«جان مرشایمر»، دانشمند علوم سیاسی آمریکا و بنیانگذار نظریه رئالیسم تهاجمی در مصاحبهای به واکاوی دلایل و ریشههای بروز جنگ اوکراین پرداخت.
مرشایمر در این مصاحبه ضمن رد ادعاهای شایع در رسانههای آمریکا مبنی بر اینکه هدف «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه از حمله به اوکراین فتح این کشور و انضمام آن به فدراسیون روسیه است را رد کرده و توضیح داد عامل این جنگ، نادیده گرفتن تهدید موجودیتی علیه روسیه از سوی غرب بوده است.
این استاد دانشگاه آمریکایی گفت: «دیدگاه من از مدتها پیش این بوده که این بحران که اکنون به جنگی واقعی تبدیل شده همه به تلاشهای غرب برای تبدیل کردن اوکراین به سنگر غرب در مرزهای روسیه مربوط است.»
وی اضافه کرد: «همه چیز از آوریل ۲۰۰۸ شروع شد که در نشست ناتو در بخارست این ائتلاف اعلام کرد که اوکراین و گرجستان در آینده عضو ناتو خواهند شد. روسیه و به ویژه پوتین، در آن زمان این را به صراحت اعلام کردند که انجام این کار عبور از خط قرمز خواهد بود؛ و انجام آن، غیرقابل قبول است و یک تهدید موجودیتی علیه روسیه به شمار میرود. آنها این را کاملاً روشن بیان کردند.»
مرشایمر با اشاره به تحولات موسوم به «انقلاب میدان» در اوکراین در سال ۲۰۱۴ گفت: «بحران، روز ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ شروع شد و پاسخ غرب به آن، مضاعف کردن [تنشها] بود. هنگامی که رئیسجمهور بایدن ژانویه ۲۰۲۱ وارد کاخ سفید شد او اقدامات بیشتری نسبت به دولت ترامپ برای حمایت از اوکراین انجام داد. ما داشتیم عملاً از خط قرمزها عبور میکردیم و داشتیم یک تهدید موجودیتی علیه روسیه ایجاد میکردیم.»
وی اضافه کرد: «روسها این را بدون هیچ ابهامی برای ما مشخص کرده بودند، اما ما تنشها را تشدید میکردیم. نتیجهاش این بود که پوتین در فوریه سال جاری به اوکراین حمله کرد.»
نظریهپرداز آمریکایی در ادامه گفت: «بسیاری میگویند پوتین برای این به اوکراین حمله کرد تا آن کشور را فتح کرده و آن را به روسیه ضمیمه کند و اینکه او مایل است اتحاد جماهیر شوروی را احیا کند. این مزخرف است. هیچ شواهدی در تأیید آن وجود ندارد.»
روسیه از ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (پنجم اسفند ماه ۱۴۰۰) بعد از به رسمیت شناختن استقلال دو جمهوری لوهانسک و دونستک از اوکراین، به این منطقه نیرو اعزام کرد و از آغاز «عملیات ویژه نظامی در اوکراین» خبر داد.
روسیه هدف خود را از این اقدام، نازی زدایی اوکراین، خلع سلاح این کشور، رفع نگرانیهای امنیتی خود و اجابت درخواست کمک لوهانسک و دونتسک اعلام کرده و گفته است که قصد تصرف اراضی اوکراین را ندارد. دولت اوکراین اما استقلال دونتسک و لوهانسک را به رسمیت نشناخته و حضور نظامی روسیه را «تجاوز و حمله به تمامیت ارضی» خود خوانده است.
به دنبال آغاز درگیری روسیه با اوکراین، کشورهای غربی ضمن محکوم کردن مسکو و تشدید فشارهای اقتصادی، حمایتهای همه جانبه سیاسی، مالی، تسلیحاتی از کییف را در دستور کار قرار دادهاند.
به رغم حمایتهای غربیها، در صحنه میدانی روسیه توانسته لوهانسک در منطقه شرقی دونباس اوکراین را به کنترل خود درآورده و در تلاش برای تسلط بر همه مناطق دونتسک است. دونتسک و لوهانسک، به همراه خرسون و زاپروژیا که مجموعاً ۱۵ درصد از خاک اوکراین را تشکیل میدهند در هفتههای گذشته بعد از برگزاری یک همهپرسی به فدراسیون روسیه پیوستند.