روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو، امروز (دوشنبه) در تحلیلی نوشته است: "جوزف بایدن " نامزد حزب دموکرات آمریکا ، پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری این کشور را اعلام کرد. و اگرچه "دونالد ترامپ"هنوز شکست خود را نپذیرفته و تهدید کرده که نتایج رای گیری را در دادگاه به چالش میکشد، ولی بدون تردید تغییر دولت در کاخ سفید رخ خواهد داد.
طبق گزارش رسانههای گروهی آمریکایی ، تیم رئیس جمهور آینده از هم اکنون تقسیم کرسیها از جمله در پستهای مهم سیاست خارجی را آغاز کرده است. البته نامزدی افرادی که برای پستهای اصلی انتخاب میشوند، به استثنای موارد نادری، به روسیه نوید چندان خوبی نمیدهند.
کارشناسان آمریکایی پیش بینی می کنند که جو بایدن، بسیار بیشتر از دونالد ترامپ، به تیم خود اعتماد داشته و روی نظر مشاورینش حساب می کند، بنابراین انتصابات وی در پستهای سیاست خارجی برای روسیه نیز جالب و مهم است. البته نگاه اجمالی به کسانی که در ستاد مبارزات انتخاباتی وی سیاستهای خارجی وی را هدایت میکردند و افرادی که برای مناصب عالی منصوب میشوند، باعث بروز این تردید میشود که روابط روسیه و آمریکا باید منتظر ظهور یک "راه اندای مجدد روابط" شود.
این مسئله وضعیت فعلی را از موارد قبلی تغییر در دولتهای ایالات متحده متمایز می کند: کسانی که این روزنامه با آنها به گفتوگو نشسته، امید خاصی به بهبود اوضاع با روی کار آمدن دولت جو بایدن ندارند.
سوزان رایس – یکی از نامزدهای اصلی پست وزارت امور خارجه جدید آمریکاست
چندین نفر برای تصدی پست وزارت امور خارجه آمریکا نامزد میشوند، اما در این رابطه اغلب از خانم "سوزان رایس" نام برده می شود. جو بایدن، که قول داده بود بر جنسیت و سایر تنوعها در انتخاب تیمش تمرکز کند، ابتدا وی را به عنوان کاندید پست معاونت ریاست جمهوری میدید، ولی در نهایت "کامالا هریس" را انتخاب کرد، که نخستین زن در تاریخ ایالات متحده برای تصدی این پست خواهد بود.
بدین ترتیب سوزان رایس، اکنون رقیب اصلی پست ریاست بخش سیاست خارجی دولت بایدن در نظر گرفته شده است. وی، مشاور سابق امنیت ملی در دولت باراک اوباما و سفیر آمریکا در سازمان ملل است که بارها دونالد ترامپ را به دلیل "بیش از اندازه نرم بودن" در برخورد با روسیه، سرزنش کرده است. وی خواستار آن شده بود که مقامات روسی در مورد ادعای تحریک طالبان برای حمله به نظامیان آمریکایی پاسخگو باشند، علیرغم اینکه سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده این اطلاعات را به طور رسمی تأیید نکردند.
خانم رایس البته یک نقطه ضعف دارد: جمهوریخواهان او را دوست ندارند و احتمال زیادی وجود دارد که نامزدی وی در مجلس سنا تأیید نشود.
"آنتونی بلینکن" که از سال 2009 تا 2013 در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، معاون جو بایدن در سمت مشاور امنیت ملی بود، نیز به عنوان نامزد وزیر امور خارجه مطرح است.
آنتونی بلینکن ابتدا معاون مشاور رئیس جمهوری آمریکا در امور امنیت ملی و بعداً معاون وزیر امور خارجه شد. وی پس از کنار گذاشته شدن در زمینه مشاوره سیاسی در سال 2017 ، بارها در خصوص لزوم تشدید تحریمها علیه روسیه - به دلیل دخالت در انتخابات آمریکا، اقدامات این کشور در جهت گیری اوکراین و سوریه و اخیراً هم قضیه مسمومیت آلکسی ناوالنی، وبلاگ نویس مخالف روس، صحبت کرده است.
در ستاد مبارزات انتخاباتی جو بایدن هم این آقای بلینکن بود که مسئول سیاست خارجی انتخاب شد. در اواخر ماه سپتامبر ، آنتونی بلینکن درباره چگونگی رفتار رئیس جمهور جدید در قبال روسیه صحبت کرده و یادآور شد: «بایدن پوتین را مجبور خواهد کرد تا مسئولیت سیاست تهاجمی خود را بپردازد، نه اینکه به دیدار او برود. وی روسیه را وادار خواهد کرد تا بهای اقداماتش را بپردازد و در صورت لزوم از اعمال تحریمها به همراه هم پیمانان آمریکا نیز استفاده خواهد شد.»
بهرغم چنین سخنان تندی، باید توجه داشته باشید که به طور کلی و در مقایسه با سوزان رایس، آنتونی بلینکن یک شخصیت متعادلتری به نظر می رسد. وی علاوه بر سمت وزارت امور خارجه، برای سمت مشاور امنیت ملی رئیس جمهور نیز مطرح است.
