مرکز مالکوم کر- کارنگی خاورمیانه (مستقر در بیروت) در گزارشی به وضعیت مخالفان دولت سعودی در خارج از عربستان پرداخت و نوشت که آن‌ها قوی‌تر از گذشته شده‌اند.
به نوشته وبگاه «مستقبل بلا ظلم» در این گزارش آمده است که سران دولت سعودی به شکل فزاینده‌ای اقدامات سرکوبگرانه در حق مخالفان را در داخل و خارج عربستان در پیش گرفته‌اند و این امر موجب شده است تا مخالفان خارج‌نشین بیش از پیش در نشست‌های جهانی حضور یابند و در سازمان‌های حقوق بشری عضو شوند.
همچنین علی‌رغم اینکه مخالفان در زمینه‌های فکری اختلافاتی دارند، اما فضای مشترکی را برای اتحاد علیه استبداد ولی‌عهد سعودی یافته‌اند و توامند شدن آن‌ها در خارج از عربستان و حضور در سخنرانی‌های بین‌المللی یک تهدید برای محمد بن سلمان به شمار می‌رود.
طبق گزارش این مرکز آمریکایی، تا پیش از سال ۲۰۱۵ (آغاز پادشاهی سلمان بن عبدالعزیز)، مخالفان عربستانی عموما سکوت کرده بودند و کمتر به بیان انتقاد یا پیشنهادهای اصلاحگرانه می‌پرداختند و در حالیکه فضای انتقاد محدود بود، اما بازهم مطالبی در رسانه‌های داخلی در انتقاد و اعتراض به وضع موجود نوشته می‌شد.
«عبدالله العوده» استادیار دانشگاه «جرج واشنگتن» در این باره گفت: «تا پیش از سال ۲۰۱۵ گاهی شدت انتقادات را افزایش می‌دادیم و گاهی سکوت می‌کردیم. در سال ۱۹۹۳ تعداد ۱۸ عضو کمیته "دفاع از حقوق مشروع" بازداشت شدند، اما ملک فهد دستور به آزادی آن‌ها را در عرض چند ماه داد. اما با به قدرت رسیدن محمد بن سلمان، او همان فضای تنگ مخالفان را نیز بست و به شدت سرکوب‌ها افزود.»
مؤسسه کارنگی خاورمیانه در ادامه نوشت که طبق آمار کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان، میزان درخواست پناهندگی از طرف عربستانی‌ها در سال ۲۰۱۷ سه برابر سال ۲۰۱۲ بود. این آمار کسانی را که بدون درخواست پناهندگی به خارج از عربستان فرار کرده بودند را شامل نمی‌شود.
چند دستگی در خاندان سعودی
مؤسسه کارنگی همچنین نوشت که دولت سعودی برای نجات از چند دستگی و تشتت، به سوی ممانعت از هرگونه نقدی روی آورد، اما این راهبرد نتیجه عکس داد. به طوریکه در کنفرانس بین‌المللی معارضان سعودی در سال ۲۰۱۸، صدها عربستانی شرکت کردند، در حالیکه در سال‌های پیش از آن نهایتا چند ده نفر حضور می‌یافتند.
حتی پس از فرار مخالفان به خارج از عربستان، دولت سعودی دست از سر آن‌ها برنداشت و شروع به سرکوب یا بازداشت آن‌ها کرد که مصداق بارز آن قتل فجیع «جمال خاشقچی» بود و بسیاری از مخالفان نیز در ترس و واهمه به سر می‌برند.
این مؤسسه سپس تأکید کرد که علی‌رغم تمامی تلاش‌های فزاینده دولت ریاض برای ساکت کردن مخالفان، اما آن‌ها بیش از پیش به فعالیت‌های خود افزوده و مهارت بیشتری برای رساندن صدایشان به داخل عربستان پیدا کرده‌اند.
همچنین تعدادی از مخالفان توانسته‌اند حضور فعالی در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند و صدها هزار نفر ویدئو‌های انتقادآمیز از دولت سعودی را در این شبکه‌ها مشاهده می‌کنند و گفته می‌شود که ۷۵ درصد بینندگان از داخل عربستان هستند.
«سعد الفقیه» از مخالفان قدیمی و سرشناس عربستانی در این باره به کارنگی گفت که اقدامات محمد بن سلمان موجب شد تا کسانی که در بخش خاکستری وبیطرف ایستاده بودند، به میان معارضان بیایند.
تأسیس حزب
اعلام تأسیس حزب «التجمع الوطنی» در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰ (دوم دی ۱۳۹۹) از سوی مخالفان خارج‌نشین عربستانی نقطه عطف جدیدی در مبارزات مخالفان بود.
