وزارت خارجه آمریکا خبر داد که «زلمی خلیلزاد» نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور افغانستان طی هفته جاری با مقامهای سیاسی طالبان دیدار خواهد کرد تا از آنها بخواهد عملیات نظامی را متوقف کرده و درباره راهحل سیاسی مذاکره کنند
به گزارش «ایبیسی نیوز»، در حالی که گروه طالبان روز سهشنبه اعلام کرد که هفتمین مرکز استان افغانستان را نیز به کنترل خود در آورده، اما دولت بایدن این موضوع را شفاف ساخت که هیچ تصمیمی برای متوقف کردن خروج خود از افغانستان ندارد. این در حالی است که جنگندههای آمریکایی تقریبا هر روز به انجام حملات هوایی علیه طالبان میپردازند تا مانع از پیشروی سریعتر طالبان شوند.
در مقابل، مقامهای آمریکایی از نیروهای امنیتی افغانستان خواستهاند تا به پاخواسته و از برتریهایی که داشته استفاده کنند.
«جان کربی» سخنگوی پنتاگون نیز شب گذشته در کنفرانس خبری گفت که نیروهای افغانستانی باید ثمره دو دهه آموزشها و سرمایهگذاری آمریکا را نشان دهند.
وی که در جمع خبرنگاران صحبت میکرد، گفت: «ما قطعا هر جا و هر زمان که ممکن باشد از هوا از آنها حمایت خواهیم کرد اما این حمایت جایگزین رهبری بر روی زمین نیست. این حمایت جایگزین رهبری سیاسی در کابل نبوده و جایگزینی برای استفاده از قابلیتها و ظرفیتهایی که ما میدانیم آنها دارند نمیشود».
در مقابل، در حالی که خروج آمریکا از افغانستان طی سه هفته آینده پایان خواهد یافت، دولت بایدن تلاشهای دیپلماتیک خود برای پایان دادن به حملات طالبان را افزایش داده است.
زلمی خلیلزاد در حال حاضر در دوحه قطر حضور دارد، جایی که مقامهای سیاسی طالبان نیز حضور داشته و گفتوگوهای صلح میان آنها و دولت «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان در سپتامبر گذشته آغاز شد.
این مذاکرات هیچ نتیجهای در بر نداشته و تنها دو طرف متعهد به ادامه مذاکرات شدند.
زلمی خلیلزاد، نماینده آمریکا در امور افغانستان
خلیلزاد کسی است که تحت دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا توافق با طالبان را امضا کرد و در حال حاضر و در دولت بایدن نیز سمت خود را حفظ کرده است. وی هفته پیش در سخنانی گفته بود که دو طرف درگیر در افغانستان فاصله زیادی با هم دارند.
اما وی امیدوار است که که با افزایش فشار جامعه بینالمللی بر طالبان و همچنین دیدار با مقامهای پاکستانی و چینی و مقامهای سازمانملل بتواند به نتیجهای برسد.
وزارت خارجه افغانستان گفت که در تلاش برای شکل دهی پاسخ بینالمللی مشترک به وخیم شدن سریع اوضاع در افغانستان است که این موضوع شامل دستیابی به توافقی برای کاهش فوری خشونتها و مخالفت با تشکیل هرگونه دولتی باشد که با زور تشکیل شده باشد.
ایبیسی نیوز نوشت که کاملا آشکار است که طالبان اهمیت کمی به بیانیه مشترک قدرتهای جهانی میدهد و با وجود تعهد رهبران سیاسی این گروه برای مذاکره، جنجگویان این گروه به تصرف سرزمینهای بیشتر میپردازند و بر اساس گزارش سفارت آمریکا در کابل، این گروه به اقداماتی پرداختهاند که میتواند جنایت جنگی به شمار آید.
