اختلافات لبنان با رژیم صهیونیستی بر سر مرزهای دریایی از جایی آغاز شد که رسانههای لبنانی در تاریخ ۱۵خرداد سال جاری (۵ژوئن) از ورود یک کشتی «اسرائیلی» برای استخراج گاز به میدان «کاریش» که منطقه مورد مناقشه رژیم با بیروت است، خبر دادند.
روزنامه «النهار» لبنان در گزارشی نوشت که کار برای پشتیبانی از تثبیت موقعیت یک کشتی اسرائیلی تولید و ذخیرهسازی گاز طبیعی مایع «ENERGEAN POWER» در میدان گازی کاریش آغاز شده است. به موازات فعالشدن رژیم صهیونیستی در این میدان گازی، جنبش حزب الله لبنان موضعی قوی اتخاذ کرده و درباره تبعات تداوم این تحرکات تجاوزکارانه از سوی تلآویو هشدار داد.
چهار روز پس از این اتفاق، «سید حسن نصرالله» دبیرکل جنبش حزب الله شب طی سخنانی تاکید کرد: اقدام رژیم صهیونیستی در اعزام کشتی استخراج گاز به میدان گازی کاریش نقض حاکمیت لبنان است. آنچه در حال رخ دادن است، تجاوز به حریم و تحریک لبنان و قرار دادن این کشور در موقعیت دشوار است. هدف مستقیم، استخراج نفت و گاز از میدان کاریش توسط اسرائیل است. مقاومت توانایی نظامی برای جلوگیری دشمن از استخراج نفت و گاز در این میدان را دارد. ما دست بسته نخواهیم بود و همه گزینهها روی میز است. ما دنبال جنگ نیستیم بلکه دنبال این هستیم که نفت و گاز لبنان، در اختیار لبنان باقی بماند.
پاسخ قاطع مقاومت توسل تلآویو به میانجیگریهای آمریکا
یک هفته از پاسخ قاطع و بیدرنگ مقاومت لبنان به اقدام رژیم صهیونیستی، «یائیر لاپید» نخستوزیر موقت کابینه به واشنگتن متوسل شد تا گفتوگوها برای حل این اختلاف مرزی در دریا را با مقامات بیروت پیش ببرد. یک هفته پس از سخنرانی سیدحسن نصرالله و هشدار مقاومت، «آموس هوچشتاین» مشاور ارشد آمریکا در امور امنیت انرژی جهانی وارد بیروت شد و با «میشل عون» رئیسجمهور لبنان دیدار و گفتوگو کرد. رسانهها اعلام کردند که محور و هدف گفتوگوهای هوچشتاین در دیدار با عون و با حضور «دوروتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت، پیگیری مذاکرات غیرمستقیم با تلآویو درخصوص تعیین مرزهای دریایی است.
تحلیلگران و ناظران بینالمللی دلیل توسل لاپید به گفتوگو در این پرونده را روحیه سیاسی او (در مقابل اهداف نظامی) نخستوزیران پیشین تلآویو عنوان کردند و معتقد بودند چنانچه پرونده اختلافات مرزی دریایی به نهادهای حقوقی جهانی ارجاع داده شود، رژیم صهیونیستی محکوم خواهد شد. چرا که طبق گفته «بسام یاسین» رئیس سابق هیئت مذاکرهکننده فنی نظامی در مرز دریایی جنوبی لبنان، «اگر کشتی در شمال یا جنوب میدان کاریش پهلو بگیرد، این یک تجاوز محسوب میشود؛ زیرا میدان مشترک است. به همین دلیل هیچ طرفی [چه لبنانی و چه اسرائیلی] حق استخراج گاز از آن را ندارند».
قطعنامه ۶۴۳۳ سازمان ملل هم اعلام میکند که مرزهای دریایی لبنان بر اساس نقشههای ارتش این کشور، خط ۲۹ مرزی است و به هرگونه واکنش و پاسخ لبنانی در تعقیب کشتی متجاوز برای دفاع از منابع این کشور در این منطقه، مشروعیت میدهد.
توافق، همه آن چیزی که نخستوزیر صهیونیستها میخواست
از همان ابتدا مشخص شد که لاپید به دنبال تصمیمی سیاسی در پرونده اختلافات دریایی با لبنان است و نمیخواهد به احتمالات درگیری نظامی با جنبش حزبالله لبنان فکر کند. او با وجود اختلافات و انتقادات بسیاری که علیهاش بود، روند توافق را به پیش برد تا آنکه سه روز گذشته (۱۹مهر/۱۱اکتبر) از پذیرش طرح نهایی آمریکا برای ترسیم مرزهای دریایی با لبنان خبر داد. لاپید این توافق را یک پیروزی تاریخی برای رژیم صهیونیستی خواند و ادعا کرد که این توافق همه خواستههای امنیتی و اقتصادی این رژیم را برآورده میکند.
