«طلال عتریسی» مدیر مرکز مطالعات اجتماعی و تربیتی بیروت در خصوص انتخابات جنجال برانگیز اخیر آمریکا و پیروزی نامزد دموکراتها در این دور از انتخابات و اینکه با تغییر افراد تغییری در سیاست خارجی منطقهای آمریکا ایجاد خواهد شد یا خیر گفت: با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مواضع دولت جدید این کشور با قبل تفاوتی نخواهد داشت و اصول ثابت آن از جمله حمایت از امنیت اسرائیل تغییری نخواهد کرد.
بایدن از عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل حمایت میکند
عتریسی با اشاره به همسویی بایدن و ترامپ در قضیه فلسطین و حمایت از رژیم صهیونیستی گفت: بایدن از دستاوردهای دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری در ارتباط با عادی سازی روابط و انتقال سفارت به قدس کوتاه نخواهد آمد اما احتمال دارد طرفهای مرتبط (فلسطینی و صهیونیستی) را به گفتوگوی مشترک فراخواند و علاوه بر این اینکه آمریکا تمایلی به کاهش تنش در منطقه ندارد به ویژه تنش بین ایران وعربستان زیرا این تنش به نفع آمریکا است و به عبارت بهتر به نفع فروش سلاحهای آمریکایی است.
عربستان امروز سرگرم جنگهای منطقهای است
نویسنده و تحلیلگر برجسته لبنانی در خصوص روابط بین ایران و برخی کشورهای عربی علت این تنشها را عربستان دانست و گفت: تنش اکنون بر روابط ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی حاکم است و این تنش در واقع تا حدودی پیچیده است زیرا اولا، تقریبا به عربستان محدود میشود، این در حالی است که سایر کشورهای عربی خلیج فارس موضعی شبیه موضع (خصمانه) عربستان در قبال ایران ندارند، مساله دیگر این است که عربستان امروز سرگرم جنگهای منطقهای است که در بیشتر از یک کشور در جریان است، این در حالی است که ایران موضع کاملا متفاوت در قبال این جنگها از جمله در یمن و سوریه دارد.
سیاستهای عربستان متاثر از سیاستهای آمریکاست
عتریسی سیاست عربستان را متاثر از سیاست های آمریکا در منطقه دانست و اظهار داشت: اما نکته دوم تاثیر و ارتباط قوی سیاست آمریکا بر موضع عربستان سعودی است تا جایی که باید به این دو موضوع تفاوت قائل شویم تا بتوانیم منافع عربستان و ایران را مورد بررسی قرار دهیم و اینکه بدانیم نقاط مشترک دو کشور و ترس و نگرانیهای متبادل آنان چیست و آیا به عنوان مثال عربستان میتواند در مورد ابتکار حسن روحانی رئیس جمهور ایران و یا همان ابتکار صلح هرمز بحث و بررسی کند؟.
آمریکا به دنبال تنش در روابط ایران و عربستان است
به عقیده استاد دانشگاه علوم سیاسی دانشگاه لبنان، این مسائل همگی از جمله مسائلی است که میتواند راه ورود به بحث و بررسی سایر مسائل باشد و بیتردید موضوع یمن، سوریه و لبنان می تواند در این صورت به بحث گذاشته شود اما مشکل اصلی تا این لحظه عدم تفاهم بین ایران و عربستان است و عربستان نیز هیچ گونه آمادگی برای چنین مسائلی را اعلام نکرده است و آمریکا نیز مشوق این گفتگو نیست زیرا به دنبال ادامه تنش در روابط ایران و عربستان است تا از این راه امکان فروش بیشتر سلاح و عقد توافقهای تسلیحاتی بیشتر با کشورهای خلیج فارس برایش فراهم شود.
عتریسی ادامه داد: تا این لحظه هنوز روشن نیست که آیا بایدن سیاست متفاوتی را در پیش خواهد گرفت؟؛ سیاستی متوازنتر در قبال خاورمیانه یا خیر؟ اما اگر فرصتی برای توقف جنگ در منطقه باشد که در نتیجه آن گفتوگو بین ایران و عربستان صورت بگیرد، این گفتوگو مقدمه توقف جنگها در منطقه خواهد بود.
