در دومین ماه از جنگ اوکراین ، ناتو همچنان در تقلای چگونگی ارسال تجهیزات به دولت کی‌یف از یک سو و جلوگیری از کشیده شدن جنگ به سمت مرزهای خود است.
هفته گذشته وزرای اروپایی عضو این پیمان با هدف بررسی میزان ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین نشستی را در بروسکل پایتخت بلژیک برگزار کردند.
از سوی دیگر، «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین از زمان آغاز جنگ در این کشور، همواره در طرح درخواست های خود برای دریافت کمک از سوی غرب صریح بوده و می گوید چنانچه بخواهد از حملات مجدد روسیه به منطقه دونباس در شرق کشور جلوگیری کند، به تسلیحات "ضدتانک"، "موشک های زمین به هوای آمریکایی استینگر" و "سامانه پدافند هوایی همراه انگلیس" نیاز مبرم دارد.
این کشور همچنین خواهان تانک ها، هواپیماهای جنگی، پهپادها و سیستم های دفاع هوایی موشکی پیشرفته است تا در مقابل حملات هوایی و موشک های دوربرد روسیه که به طور پیوسته در حال نابودی ذخایر استراتژیک سوخت اوکراین هستند، ایستادگی کند.
اما عامل اصلی تردید ناتو در ارسال تجهیزات پیشرفته تر به اوکراین چیست؟
به نوشته بی بی سی، جواب این سوال هراس ناتو در افزایش تنش ها و تحرکات با روسیه است.
ناتو بیم آن دارد با ارسال تجهیزات بیشتر و پیشرفته تر، روسیه به سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی متوسل شود و یا درگیری ها به خارج از مرزهای اوکراین و کشورهای عضو ناتو کشیده شود.
تاکنون بیش از ۳۰ کشور به اوکراین کمک نظامی کرده اند که این میزان شامل یک میلیارد یورو (۸۰۰ میلیون پوند) از سوی اتحادیه اروپا و ۱.۷ میلیارد دلار (۱.۳ میلیارد پوند) توسط آمریکا می شود.
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در روزهای نخست حمله به اوکراین به جهان یادآوری کرد که روسیه یک قدرت هسته ای است و اندکی بعد هم بازدارندگی هسته ای استراتژیک خود را به بالاترین درجه آمادگی رساند.
در پی تهدید روسیه مبنی بر عدم مداخله غرب در جنگ اوکراین، مقامات آمریکایی ضمن تائید توان هسته ای بالای این کشور، اعلام کردند که روسیه با دارا بودن زرادخانه عظیم هسته‌ای، توان دفاعی بالایی دارد.
درواقع برکسی پوشید نیست که دکترین نظامی روسیه امکان استفاده زودهنگام این کشور از کلاهک های هسته ای کم بازده و تاکتیکی را در میدان جنگ می دهد.
نگرانی دیگر برنامه ریزان استراتژیک ناتو شکسته شدن تابوی هسته ای است. ناتو معتقد است در صورت وقوع حمله هسته ای از سوی روسیه علیه اوکراین حتی در مقیاس کوچک، خطر تشدید یک تقابل هسته ای فاجعه بار میان روسیه و غرب به شیوه ای اجتناب ناپذیر افزایش یابد.
اما به نظر می رسد با ادامه حملات روسیه، عزم ناتو برای کمک به دولت کی‌یف محکم تر می گردد و موانع کنار می روند.
«توبیاس الوود» نماینده پارلمان انگلیس و رئیس کمیته دفاع پارلمانی، یکی از کسانی است که باور دارد پوتین در خصوص بازدارندگی هسته ای بلوف می زند و ناتو باید اقدامات بیشتری برای دفاع از اوکراین انجام دهد.
وی معتقد است: ما در ارائه تسلیحات به اوکراین بیش از حد محتاط بوده‌ایم. ما نیازمند نگرش قوی تری در قبال کمک به اوکراین هستیم. ما تنها به اندازه ای که اوکراینی ها بتوانند زنده بمانند به آنها کمک کرده ایم، نه برای پیروزی و این دیدگاه باید تغییر کند.
بنابراین سوال دیگری که در این مرحله پیش می آید این است که چگونه جنگ روسیه و اوکراین می تواند به یک درگیری تمام عیار با اروپا ختم شود؟
در حال حاضر وزرای دفاع اروپا سناریوهای بالقوه ای در خصوص حملات احتمالی روسیه در ذهن دارند که مهمترین آنها شامل سه مورد زیر است؛
۱. ارسال موشک ضد کشتی تدارکاتی ناتو به اوکراین می تواند منجر به تلفات سنگین برای روسیه شود و گستردگی تلفات به اندازه ای خواهد بود که پوتین را بی تردید در مقام تلافی قرار می دهد.
۲. حمله موشکی راهبردی روسیه به کاروان تجهیزات نظامی از سمت کشورهای عضو ناتو مانند لهستان یا اسلواکی به اوکراین می تواند احتمال کشیده شدن درگیری به مرزهای ناتو را بالا ببرد. لذا چنانچه این حملات در مرزهای ناتو رخ دهد، می تواند به شکلی بالقوه باعث عملیاتی شدن "ماده پنج قانون ناتو" شود و کل اعضای این پیمان را برای دفاع از کشور مورد حمله آماده کند.
۳. در میان نبردهای شدید در دونباس، انفجاری در یکی از تاسیسات صنعتی رخ داد و منجر به انتشار گازهای شیمیایی سمی شد. اگرچه این دست اتفاقات پیش از این هم رخ داده و تاکنون هیچ تلفاتی از استنشاق گازهای شیمیایی گزارش نشده، اما اگر استفاده از تسلیحات شیمیایی توسط روسیه تائید شود، ناتو موظف به واکنش است.
هرچند این احتمال هم وجود دارد که هیچ کدام از سناریوهای مطرح شده محقق نگردد.
از طرفی باوجود وحدت کم سابقه اروپا در برابر حمله روسیه به اوکراین، برخی بر این باور هستند که غرب در برابر این جنگ منفعل عمل کرده و آینده نگری برای پایان وضعیت کنونی در پیش نگرفته است.
