منابع خبری اعلام کرده اند "ولید البخاری" سفیر عربستان در لبنان در روزهای اخیر در دیدار با «نجیب میقاتی » دعوتنامه رسمی ملک سلمان پادشاه سعودی را برای سفر به ریاض تسلیم نخست وزیر پیشبرد امور لبنان کرده است.
دفتر نخست وزیر لبنان در بیانیه‌ای در این خصوص اعلام کرده که میقاتی برای حضور در نشست سران کشورهای عربی و چین که قرار است ۹ دسامبر (۱۸ آذر) برگزار شود، دعوت شده است.
هرچند دخالت های سران سعودی در امور لبنان و اختلاف افکنی های ریاض در لبنان بر کسی حتی جریان ۱۴ مارس که از پیروان آل سعود می باشد، پوشیده نسیت، اما پیش تر نخست وزیر لبنان با بیان اینکه عربستان در کنار کشورش قرار دارد، گفته بود که ریاض لبنان را ترک نکرده و توافق طائف از اهمیت زیادی برخوردار است.
قرارداد طائف به عنوان سند توافق ملی لبنان شناخته می‌شود که اولین مرجع برای مردم این کشور در راستای صلح داخلی بعد از جنگ داخلی ۱۵ ساله لبنان است.
این توافق که در راستای کاهش اختیارات رئیس جمهور لبنان و واگذاری آن به نخست وزیر تنظیم شده است، در ۲۲ اکتبر ۱۹۸۹ در شهر الطائف عربستان به امضا رسید.
پس از این دعوت بود که اما اگرهای زیادی در لبنان در خصوص سفر احتمالی میقاتی به لبنان مطرح شد که مهمترین آن موضوع این است که آیا میقاتی هم با سفر به عربستان به سرنوشت سعد حریری و بلایی که بر سر او در ریاض آمد دچار خواهد شد؟ و میقاتی نیز از صفحه سیاسی لبنان حذف می شود؟
بن سلمان چه بلایی سر حریری آورد؟
سعد حریری در اواخر مهرماه سال ۹۸ که سومین دوره نخست وزیری خود را در لبنان می گذراند، مجبور شد به دلیل اعتراضات مردمی که از فساد حاکم در کابینه او به ستوه آمده بودند، استعفا دهد.
از همان تاریخ و قبل از آن لبنان گرفتار مشکلات فراوان اقتصادی به دلیل فساد دولت حریری شده بود؛ بحرانی که از زمان پایان یافتن جنگ داخلی سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ لبنان دوباره شاهد آن شد.
بحران اقتصادی دوران حریری به مشکلات سیاسی در این کشور نیز منجر شد؛ بحرانی که به دلیل اختلاس های فراوان و نامدیریتی دولت حریری به وجود آمد و موجب اعتراضات خیابانی لبنانی ها و در ادامه منجر به استعفای وی شد. در کنار این بحران انفجار مهیب تابستان سال ۱۳۹۸ بندر بیروت که زیان بیش از ۱۰ میلیارد دلاری به این بندر وارد کرد و یک هفته پس از آن دولت «حسن دیاب» نخست وزیر وقت لبنان مجبور به استعفا شد، از دیگر مشکلات این کشور بشمار می رود.
در چند سال گذشته، ادامه فساد اداری و اقتصادی در این کشور و تحریم های آمریکا، شرایط سختی را به لبنانی ها تحمیل کرده است.
اما این ادامه ماجرا در لبنان و شخص سعد حریری نبوده و قضیه اصلی و ابتدایی به بازداشت سعد حریری در عربستان توسط «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و مجبور کردن وی به استعفا از مقام نخست وزیری لبنان در آن کشور در پاییز ۱۳۹۶ باز می گردد که از آن پس حریری دیگر آن جایگاه و کاریزمای سابق را در صحنه سیاسی لبنان حتی در میان طرفدارانش (جریان ۱۴ مارس) هم ندارد و به یک ورشکسته سیاسی و اقتصادی تبدیل شد.
در همان زمان «مجتهد» فعال و افشاگر معروف عربستانی با فاش کردن بخشی از پشت پرده بازداشت نخست وزیر سابق لبنان در ریاض توسط بن سلمان اعلام کرد که «واداشتن سعد حریری به صرف نظر کردن از میلیاردها دلار از دارایی‌هایش در بانک‌های خارجی به نفع محمد بن سلمان ولیعهد عربستان از اهداف این بازداشت بود».
مجتهد نوشت که محمد بن سلمان، حریری را با وعده پرداخت همه درآمدهای شرکت «اوجیه» متعلق به حریری به ریاض کشاند، آنگاه وی را بازداشت کرد.
وی علت بازداشت سعد حریری توسط محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را واداشتن او به صرف نظر کردن از مبالغ میلیاردی سعد حریری به نفع بن سلمان دانست که به نام خودش یا خانواده‌اش در بانک‌های خارجی قرار دارد.
این فعال مشهور عربستانی فاش کرد که حریری میلیاردها دلار در بانک‌های خارجی دارد که حاصل فعالیت شرکت اوجیه و قرارداد پروژه‌های بزرگ در عربستان است.
مجتهد افزود که بن سلمان شرکت «سعودی اوجیه» را از درآمدهایش محروم کرده است تا حریری را وادار کند، آن درآمدها را به شرکت «نسما» که متعلق به بن سلمان است، تحویل دهد، اما حریری نپذیرفت و این موضوع به ورشکستگی شرکت اوجیه منجر شد.
در سال ۱۳۹۶ بن سلمان همچنین دهها شاهزاده سعودی را بازداشت و اموال آنها را مصادره کرد تا از طریق آن تمایلات شخصی خود را به ثمر برساند که اولی رسیدن به تاج و تخت شاهی در عربستان و دومی ادامه جنگ و کشتار مردم بی دفاع یمن بود، که بازداشت سعد حریری نیز در همین مسیر قرار داشت.