وی در خصوص شتاب برخی کشورهای منطقه برای عادی سازی روابط با اسرائیل به بهانه اینکه روابط با اسرائیل صلح را برای منطقه به ارمغان میآورد و نیز در مورد مخالفت ملتها با این موضوع و آینده این عادی سازی روابط در پرتو دولت جدید آمریکا، گفت: مشکل کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و بیش از همه عربستان سعودی است، زیرا مشکل واقعی به ایران و عربستان محدود میشود و بین ایران و سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تنش زیادی وجود ندارد زیرا در طول ماهها و سال گذشته تلاشی برای تغییر دشمنی در منطقه از اسرائیل به ایران صورت گرفت بر این اساس که ایران تهدید و دشمن است و اسرائیل متحد به شمار میآید و هیچ جنگی علیه کشورهای عربی این منطقه نخواهد داشت از همین رو میتوان با آن ائتلاف کرد تا بتوان در مقابل دشمنی ایران ایستاد؛ این توجیهی است که عربستان و یا حتی امارات متحده عربی از عادی سازی مجانی روابط با اسرائیل مطرح میکنند.
ملتهای عربی از عادی سازی رژیمهای عربی با رژیم صهیونیستی استقبال نمیکنند
عتریسی با اشاره به مخالفت های مردمی با عادی سازی سازش تصریح کرد: البته طبیعی است که ملتهای عربی از این عادی سازی روابط استقبال نمیکنند و آن را قبول ندارند زیرا دشمنی با رژیم صهیونیستی در بین ملتهای عربی ریشه دوانده است.
به عقیده وی، عربستان گمان میکند که اکنون آسوده خاطر است و از این قضیه سود میبرد و حمایت بیشتر آمریکا را بدست می آورد اما وضعیت کنونی بلاخره نهایی میشود زیرا ایران حضور قوی تری در منطقه دارد و دروغ و بی اساس بودن تبلیغات ضد آن نیز روشن خواهد شد.
ملتهای منطقه بیش از پیش به ایران چشم امید بستهاند
عتریسی در ادامه به مخالفت تمامی گروههای فلسطینی با روند عادی سازی اشاره کرد و گفت: این دولتها اکنون خود را به آغوش اسرائیل انداختهاند اما ایران است که در برابر طرح صهیونیستی ایستاده و در مقابل سلطه جویی آمریکا قد علم کرده است. این موضع ایران امکان امید وار شدن ملتهای منطقه به آن را افزایش میدهد، علاوه بر این عادی سازی موجب مسدود شدن امکان تحریک مذهبی از سوی این کشورها (بر ضد ایران) میشود و همه طرفهای فلسطینی نیز اکنون با عادی سازی مخالفت و آن را محکوم کردهاند و آن را خیانت از سوی تمام کشورهایی دانستهاند که به عادی سازی رو آورده اند.
وی افزود: همین وضعیت کنونی موجب شکل گرفتن موضع مثبت در قبال ایران شده است و کسانی که از عادی سازی بهره میبرند یا همان اسرائیل وآمریکا و کشورهایی که در تحقق آن شتاب کردند، در آینده این برگ برنده را از دست خواهند داد.
بایدن اقدامات ترامپ مانند عادی سازی را حفظ خواهد کرد
این تحلیلگر لبنانی در خصوص پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و اینکه سیاست او در قبال پروندههای مهم منطقه از جمله قضیه فلسطین متفاوت خواهد بود و یا اینکه همانند گذشته سیاست آمریکا در حمایت از اسرائیل را دنبال خواهد کرد؟، گفت: با نگاهی به سوابق آمریکا در منطقه روشن میشود که حمایت آمریکا از اسرائیل به نفع منافع راهبردی آمریکا است و بر این اساس بایدن اقدامات ترامپ برای عادی سازی روابط و انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس را حفظ خواهد کرد و یک قدم به عقب بازنخواهد گشت.
حفظ امنیت اسرائیل از اصول ثابت روسای جمهوری آمریکا است
وی ادامه داد: در عین حال چه بسا بایدن طرفهای فلسطینی و صهیونیستی را به گفتوگو تشویق کند اما برای توقف شهرک سازیها و ملحق کردن کرانه باختری و توقف عادی سازی روابط، فشاری اعمال نخواهد کرد زیرا این موارد دستاوردهایی برای طرف آمریکایی به شمار میآید که بایدن از آن کوتاه نخواهد آمد.
عتریسی در عین حال تفاوت ترامپ و بایدن را در شیوه عملکرد دو طرف دانست و گفت: اما چه بسا شیوه عملکرد بایدن متفاوت بوده و بر گفتوگو و یا اقداماتی شبیه آن تاکید داشته باشد اما در نهایت امنیت اسرائیل از اصول ثابت هر رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.