمریکا، نشریه «فوربز» در گزارشی تحت عنوان: «چگونه خود را برای رکود آماده میکنید؟» مینویسد: «در حالی که آمریکاییها همچنان درگیر تورم و افزایش قیمت در اکثر کالاها و خدمات هستند، چالش اقتصادی دیگری در کمین قرار دارد و هر لحظه ممکن است خود را ظاهر کند: آن چالش همان رکود است.»
این نشریه آمریکایی در ادامه از قول «جیمی دیمون» بانکدار میلیاردر آمریکایی پیشبینی میکند که آمریکا به احتمال فراوان تا اواسط سال آینده دچار رکود میشود. دیمون میگوید که اروپا در حال حاضر در رکود به سر میبرد و احتمالا آمریکا هم بین ۶ تا ۸ ماه دیگر به نقطه مشابه خواهد رسید.
اقدامات بایدن و سقوط آمریکا به پرتگاه رکود
البته ماهها قبل و در اواخر تیر ماه، گزارشی تحت عنوان «چگونه بایدن آمریکا را به رکود میکشاند» ابعاد اقتصادی امروز این کشور را پیشبینی کرد. «ایجی آنتونی» در این گزارش تاکید میکند: «واضح است که امروز شمار فقیران آمریکایی نسبت به زمانی که جو بایدن به قدرت رسید بیشتر شده است. اگرچه درآمدها افزایش پیدا کرده اما قیمت اجناس با شیب تندتری دچار افزایش شده است.»
«لائل برینارد» نایب رئیس بانک مرکزی آمریکا دلایل مختلفی را برای بحران جاری اقتصادی و پیشروی آمریکا به سمت رکود ذکر میکند که مهمترین آن افزایش سریع نرخ بهره بانک مرکزی این کشور است. البته علت افزایش نرخ بهره بانکی هم کنترل نرخ تورم بوده که البته تاکنون موفقیتی در پی نداشته است. نکته منفی دیگری که خروج آمریکا از رکود آتی را کٌند میکند این است که سرمایه آمریکاییها در قلّکهای خانگیشان از آنچه پیشبینی میشد کمتر است.
صندوق بینالمللی پول (IMF)، به تازگی بحران اقتصادی سال آینده و مرتبط با نظام سرمایهداری را تشریح کرده و وقوع آن را در سایه بحرانهایی همچون جنگ اوکراین و نرخهای بهره بالا تعبیر کرده است.
بانک مرکزی آمریکا و سایر نهادهای پولی وابسته به نظام سرمایهداری غرب در اقدامی هماهنگ نرخهای بهره بانکی را به صورت قابل توجهی افزایش دادهاند، آن هم به این دلیل که شاید بتوانند تورمی که تا حدودی شکلوشمایل آن مشخص شده را تحت کنترل قرار دهند و آن را مهار کنند. راهکاری که البته از نگاه صندوق بینالمللی پول چندان کارشناسانه نیست و موجب یک رکورد غیرضروری میشود. یعنی پولی که قرار است چرخ صنعت را به چرخش دربیاورد و آن را سر پا نگه دارد سر از گاوصندوقهای بانک درآورده و از سویی دیگر شهروندان آمریکایی هم تمایل به خرید را از دست میدهند. صندوق بینالمللی پول در اینباره میگوید: «افزایش سریع نرخهای بهره میتواند اقتصاد جهانی را به سمت یک «رکود شدید غیرضروری» بکشاند و باعث اختلال در بازارهای مالی و دردسر برای کشورهای در حال توسعه شود».
انتظار مردم آمریکا برای تداوم افزایش قیمتها در ۲۰۲۳
«سیانبیسی» در گزارشی به ماهیت نامعلوم وضعیت اقتصادی در آمریکا پرداخته و مینویسد که کاسبان و ناظران اقتصادی در این کشور همچنان مطمئن نیستند که تورم نقطه اوج خود را رد کرده و یا سیر افزایش قیمتها همچنان ادامهدار خواهد بود. اکثر سهامداران و همچنین شاغلان در ردههای میانی اقتصاد حرفهای باور دارند که تورم به نقطه اوج خود رسیده است و حالا دیگر باید روند کاهشی به خود بگیرد. در مقابل، صاحبان مشاغل کوچک انتظار ندارند تا به این زودیها از قیمتهای بالا خلاص شوند.
