یک دادخواست قضایی که عربستان سعودی را به همدستی در این حملات متهم میکند، امسال با زیر سوال بردن مقامات سابق سعودی گام بزرگی رو به جلو برداشت، اما آن اسناد همچنان مهر و موم ماندهاند و ایالات متحده تعداد زیادی از اسناد را که برای افشای اطلاعات "بسیار حساس" تشخیص داده، ارائه نکرده است.
این خلاء اطلاعرسانی موجب انزجار خانوادههایی شده است که سالهاست تلاش دارند تا پروندهای در رابطه با اقدام دولت سعودی در تسهیل این حملات به جریان بیندازند. بررسیهای پیشین، جزئیاتی از ارتباط اتباع سعودی و برخی از هواپیماربایان را فاش کرد اما به این نکته اشارهای نداشت که دولت ریاض مستقیما دخیل بوده است.
برت ایگلسون که پدرش بروس جزو قربانیان مرکز تجارت جهانی بود، میگوید: تیم حقوقی و اف.بی.آی و نهادهای بازرس میتوانند جزئیات مرگ پدر من و مرگ هزاران عضو خانوادههای دیگر را ببینند، اما مردمی که نزدیکانشان را از دست دادهاند، نمیتوانند. این نمک ریختن روی زخم باز تمام اعضای خانواده قربانیان یازده سپتامبر است.
وکلای قربانیان قصد دارند از قاضی درخواست کنند تا یک حکم حمایتی را لغو کند تا پس از آن موکلانشان بتوانند به اسناد محرمانه دولتی و همچنین شهادت در موضوعات اصلی که سال گذشته انجام شد، دست یابند. گرچه وکلای شاکیان نمیتوانند درباره آنچه از اسناد فهمیدهاند صحبت کنند، اما آنها تاکید دارند که اطلاعاتی که خودشان جمعآوری کردهاند، فرضیه قبلی در مورد همدستی سعودیها را تقویت میکند.
جیمز کرایندلر، از وکلای خانواده قربانیان میگوید: ما در وضعیتی قرار داریم که تنها از طریق اسنادی که به دست آوردهایم و آنچه بازرسانمان فهمیدهاند و شهادتهای ایراد شده، میبینیم که اکنون نوک کوه یخ از زیر آب در حال آشکار شدن است.
دولت عربستان هرگونه ارتباط با این حملات را تکذیب کرده است. اما این سوال در کانون بررسی بازرسان و شکایتی قرار دارد که در منهتن نیویورک به نیابت از هزاران قربانی در جریان است.
این مساله نه تنها از آن جهت که ۱۵ تن از ۱۹ هواپیماربا سعودی بودند در کانون توجه قرار گرفت، بلکه با توجه به تجربه اندک آنها در آمریکا این ظن به وجود آمد که آنها احتمالا کمکی برای پیمایش جامعه غربی دریافت کرده بودند. اسناد عمومی منتشر شده در دو دهه گذشته، از جمله توسط کمیسیون یازده سپتامبر، موارد پیچیده و متعددی از نقش سعودی را شرح میدهد، اما همدستی دولت ریاض را ثابت نکرده است.
کمیسیون یازده سپتامبر در سال ۲۰۰۴ اعلام کرد مدرکی دال بر تامین مالی القاعده از سوی دولت سعودی یا مقامهای ارشد سعودی پیدا نکردهاند، با این حال اشاره شد که ممکن است خیریههای مرتبط با عربستان پولی به این گروه منتقل کرده باشند.
در سال ۲۰۱۶ فصل پایانی گزارش کنگره درباره این حملات از حالت محرمانه خارج شد. در این اسناد نام افرادی آمده که هواپیماربایان را میشناختند و بعد از ورود آنها به آمریکا برای اجاره آپارتمان، گشایش حسابهای بانکی و ارتباط با مساجد به این افراد کمک کرده بودند. طبق این گزارش، برخی از عوامل حملات یازده سپتامبر با افرادی ارتباط داشته و پول گرفتند که احتمالا به دولت سعودی مرتبط بودهاند. طبق این سند، اطلاعات منابع اف.بی.آی نشان میدهد دستکم دو فردی که به عوامل حمله کمک کردند، احتمالا از افسران اطلاعاتی سعودی بودند. اما این گزارش به نتیجهای مبنی بر همدستی ریاض نرسید.
خانواده قربانیان یازده سپتامبر معتقدند که کل داستان افشا نشده است چون دولت آمریکا تمایلی به یک پاسخگویی جامع ندارد. هر نوع اطلاعات جدیدی که منتشر شود به لحاظ سیاسی جنجالی است و این بابت نقش عربستان به عنوان شریک آمریکا در خاورمیانه است.
سخنگوی سفارت عربستان در واشنگتن در این رابطه اظهارنظری نکرد. وکلای دولت عربستان هم پاسخی ندادند.
اندرو مالونی، یکی دیگر از وکلای خانواده قربانیان گفت، آنها امید دارند فراتر از دریافت غرامت برای این خانوادهها، عربستان سعودی مسوولیت خودش را بپذیرد و به ریشهکن کردن تروریسم متعهد شود. او گفت: اگر آنها این سه مورد را انجام دهند، پیروزی بزرگی رقم خواهد خورد.