سرانجام روز گذشته لاپید برای تصویب توافق با کابینه خود جلسهای برگزار کرد و اعضای آن نیز به جز «آیلت شاکد» وزیر امور داخلی صهیونیستها موافقت خود را با متن آن اعلام کردند. با وجود آنکه رسانههای عبری صهیونیستی درباره جزئیات و بندهای این توافق گزارشی منتشر نکردند اما پیش از این، «ایال حولاتا» رئیس شورای امنیت داخلی رژیم اسرائیل ادعا کرد: «همه درخواستهای اسرائیل در مذاکرات ترسیم مرزهای دریایی برآورده شده و ما در مسیر امضای یک توافق تاریخی با لبنان هستیم». او همچنین فاش کرده بود که برخی درخواستهای رژیم صهیونستی تغییر یافته یا تعدیل شدهاند.
توان تسلیحاتی مقاومت؛ دلیل ترس صهیونیستها و عامل بازدارندگی
تحلیلگران مسائل راهبردی معتقدند که قدرت تسلیحاتی جنبش حزبالله لبنان و ارسال پهپادها برای انجام ماموریتهایی در میدان کاریش، عمق توانمندیهای مقاومت لبنان را به تل آویو نشان داد؛ به همین خاطر رژیم صهیونیستی دست از شعارهای پوچ و هزینهدار آمادگی برای جنگ با حزبالله برداشت و پیشنویس توافق را با تمام تغییراتش پذیرفت. روزنامه منطقهای «رأی الیوم» درخصوص این موضوع نوشت: این جنگ، معلول شرایط داخلی رژیم صهیونیستی و بیثباتی در این رژیم است؛ به نحوی که این بیثباتی از سه سال پیش آغاز شده و بیش از این نیز ادامه خواهد داشت. تلاشهای مذبوحانه تلآویو در مذاکرات مرزبندی برای حمایت از خود، روز به روز در حال کمرنگ شدن است. فقط چند ساعت مانده به سخنرانی اخیر دبیر کل حزب الله لبنان، رژیم صهیونیستی از همه این تاکتیکهای قبلی خود مبتنی بر تهدید عقب نشست و اذعان کرد که گاز و نفت استخراج نخواهد کرد، بلکه همه مطالبات لبنان را پذیرفته است.
این رسانه در ادامه گزارشش به معادله جدیدی بین جنبش حزب الله و مقاومت فلسطین در پروندههای مربوط به رژیم صهیونیستی اشاره کرد؛ رایالیوم این معادله را مبتنی بر تعییر قواعد درگیری، حرکت به سمت جنگهای مدرن و گردآوری تجهیزات لازم برای آغاز جنگ طولانی مدت از طریق ابزارهای پیشرفته توصیف و تاکید کرد که حزب الله امروز، تمامی امکانات لازم برای این جنگ را در اختیار دارد. همین برآوردها در درون کابینه رژیم صهیونیستی نیز انجام شده بود و تحلیلگران صهیونیست اذعان کردند که هزینهها و خطرات هر گونه جنگی با حزبالله، حتی شده برای چند ساعت آسیبهایی بیش از حد تصور برای تلآویو به همراه خواهد داشت.
کل لبنان، همراه با مقاومت
دفتر ریاستجمهوری لبنان، امروز (سهشنبه، ۱۱ اکتبر)، با انتشار بیانیهای در خصوص پیشنویس نهایی ترسیم مرزهای دریایی با رژیم صهیونیستی به میانجیگری آمریکا اعلام کرد که نسخه رسمی، نهایی و اصلاح شده ارائه شده از سوی «آموس هوچشتاین» میانجیگر آمریکایی درباره توافق ترسیم مرزهای دریایی در جنوب را از «الیاس بوصعب» معاون رئیس پارلمان دریافت کرده است. «نسخه نهایی این پیشنهاد، برای لبنان رضایت بخش است، خواستههای آن را برآورده و از حقوق آن در ثروت طبیعی محافظت میکند».
میشل عون در این باره تاکید کرد: «این توافق به معنای هیچگونه شراکتی با اسرائیل نیست زیرا لبنان آن را به عنوان یک کشور، رسمیت نمیشناسد و رسما آن را دشمن میداند». «ولید فیاض» وزیر انرژی لبنان نیز درباره این توافق گفت: لبنان در جریان این مذاکرات غیر مستقیم، به هر آنچه میخواسته، رسیده است و میدان گازی «قانا»، ارزش اقتصادی زیادی برای لبنان دارد. «سید ابراهیم امین السید» رئیس شورای سیاسی جنبش حزبالله نیز درباره این توافق پیروزمندانه تاکید کرد: ««اسرائیلیها باور دارند که اگر مقاومت در لبنان نبود، کشور ما نمیتوانست صاحب ثروت نفتی شود».