مجتهد در ادامه اعلام کرد که «در دوره نخست بازداشت حریری، وی در اوضاع روانی بسیار بدی به سر می‌بُرد، زیرا وی به چنین اوضاع وحشتناکی عادت نداشت و فکر می‌کرد که زندانی خواهد شد و پس از آنکه بن سلمان تقریبا ارتباط او را با همه جهان قطع کرد، دیگر هیچ کس به او اهمیتی نخواهد داد و اگر اقدامات آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها نبود، چیزی نمانده بود که او از اموال خود (به نفع بن سلمان) صرف نظر کند»، اما پس از دیدار سفیر آمریکا و فرانسه در ریاض با حریری، روحیه وی بهتر شد و احساس کرد اوضاع و احوالش بهتر خواهد شد.
البته باید حریری را نسبت به "جمال خاشقچی" خبرنگار مثله شده مخالف عربستانی بسیار خوش شانس دانست، چرا که وی فقط بازداشت شد و بلایی که سر خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول آمد، بر سرش نیامد.
مجتهد افزود: زمانی که حریری دریافت، آمریکا و فرانسه بن سلمان را مجبور به بازگرداندن وی به لبنان و لغو استعفایش خواهند کرد، تصمیم گرفت، بازی را به هم بزند و واگذاری اموالش را نپذیرفت و بن سلمان را تهدید کرد، در صورتی که اقدام به حل مشکل شرکت اوجیه نکند و همه مطالبات شرکت را نپردازد و اجازه از سرگیری فعالیت شرکت را ندهد، همه ماجرا را فاش خواهد کرد؛ بن سلمان چاره‌ای به جز تسلیم شدن نداشت، بنابراین با پرداخت کامل مطالبات شرکت اوجیه ابتدا موافقت کرد، به شرط آنکه حریری حرفی از آنچه پیش آمده است نزند، حریری هم پذیرفت، البته گفته می شود که مطالبات شرکت اوجیه هرگز پرداخت نشد و حریری عملا ورشکسته اقتصادی و سپس سیاسی شد.
بالاخره حریری پس از چند روز بازداشت و با روحیه خراب به لبنان بازگشت، اما از آن تاریخ به بعد دیگر وی کاریزمای قبلی را نه در بین مردم لبنان و نه در بین طرفدارانش ندارد به حدی که در سال ۱۳۹۹که وی از سوی «میشل عون» رییس جمهور وقت لبنان مکلف به نخست وزیری این کشور برای چهارمین بار شده بود، پس از حدود شش ماه به دلیل ناکامی از این کار استعفا داد، چرا که حتی احزاب جریان ۱۴ مارس که وی رهبر آن بود نیز دیگر اعتمادی به او نداشتند.
واقعیت آن است که پرونده سعد حریری در عربستان هنوز بسته نشده و همین امر مشکلات بیشتری برای او به وجود آورده است؛ از جمله مشکلات مربوط به کسب و کار و یافتن یک شغل تجاری مناسب برای جبران آنچه که وی از دست داده است. علاوه بر آن فعالیت‌های تجاری حریری در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و ترکیه و آفریقا متوقف شده، آن هم در حالی که قدرت او در لبنان به شکل قابل توجهی کاهش یافته و آینده سیاسی سعد حریری نیز تقریبا تمام شده به نظر می رسد.
در حال حاضر بدهی‌های سعد حریری به یکی از بانک‌های عربستان بیشتر از ارزش تمام دارایی‌های وی است و به همین دلیل صحبت‌هایی درباره احتمال اقامت وی در مصر برای سرمایه‌گذاری در این کشور جهت پس دادن بدهی خود به سعودی‌ها مطرح می‌شود.
بسیاری معتقدند، عمده‌ترین عامل انزوای سیاسی سعد حریری در لبنان ناتوانی وی در جلب رضایت سعودی‌ها بود و اقداماتی که ریاض پیشتر علیه حریری انجام داده همانند گروگان گرفتن وی در سال ۱۳۹۶ و مجبور کردن او به استعفا از منصب نخست‌وزیری لبنان از خاک عربستان، گواه این امر است.
از زمان تاریخ بازداشت حریری در عربستان توسط بن سلمان، معلوم شد که تاریخ مصرف وی برای سعودی ها تمام شده و آنها به دنبال یک مهره به جای وی در لبنان هستند، هرچند سعودی ها مهره هایی زیادی همچون "سمیر جعجع"، "ولید جنبلاط" و دهها نفر دیگر دارند ولی کسی که بتواند جایگزین وی شود را تاکتون پیدا نکرده اند حتی برای مدتی نام برادر او یعنی "بهاء حریری" برای جایگزینی سعد مطرح شد، ولی نتیجه بخش نبود.
حال با دعوت ملک سلمان از نجیب میقاتی برای سفر به ریاض، اما و اگرهای فراوانی در محافل سیاسی لبنان مطرح می باشد که آیا نتیجه این سفر هم مانند سفر حریری به پایان دوران سیاسی میقاتی منتج خواهد شد، یا نه؟
کارشناسان مسایل منطقه معتقدند که اولا تاکنون میقاتی جوابی برای رفتن به ریاض نداده و در ثانی، شرایط میقاتی با حریری کاملا فرق دارد و او هیچگونه سرمایه گذاری در عربستان نکرده است، ولی نکته ای که مطرح می باشد این است که در شرایط فعلی لبنان که رییس جمهور آن در نشست هشتم پارلمان این کشور نیز مشخص نشده ریاض چه دیکته ای به میقاتی خواهد گفت؟
