مدیر یک مرکز وابسته به بنیاد هریتیج می گوید بایدن وخامت اوضاع در افغانستان را انکار می کند حال آنکه اعضای اروپایی ناتو باید با توجه به دغدغه های امنیتی قاره سبز، وارد عمل شوند.
پیشرفتهای طالبان نشان میدهد که شرایط تا چه اندازه سریع میتواند تغییر کند. هفته گذشته به نظر میرسید که دولت افغانستان به آرامی درحال کسب برتری است. حمله طالبان برای تصرف شهر مهم هرات متوقف شد. اسماعیل خان رهبری دفاع از این شهر را بر عهده داشت که هزاران افغان در سراسر کشور را به مقابله برانگیخت.
اما هنگامی که شهر «زرنج» مرکز ولایت «نیمروز» در جنوب غرب افغانستان، هفته گذشته بدون شلیک یک گلوله به تصرف طالبان درآمد، دیگر مراکز ولایتها هم یکی بعد از دیگری، به دست طالبان افتاد و حتی هرات سرانجام پس از پیوستن اسماعیل خان به طالبان، به تصرف آنها در آمد.
این تحلیلگر آمریکایی در ادامه مینویسد: بایدن به تحولات در افغانستان بی توجهی نشان میدهد و حتی اخیراً گفته است از تصمیم خود برای خروج نیروهای آمریکایی از این کشور پشیمان نیست. باید گفت که ترامپ و بایدن شباهت چندانی با هم ندارند، ولی در موضوع خروج از افغانستان توافق داشته اند. تفاوت اصلی چگونگی اجرای این تصمیم بوده است.
کوفی لوک در ادامه میافزاید: ترامپ در سال ۲۰۱۷ به گروه امنیت ملی خود دستور داد تا شرایط در افغانستان را بررسی کند و تنها پس از پایان بررسیها، راهبرد خروج مرحلهای را همزمان با دنبال کردن برنامه صلح با طالبان، اجرا کرد و فقط ۲ هزار نیروی آمریکایی را برای حفظ ثبات در افغانستان باقی گذاشت. ولی هنگامی که بایدن وارد کاخ سفید شد، تصمیم گرفت نیروهای باقی مانده آمریکایی را بدون توجه به عواقب این کار بیرون ببرد و بدون انجام هیچ گونه ارزیابی یا بازبینی، دست به این اقدام زد.
مدیر مرکز مطالعات سیاسی در بنیاد هریتیج در ادامه مینویسد: بایدن وخامت شرایط در افغانستان را انکار میکند. در غیاب رهبری آمریکا، اروپاییها باید وارد عمل شوند. سه پیشنهاد وجود دارد که سیاستگذاران اروپایی باید فوراً به آنها توجه کنند:
* نخست، یکی از اعضای اروپایی ناتو باید به ماده ۴ معاهده آتلانتیک شمالی متوسل شود. توسل به این ماده زمانی است که یکی از اعضا احساس کند تهدید امنیتی قابل توجهی برای اتحادیه وجود دارد که باید در بالاترین سطح مورد بحث قرار گیرد. تهدید بی ثباتی در اروپا واقعی است. نه تنها تهدیدات تروریستی وجود دارد، بلکه شمار زیادی از پناهندگان افغانستانی میتوانند اروپا را بی ثبات کنند.
* دوم آنکه اعضای اروپایی ناتو باید استقرار دوباره نیرو در افغانستان یا حداقل در منطقه وسیعی از آن را مورد بررسی قرار دهند.
* در برخی موارد، میتوان گروههای کوچکی از نیروهای ویژه را برای کمک به افغانها وارد عمل کرد. استقرار دوباره نیروهای محدود نظامی مشکلات عملی چندانی را به همراه نخواهد داشت. اروپاییها همچنین باید برای فشار هماهنگ بر بایدن اقدام کنند تا روش خود را اصلاح کند.
این تحلیلگر در نهایت میافزاید: هفتههای آتی حساس خواهند بود. طالبان از سال ۲۰۰۱ تا هفته گذشته، تنها دو مرکز استان را تصرف کرده و تنها چند روز بر آنها مسلط بودند.
به ادعای کوفی لوک، معلوم نیست چرا بایدن تصمیم گرفت همه نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کند چرا که افغانستان معضل سیاسی چندانی برای او نبود و تقریباً هیچ تلفاتی برای آمریکا نداشت؛ ولی به علت حضور محدود نظامی آمریکا، از شرایط نسبتاً پایداری برخوردار شده بود. اگر آمریکا اقدامی انجام ندهد، اروپا باید این کار را انجام دهد.