سقوط ارزش پول ملی افغانستان (افغانی) در مقابل دلار باعث نگرانی مردم و افزایش قیمت کالاهای وارداتی و خوراکی شده است.
"نبی اقبال"، کارشناس اقتصادی افغانستان، مسدود بودن دخایر ارزی بانک مرکزی آمریکا ،مشکلات ساختاری دراقتصاد،نبود توازن در صادرات و واردات و کمبود پول نقد را از دلایل کاهش ارزش پول ملی کشور این کشور عنوان کرد.
وی اظهار داشت تا پیش از فروپاشی دولت پیشین افغانستان میزان واردات افغانستان از کشورهای خارجی هر سال ۶ تا ۷ میلیارد دلار بیشتر از صادرات بود که این امر باعث کاهش ارزش پول ملی در برابر دلار شده است.
این کارشناس اقتصادی معتقد است به دلیل بی‌اعتمادی مردم افغانستان به بانک‌ها، اکنون تنها حدود ۱۰ درصد از مردم برای معاملات پولی در افغانستان، از سیستم بانکی استفاده می‌کنند و ۹۰ درصد دیگر، روش‌های غیررسمی را برای مبادلات یا ذخیره‌های مالی خود به‌کار می‌گیرند.
وی افزود:کاهش بهای ارز افغانی در مقابل ارزهای خارجی، رشد تورم و افزایش قیمت مواد خوراکی را در داخل افغانستان به دنبال دارد، چون بازار افغانستان وابسته به واردات از کشورهای خارجی است و تمامی مواد وارداتی به افغانستان، به ارزهای خارجی، از جمله دلار خریداری می‌شوند.
نبی اقبال گفت که طالبان و بانک مرکزی افغانستان که اکنون در اختیار این گروه است، ابزارها و توانایی‌های کنترل بازار افغانستان و بهای ارز افغانی ندارد و در نتیجه، فقر بیشتر و قحطی وسیع‌تر در انتظار جامعه افغانستان است.
حبیب‌الله فایق، از شهروندان افغانستان، در واکنش به افزایش سریع ارزش دلار در برابر ارز افغانی، در صفحه فیسبوک خود نوشت یک دلار به ۹۵ افغانی رسید و این روند اگر ادامه پیدا کند، به‌زودی یک دلار به ۱۰۰ افغانی می‌رسد. مردم از گرسنگی خواهند مرد، چون قیمت یک کیسه آرد بیشتر از سه هزار افغانی خواهد شد و مردم عادی توان خرید آن را ندارند.»
وی با انتقاد از عملکرد دولت طالبان، اضافه کرد مسئولان طالبان، در خواب و خیال، سرگرم قوم و قبیله و جنگ قدرت هستند و کنترل اوضاع اقتصادی از دست‌شان رفته است.
قیوم بیگ، شهروند دیگر افغانستان، نوشت با رسیدن زمستان، علاوه بر گسترش قحطی و بیکاری، کاهش بهای ارز افغانی در مقابل دلار و بقیه ارزهای خارجی نیز مشکلات مردم افغانستان را دوچندان کرده است .
با فروپاشی دولت پیشین افغانستان، حدود ۵۰۰ هزار تن از زنان و مردانی که در ساختارهای مختلف نهادهای اداری افغانستان کار می‌کردند، مشاغل خود را از دست داده‌اند و دیگر درآمدی برای تامین نیازهای خانواده‌هاشان ندارند. بیکاری گسترده، خشکسالی مداوم، مسدود شدن حمایت‌های مالی کشورهای خارجی، و فرار سرمایه‌ها از افغانستان در پی فروپاشی دولت پیشین، نیز به گسترش فقر در آن کشور کمک کرده است.
در سه ماه اخیر، برنامه جهانی غذا و شمار دیگری از سازمان‌های جهانی امدادرسان، بارها احتمال وقوع فاجعه بشری در پی گسترش فقر و قحطی در افغانستان را گوشزد کرده‌اند و هشدار داده‌اند.
این سازمان‌ها از کشورهای ثروتمند خواسته‌اند که کمک‌های خود را برای نجات مردم افغانستان، به ویژه در زمستان پیش رو، افزایش دهند و از وقوع فاجعه بشری در آن کشور جلوگیری کنند. براساس آمارهای برنامه جهانی غذا، تنها پنج درصد از شهروندان افغانستان به غذای سالم و کافی دسترسی دارند و بقیه مردم، در سطوح مختلف، دچار ناامنی غذایی هستند.
دیوید بیسلی، مدیر برنامه جهانی غذا که اخیراً به افغانستان سفر کرد، گفته است که آن سازمان به صورت فوری به ماهانه ۲۳۰ میلیون دلار نیاز دارد تا برای ۲۲ میلیون تن از شهروندان افغانستان که در معرض قحطی و گرسنگی هستند، غذا تهیه کند.
سازمان ملل در گزارشی اعلام کرد تا پایان امسال ۹۷ درصد از جمعیت افغانستان زیر خط فقر قرار می گیرند.
در ادامه این گزارش پیش بینی شده است تا آخر سال جاری میلادی ۳.۲ میلیون کودک زیر پنج سال به سوء تغذیه شدید مواجه می شوند.
