انتخابات ریاستجمهوری آمریکا سوم نوامبر بین دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه و جو بایدن نامزد حزب دموکرات برگزار شد و در نهایت با گذشت چند روز از شمارش آرا ، در حالی جو بایدن پیروز انتخابات 2020 آمریکا معرفی شد که، همچنان اعتراضات ترامپ و هوادارانش درباره صحت شمارش آرای انتخاباتی ادامه دارد. با معرفی بایدن به عنوان رئیسجمهور آینده آمریکا انتظار میرود روابط آمریکا با کشورهای مختلف جهان در بسیاری از مواضع دچار تغییراتی اساسی شود و در این بین نقش نامزد دموکراتها در این مناسبتها تعیین کننده خواهد بود.
در این گزارش سعی داریم به بررسی روابط خارجی آینده دولت بایدن با چین، روسیه و همچنین رژیم صهیونیستی بپردازیم.
چین
کشور چین یکی از کشور های مهم و تاثیرگذار در جهان است که دونالد ترامپ در زمان انتخابات ۲۰۱۶ با وعده مقابله اقتصادی با آن روی کار آمد و به این وعده هم به بهترین شکل ممکن عمل کرد. جنگ تجاری با آمریکا، تأثیر مخربی روی شتاب اقتصادی چین و آرمانهایی مثل «ساخت چین ۲۰۲۵» داشت.
با بحران کرونا در کنار دیگر تنشهای اقتصادی، فشار سیاسی هم به پکن اضافه شد. با توجه به این که چین یکی از نقاط تمرکز ترامپ در دوره اول ریاست جمهوریاش بوده، نهادهای اطلاعاتی آمریکا میگویند «شی جینپینگ» رئیسجمهور چین، تمایلی به تمدید دوره ریاستجمهوری ترامپ ندارد. شی، با توجه به تمرکز مفرط ترامپ روی کشورش، ترجیح میداد رئیسجمهوری مثل بایدن در آمریکا روی کار بیاید که سیاست «مسامحه» با چین را جایگزین سیاست «مقابله» با پکن بکند.
دونالد ترامپ و دولتش در ارتباط با روابط با چین در توییتها و بیانات مطبوعاتی مدام در این باره صحبت کرده بودند و سه هدف اصلی را در نظر داشتند از جمله:
۱_ جداسازی: در اصل به معنی رها کردن دست آوردهای سه دهه روابط بازرگانی آمریکا با چین
۲_ حذف دائمی عضویت چین در بازار بورس: دولت دونالد ترامپ، به عنوان بخشی از تمرکز بر چین، فهرستی از توصیهها به شرکتهای چینی که عضو بازار بورس در آمریکابودند را تهیه کرد و ژانویه ۲۰۲۲ را آخرین مهلت برای اجرای مقررات تازه حسابرسی تعیین کرده بود این در حالی است که دولت جو بایدن، لزوما این ممنوعیتها را ممکن است دقیقا دنبال نکند.
۳_فاصله گرفتن از جهانی شدن: در دوره ریاست جمهوری ترامپ، فاصله گرفتن از جهانی شدن «جایی که مرزها کمتر باز باشد و تجارت کمتر آزاد باشد» به صورت یک روند درآمد بود و این چیزی است که پکن میداند حتی بعد از انتخابات آمریکا تغییر نخواهد کرد.
افراد مطلع از شرکتهای تکنولوژی در چین میگویند: «برای چین ریاست جمهوری جو بایدن، از ریاست جمهوری دونالد ترامپ برای چهار سال دیگرجذابیت بیشتری خواهد داشت». در حالی که به عقیده آنها دولت جو بایدن کماکان موضع سختی در برابر چین خواهد داشت، و این موضع بیشتر بر اساس عقل و منطق و واقعیتها خواهد بود نه لفاظی و سیاست بازی.
به گزارش شبکه «تیآرتی» بسیاری از کارشناسان هم معتقدند عادی سازی روابط آمریکا با چین در اولویت برنامههای جو بایدن است.
رژیم صهیونیستی
اما درباره رژیم صهیونیستی، وبسایت اسرائیلی واینت نوشت: پیروزی جو بایدن به معنی پایان دوران «چک سفید» آمریکا برای اسرائیل و احتمال تجدید تقابلهایی مانند رویدادهای زمان باراک اوباما با بنیامین نتانیاهو، از جمله در مورد ایران است. همچنین به نوشته جروزالم پست، خاورمیانه در دوران بایدن با تحولات متفاوتی روبهرو خواهد بود.
در همین حال مجموعهای از اظهارنظرهای مقامات کنونی و پیشین رژیم صهیونیستی و تحلیلهای انتشار یافته در رسانههای این کشور در روزهای اخیر حاکی از آماده شدن بنیامین نتانیاهو برای کار با دولت جو بایدن، با هدف جلوگیری از بازگشت او به برجام است.