خلیلزاد هفته پیش گفته بود که طالبان خواستار سهم قابل توجهی در هرگونه دولت آتی افغانستان است اگر چه وی و دیگر مقامهای وزارت خارجه افغانستان تاکید کردهاند که همچنان امیدوار هستند که دیپلماسی نتیجه بدهد به خصوص اگر جامعه بینالملل به صورت متحد در برابر حملات طالبان بایستند.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز سهشنبه خود گفت: «آیا مذاکرات نتیجهای که هر کدام از ما میخواهد را به همراه خواهد داشت"؟ البته که خیر، تا کنون خیر. اما ما آمادگی این را نداریم که دیپلماسی را کنار بگذاریم».
اما منتقدان گفتهاند که گفتوگوها چیزی جز پوشش سیاسی برای طالبان نبوده و تنها به تثبیت دستاوردهای این گروه در عرصه نبرد منتهی میشود.
«جیمز کانینگهام»، «هوگو لینرنز»، «رونالد نیومن»، «ریچارد اولسون» و «ارل آنتونی وین» پنج سفیری که در افغانستان حضور داشتهاند، در مقالهای نوشتند: «حمایت از مذاکرات مفید است اما فقط گفتوگو درباره مذاکرات در حالی که طرف درگیر از نظر نظامی در حال پیروزی بوه و به سوی تسلیم طرف دیگری میرود، بیفایده است».
این پنج سفیر در مقالهای که روز جمعه گذشته منتشر شده بود، خواستار ادامه پشتیبانی هوایی آمریکا از نیروهای افغانستانی شده تا مانع از شکست و سقوط استانهای این کشور شده تا این موضوع باعث مذاکرات جدی و راهحلی پایدار شود». اگر چه دولت بایدن تمایلی برای انجام چنین کاری ندارد.
یک مقام ارشد آمریکایی نیز به «ایبیسی نیوز» گفت: «هر فرمانده کلی باید تصمیمات سختی از طرف مردم آمریکا اتخاذ کند. رئیس جمهور بایدن کامل شفاف بوده است: پس از 20 سال جنگ، زمان آن فرا رسیده که نیروهای آمریکایی به خانه بازگردند و همانطور که رئیس جمهور بایدن گفته حفظ وضع موجود ممکن نیست».
طی دو دهه جنگ، طالبان دستاوردهای افزایشی در عرصه نبرد به خصوص در مناطق حومهای به دست آورده است. اما پیش از آنکه بایدن خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان را اعلام کند نبردها اغلب با بنبست همراه بوده و طالبان به ندرت توانسته که کنترل مراکز 34 استان افغانستان را برای مدتی طولانی در دست بگیرد.
«مایکل کوگلمان» معاون مرکز ویلسان میگوید: «طالبان خود را برای این لحظه آماده کرده بود اگر چه به توسعه جای پای خود در بیرون از شهرها پرداخته و به فراهم کردن تسلیحات سنگین پرداخته و از ضعف نیروهای امنیتی دولت افغانستان استفاده کرده است».
وی در ادامه گفت: «چیزی که در حال حاضر اتفاق میافتد به سرعت هشدار دهنده است».
سرعت پیشروی طالبان باعث شگفتی مقامهای آمریکایی شده و سبب شده تا اشرف غنی و دولت وی به افزایش حمایتها از افراد مسلح محلی بپردازد تا آنها به مقابله با طالبان بپردازند.
برخی تحلیلگران نیز ابراز نگرانی کردهاند که شرایط کنونی افغانستان باعث جنگ داخلی تمام عیار شود که طی آن گروههای رقیب که از حمایت قدرتهای خارجی برخوردار هستند برای کنترل مناطق به جنگ با یکدیگر بپردازند.
در پایان، این رنج مردم افغانستان است که ادامه خواهد یافت. بر اساس گزارش یونیسف، تنها طی 72 ساعت اخیر، 27 کودک کشته شده و 136 کودک دیگر مجروح شدهاند. از سوی دیگر، جنگ باعث بی خانمان شدن دهها هزار نفر در این کشور شده است.
«شهرزاد اکبر» رئیس کمیته مستقل حقوق بشر افغانستان در پیامی در توییتر نوشت: «به عنوان یک مادر، میخواهم که این جنگ پایان یابد. من نمیخواهم تا کودکان بیشتری دوران کودکی من را تجربه کنند. جنگ هیچ برندهای ندارد بلکه همه بازنده هستند».