«زلمی خلیلزاد»، نماینده پیشین آمریکا در امور افغانستان ، گفت که در روزهای پیش از سقوط دولت اشرف غنی ، توافق شده بود تا نیروهای طالبان وارد کابل نشوند و طی دو هفته بر روی یک حکومت فراگیر موافقت شود.
خلیلزاد در گفت‌وگو با «طلوع نیوز» افزود که وی در این باره با «ملا برادر» و تیم مذاکره کننده طالبان گفت‌وگو کرده بود و قرار شد شماری از سیاسیون و یک تیم دارای صلاحیت از حکومت پیشین به دوحه بروند و با طالبان بر روی یک حکومت فراگیر موافقت کنند.
وی ادامه داد: «توافق به این شکل صورت گرفت که طالبان داخل کابل نشوند و تعدادی از نیروهای آنها هم که داخل شده بودند از آن خارج شوند. در عین حال هیأتی از کابل بیاید و در طول دو هفته برروی یک حکومت فراگیر موافقت شود.»
به گفته خلیلزاد، قرار بر این شده بود که تصمیم هیأت‌ها در دوحه بر روی حکومت فراگیر نهایی باشد و اشرف غنی نیز آن را پذیرفته بود. به گفته او، این حکومت فراگیر برای یک دوره موقت درنظر گرفته شده بود.
خلیلزاد هر دو طرف گفت‌وگوها – طالبان و جمهوریت – را در ناکامی روند صلح افغانستان مقصر دانست.
خلیلزاد مدعی شد، توافقنامه دوحه میان آمریکا و طالبان یک فرصت خوب برای رسیدن به صلح ایجاد کرد، اما دو طرف گفت‌وگو از این فرصت استفاده نکردند.
وی گفت: «گرچه یک شانس طلایی براساس توافقنامه دوحه و بیانیه مشترک آن به‌دست آمد، اما دو طرفی که در جنگ بودند از آن استفاده نکردند. به نظر من ناکامی متوجه این دو طرف است.»
خلیلزاد خاطرنشان کرد که طرف‌های جمهوریت و طالبان برای رسیدن به صلح از خودگذشتگی نشان ندادند.
مقام پیشین آمریکا در ادامه تصریح کرد که عدم تمایل دو طرف به رسیدن به یک توافق سبب دلسردی آمریکا از روند صلح شد.
به گفته او، جوبایدن به‌منظور جلوگیری از ماندن در افغانستان، گزینه خروج زمان‌بندی شده را بر خروج مشروط ترجیح داد.
خلیلزاد افزود: «نگرانی این بود که اگر ما خروج را مربوط به موافقت بین افغان‌ها بسازیم، ممکن است هیچ وقت افغان‌ها به توافق نرسند.»
خلیلزاد همچنین گفت که آمریکا با طالبان روی ایجاد یک حکومت مشارکتی گفت‌وگو می‌کرد، اما تیم اشرف غنی به ایجاد یک چنین حکومتی تمایل نشان نداد.
وی ادامه داد: «در اول ما با طالبان درباره یک حکومت مشارکتی گفت‌وگو می‌کردیم، من خودم یک پیشنهاد هم دادم، و به زودی کابل (تیم جمهوریت) آن را پخش کرد. پخش کردن موافقتی که پنهان به طالبان و حکومت داده شده بود، خودش به این معنا بود که می‌خواستند به آن پیشنهاد صدمه برسانند.»
خلیلزاد همچنین گفت که پس از شدت گرفتن نبردها، آمریکا طالبان را تحت فشار قرار داد و آنها هم توافق کردند که به شهرها و شاهراه‌ها حمله نکنند. به گفته او، اما حکومت پیشین افغانستان بر آتش‌بس فوری پافشاری داشت.
درباره انتخابات ریاست جمهوری گذشته و سوگند همزمان اشرف غنی و عبدالله عبدالله، خلیلزاد گفت که عبدالله بیشتر از خود انعطاف پذیری نشان داد، اما اشرف غنی حکومت مشارکتی را نمی‌پذیرفت.
در خصوص تهدید داعش نیز خلیلزاد گفت که داعش یک تهدید برای همه است. به گفته او، در گذشته حکومت پیشین و طالبان یک‌دیگر را بر رابطه داشتن با داعش متهم می‌کردند.
در همین حال، بنیاد آمریکایی «دفاع از دموکراسی» با نشر گزارشی زلمی خلیلزاد را عامل بنیادی ناکامی روند صلح افغانستان خوانده است.