افرادی با تمایلات ضدروسی شدید، دورنمای روابط آمریکا با روسیه را رقم میزنند
در میان نامزدهای تصدی پست وزارت خارجه، روزنامه پولیتیکو، علاوه بر سوزان رایس و آنتونی بلینکن، از دیپلمات سابق آمریکایی - ویلیام برنز و همچنین سناتورهای دموکراتی مانند کریس مورفی و کریس کونز، هم نام برده است که هر یک از آنها دیدگاههای تندی نسبت به لزوم برخورد با روسیه را دارند.
به نوشته این روزنامه، در حلقه افراد نزدیک به رئیس جمهور آینده ، تعداد دیگری از نامزدها برای مناصب عالی مربوط به سیاست خارجی آمریکا وجود دارد. یکی از آنها "مایکل کارپنتر" است که یکی از کارشناسان بسیار منتقد از مسکو در واشنگتن، برای سالهای طولانی جو بایدن را در مسائل مربوط به روسیه مشاوره داده است. کارپنتر در زمان معاونت ریاست جمهوری آقای بایدن، به عنوان مشاور سیاست خارجی وی و پیش از آن، معاون مشاور وزیر دفاع در امور روسیه، اوکراین و اورآسیا مشغول بود.
دیدگاه ضد روسی مایکل کارپنتر از آنجا مشخص میشود که وی پیش بینی کرده است که روسیه برای ایجاد ارتباط زمینی با شبه جزیره کریمه و افزایش درگیریها در منطقه قره باغ ، به عمق خاک اوکراین حمله خواهد کرد و اگر مقامات ارمنستان تمام شروط مسکو را انجام ندهند، از بلاروس خواستار ایجاد یک پایگاه نظامی روسی در خاک خود خواهد شد.
انتظار میرود مایکل کارپنتر بتواند پست تأثیرگذاری در تیم ریاست جمهور جدید، مانند مدیر ارشد امور اروپا و روسیه در شورای امنیت ملی یا مشاور ویژه رئیس جمهوری را عهدهدار شود.
دلایلی هم برای خوش بینی نسبت به آینده روابط آمریکا و روسیه وجود دارد
با این حال ، البته "جو بایدن" بعنوان رئیس جمهور آینده بسیاری از مسائل را خودش تصمیم گیری خواهد کرد. مقامات روسی علناً اعلام کردهاند که مسکو آماده همکاری با هر فرد منتخب قانونی از سوی مردم آمریکاست، البته در گفتوگوهای غیررسمی نگرانی خود را پنهان نمیکنند.
یکی از منابع خبری روزنامه کامرسانت در ساختارهای دولتی فدراسیون روسیه چنین ابراز عقیده کرده است که دولت جدید فقط برخورد بین دو کشور را تشدید میکند و به اختلافات بین مسکو و واشنگتن، مولفه جدید «ارزش ایدئولوژیکی" دموکراتها هم اضافه میشود. این مقام روس که نخواسته نامش فاش شود، با یادآوری داستان پر شور سال 2011، زمانی که جو بایدن در سفر خود به مسکو گفته بود "ولادیمیر پوتین نباید برای سومین دوره ریاست جمهوری نامزد شود" افزود: «ما در روابط با آمریکا، فقط توصیههای اخلاقی را کم داشتیم.»
برخی از سیاستمداران روسی هم نگرانیهای خود را علناً ابراز می کنند. به عنوان مثال، کنستانتین کاساچوف، رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه گفته است که "با پیروزی یک فرد دموکرات، می توان انتظار انتقام از همه نیروهای غیرمحافظه کار در سراسر جهان را داشت". این سناتور هشدار داد: «این مسئله به معنای روس هراسی بیشتر در اروپا، مرگ بیشتر در منطقه دونباس و در بسیاری از نقاط داغ جهان و همچنین افزایش تحریمها با انگیزه سیاسی بیشتر است.»
کاساچوف در عین حال یادآور شد: «به رغم این مشکلات، یک دلیل برای خوش بینی وجود دارد: به نظر میرسد که موضوع تأثیر روسیه بر انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده اساساً عرصه سیاسی داخلی آمریکا را ترک کند و بدین ترتیب حداقل یک عامل تحریک کننده اصلی می تواند از بین برود. حال باید دید آیا دلیلی برای از سرگیری مذاکرات، مثلاً در مورد کنترل تسلیحات بوجود خواهد آمد؟ روسیه قطعاً برای این مسئله آماده است.»
باید به یاد داشت که جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی، قول داد که با تمدید پیمان کاهش تسلیحات راهبردی روسیه و آمریکا که زمان اعتبار آن در تاریخ 5 فوریه سال 2021 به اتمام میرسد، موافقت کند.
روسیه علیرغم امتیازات جدی از جانب خود، نتوانست در این خصوص با دونالد ترامپ، رئیس جمهور مستعفی آمریکا به توافق برسد. رئیس جمهور بعدی به معنای واقعی کلمه دو هفته فرصت دارد تا روند تمدید این توافقنامه مهم را به طور رسمی آغاز کند. و هرکسی که از سوی وی به سمتهای مهم سیاست خارجی ایالات متحده منصوب شده باشد، در هر صورت باید با روسیه همکاری داشته باشد.