جالبتوجه آن که این نکته را حتی مخالفان و رقبای حزبالله لبنان نیز قبول داشتند، به همین خاطر تا به سرانجام رسیدن توافق هیچ یک از مخالفان داخلی حزبالله کارشکنی نکرد. «ولید جنبلاط» رهبر حزب سوسیالیست ترقیخواه و از مهمترین چهرههای مخالف حزبالله در لبنان پس از توافق در توئیتی نوشت: در مورد ترسیم مرزهای دریایی باید بگویم که این توافق بدون هیچ مشکل و یا جنگی، مطابق با اصول دیپلماسی پهپادها انجام شد که من به آن توصیه کردم؛ حالا شرکتی ملی باید آغاز به کار کند تا لبنان بدون مداخلات محلی و اختلافات داخلی از ثروتهایش استفاده کند.
اختلافات حزبی صهیونیستها؛ حمله به لاپید به خاطر تسلیمی تاریخی
به همان اندازه که این توافق ملی برای لبنان وحدتآفرین بود، برای صهیونیستها اختلاف برانگیز شد؛ چرا که مخالفان کابینه تلآویو و رسانههای عبری یکصدا علیه کابینه ضعیف رژیم حمله کردند. نخست وزیر موقت صهیونیستها که با دفاع از پیشنویس توافق ترسیم مرزها با لبنان، گفته بود این توافق، احتمال رویارویی نظامی با حزبالله را دور میکند، حالا هدف مخالفان و رسانههای خود قرار گرفته است. «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر سابق تلآویو و رهبر اپوزیسیون در صدر منتقدان گفت: کابینه لاپید ضعیف است و لاپید در برابر حزبالله تسلیم شد. پایگاه خبری «آی۲۴» نیز نوشت: با توجه به توافق مرزی دریایی بین تلآویو و بیروت از یک سو و تشدید درگیریهای خشونتآمیز در شرق قدس از سوی دیگر، نتانیاهو، رهبر اپوزیسیون روز گذشته (پنجشنبه/۱۳اکتبر) با انتشار بیانیهای در رسانهها شدیداً لاپید را مورد حمله قرار داده و خطاب به وی گفت «وقتی در لبنان تسلیم نصرالله شوید، در قدس هم شورشهایی به پا میشود».
روزنامه «معاریو» نیز در این باره نوشت: «سه تصمیم مهم راهبردی توسط لاپید از زمان نخستوزیری تاکنون اتخاذ شده که همگی آنها حاکی از فقدان خرد سیاسی است. این وضعیت اسرائیل را درگیر کرده و ممکن است به جنگی بیرحمانه منجر شود که لاپید نمیتواند آن را رهبری کند؛ زیرا او یک مرد نظامی نیست. بیشک توافق با لبنان بزرگترین اشتباه تاریخ است که نشاندهنده ضعف کابینه لاپید در حفاظت از آسیب ناپذیری اسرائیل است». روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» هم در گزارشی نوشته بود: «یک حقیقت واضح وجود دارد و آن این است که حزبالله برای اسرائیل، قدرتی بازدارنده است. سخنان نصرالله بسیار محتاطانه است؛ او برای پایانیافتن چیزی عجله نمیکند تا بالاخره موضوع خاتمه یابد».
«امیر آویوی» یکی از ژنرالهای ذخیره رژیم صهیونیستی به عنوان مدیر «مجمع امنیت اسرائیل» به صف مخالفان توافق ترسیم مرزهای آبی با لبنان پیوست و رضایت تلآویو به آن را نشانه ضعف و شکست دانست. او گفت: «حزب الله، اسرائیل را به زانو درآورده و تحت سلطه خود گرفت. ما در اینجا شاهد یک رخداد تاریخی خطرناک هستیم که در آن حزبالله ما را تهدید میکند و از سوی دیگر ما خیلی سریع مواضعی را که قبل از انتخابات لبنان اعلام میکردیم، پس گرفتیم». «اسرائیل کاتز» عضو پارلمان رژیم صهیونیستی نیز در مصاحبهای با «واینت» به لاپید حمله کرده و گفت: آنچه در مورد توافق با لبنان رخ میدهد تصویری از ضعف در قبال نصرالله است.
رسانههای عبریزبان هفته گذشته پیش از حصول توافق بین تلآویو و بیروت، در اعتراض به آن، درباره فعالیتهای پهپادهای جنبش حزبالله لبنان بر ضد ارتش ارتش این رژیم هشدار دادند. این رسانهها خطاب به صهیونیستها گفتند: «حزب الله، پهپادهایش را در مقابل ارتش اسرائیل مستقر خواهد کرد و از آنها استفاده خواهد کرد؛ همان کاری که روسها در اوکراین انجام میدهند».