زوی هاوزر، رئیس کمیسیون امنیت داخلی و سیاست خارجی پارلمان اسرائیل هم گفته بازگشت آمریکا به برجام به شکل قبلی آن، به معنی پیروزی ایران خواهد بود. اما اگر قطعی شود که دولت بعدی آمریکا در دست جو بایدن است، بازگشت آمریکا به برجام به شکل پیشین آن نخواهد بود، زیرا هر کسی که رفتار تنشزای ایران در خاورمیانه را میبیند، نه آمریکاییها و نه اسرائیلیها نمیگذارند که ایران برنده شده و به بمب هستهای برسد.
این در حالی است که نتانیاهو با پیروزی بایدن به او تبریک گفت و از روابط صمیمانهاش با آمریکا گفت و ابراز امیدواری کرد که این رابطه دوستانه و صمیمی در زمان بایدن هم ادامه داشته باشد و اسراییل را آماده همکاری همه جانبه با آمریکا خواند.
کاملا هریس و جو بایدن هر دو در زمان تبلیغات ریاستجمهوری در چند ماه گذشته، بارها حمایت خود را از رژیم صهیونیستی و تعهد خود به حفظ امنیت این رژیم اعلام کردند.
روسیه
روسیه یکی دیگر از کشورهای مهم در جهان است که در برابر آمریکا قد علم کرده و خود را ابر قدرت میداند و در تلاش برای نشان دادن قدرت خود به جامعه جهانی است.
پوتین معنای شعار «عظمت را دوباره به آمریکا برمیگردانیمِ» ترامپ را به خوبی میدانست و امیدوار بود نامزد جمهوریخواهان در انتخابات امسال هم بتواند با شعار «عظمت آمریکا را حفظ خواهیم کرد» رأی مردم را جلب کند. آنچه برای پوتین اهمیت داشت، تضعیف همهجانبه آمریکا بوده و هست و به نظر پوتین هیچکس در انجام این کار حرفهایتر از ترامپ نبود. با منزوی کردن آمریکا در جهان، تمرکز روی چین و ایران به جای روسیه، و سیاستهای دیگری از این دست، ترامپ بهترین نامزد برای ریاستجمهوری آمریکا از نظر پوتین بود.
دونالد ترامپ از ابتدای دوران ریاست جمهوری خود بارها از سوی دموکراتها به ارتباط نزدیک با روسیه و تأثیر پذیرفتن از ولادیمیر پوتین متهم شده بود.
موضوع کنترل تسلیحات و عدم گسترش سلاحهای کشتار جمعی شاید تنها عرصهای باشد که از جو بایدن میتوان انتظار نتایجی به نفع روسیه را داشت. این مسئله قبل از هر چیز به پیمان دوجانبه روسیه و آمریکا در زمینه کاهش و محدود سازی تسلیحات تهاجمی راهبردی (معروف به استارت) مربوط است که ظاهرا دونالد ترامپ به سادگی قصد داشت در فوریه سال ۲۰۲۱ به آن پایان دهد، در حالیکه مسکو پیشنهاد کرده بود آن را برای پنج سال دیگر تمدید کنند. ترامپ شرط تمدید این پیمان را مشارکت چین در مسئله کنترل تسلیحات قرار داده است. بنابراین، سرنوشت این توافقنامه همچنان مشخص و بعید است ظرف شش ماه آینده، این وضعیت تغییری کند. بایدن قول داده بود پیمان استارت را تمدید خواهد کرد.
بایدن اخیرا مدعی شده بود که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نمیخواهد که وی پیروز شود. او گفته بود «وقتی من معاون رئیس جمهور بودم، چندین بار گفتگوی بسیار شفاف و صریحی با رئیس جمهور پوتین داشتم؛ و من فکر میکنم، یکی از دلایلی که او نمیخواهد من رئیس جمهور بشوم، این است که او میداند که چنین مذاکرات صریحی در آینده وجود خواهد داشت و نیز میداند حرفهایم درباره تحمیل هزینه به روسیه جدی است».
جو بایدن با اشاره به اینکه دونالد ترامپ در عرصه سیاست خارجی از جمله در رابطه با روسیه شکستهای آشکاری داشته است، اظهار داشت: «او (ترامپ) مانند یک توله سگ تحت کنترل ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه است. پوتین او را مانند توله سگی در یکی از آن قفسهای کوچک به این طرف و آن طرف میبرد.»
روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: با وجود وعدههای بایدن درباره بازگشت آمریکا به توافقات بینالمللی در زمینه کنترل تسلیحات و عدم گسترش هستهای در صورت پیروزی در انتخابات، نمیتوان انتظار بهبود روابط مسکو_ واشنگتن در دوره ریاست جمهوری احتمالی وی را داشت.