نظرسنجی جدید CNBC که در یک بازه زمانی سه ماهه اخذ شده، نشان میدهد که اکثریت قاطع (۷۸ درصد) از کارآفرینان آمریکایی معتقدند که تورم همچنان در حال افزایش است. نظرسنجی مشابه سهماهه گذشته هم مشخص کرد که ۷۷ درصد جامعه آماری بر تداوم روند افزایشی قیمتها تاکید داشتند. البته که آمارها هم همین مسئله را بازتاب میدهد. مثلا در همین نظرسنجی که نتایج آن در نمودار پایین آمده، چهار چالش پیشروی کسبوکارها و تولیدات ذکر شده که عبارتند از: همهگیری کرونا، تورم، نیروی کار، زنجیره تامین. نگرانی از وضعیت گرانی یا همان تورم سیر صعودی را طی کرده است. مثلا در بهار سال جاری ۳۱ درصد بوده و بتدریج در زمستان سال جاری میلادی به ۴۵ درصد رسیده، در حالی که نگرانیهای دیگر همچون همهگیری کرونا کاهش پیدا کرده، در دسترس نبودن نیروی کار هم نگرانی دیگری است که نرخ آن در زمستان جاری به ۱۴ درصد رسیده است.
به طور کلی، طبق این نظرسنجی تقریبا همه صاحبان مشاغل کوچک بعبارت دیگر ۹۲ درصد از آنها نگران تورم هستند. لورا ورونسکی، مدیر ارشد مرکز علوم تحقیقاتی «مومنتیو» که این نظرسنجی را مدیریت کرده، میگوید: «فکر میکنم مدیریت ریسکی در میان صاحبان اقتصادهای کوچک مخصوصا در دوران همهگیری کرونا بشدت افزایش یافت و حالا اگر صاحبان مشاغل کوچک خود برای بدترین شرایط آماده کنند، حتما بهتر میتوانند با هر چالش تجاری مقابله نمایند.»
معضل اقتصادی آمریکا و آینده سیاسی دموکراتها
حالا و در سایه چالشهای اقتصادی در آمریکا و سایر معیارهای دیگر، محبوبیت بایدن نماینده دموکراتها در این کشور کاهش یافته است. چند روز از آخرین نظرسنجی در خصوص محبوبیت رئیسجمهور آمریکا نمیگذرد و معلوم شده که سقوط بایدن از چشم آمریکاییها همچنان ادامه دارد. بر اساس نظرسنجی رویترزو ایپسوس که فرآیند آن دو روز به طول انجامیده و در تاریخ ۶ دسامبر اخذ شده، نشان میدهد که محبوبیت جو بایدن با ۲ درصد کاهش به ۳۸ درصد رسیده است. این میزان محبوبیت در دوران ریاست جمهوری وی کمسابقه است. نظرسنجی رویترز/ایپسوس که به صورت برخط در سراسر آمریکا بعمل آمده، نشان میدهد که از مجموع ۱۰۰۴ عضو جامعه آماری از جمله ۴۲۵ دموکرات و ۳۶۱ جمهوری خواه، این نتیجه اخذ شده است. عدم محبوبیت بایدن در انتخابات میاندورهای ۸ نوامبر خود را نشان داد و جمهوریخواهان توانستند هر چند با اختلافی جزئی اکثریت مجلس نمایندگان را بدست آورند.
برآیند اقدامات بایدن در دوران دو ساله ریاستجمهوری و چالشهای بوجود آمده در همین دوران، باعث شده تا بنابر نظرسنجی مشترک دانشگاه سینا (Siena) و روزنامه نیویورک تایمز در تابستان، نزدیک به دو سوم دموکراتها برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ به شخص دیگری به غیر از «جو بایدن» فکر کنند.