آمریکا در حالی در سرازیری انتخابات افتاده که بسیاری رویداد انتخابات ریاستجمهوری امسال در این کشور را با توجه به حضور شخصی مانند «دونالد ترامپ » در کاخ سفید و شرایط کمسابقه جهان به دلیل همهگیری مرگبار کرونا و بخصوص آمریکا به عنوان درگیرترین کشور جهان، جنجالیترین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در تاریخ مدرن پیشبینی میکنند. انتخاباتی که مشخص شدن نتیجه آن به دلیل شرایط خاص برگزاریاش شاید هفتهها زمان ببرد و در این فاصله با توجه به اظهارات دو نامزد و غیرقابل پیشبینی بودن رفتار رئیسجمهور آمریکا هیچ اتفاقی دور از انتظار نیست.
ترامپ و عدم تعهد به تحویل مسالمتآمیز قدرت
رئیسجمهور آمریکا بارها در ماههای گذشته سعی کرده انتخاباتی را زیر سوال ببرد که خودش یکی از نامزدهای آن است.
یکی از ادعاهایی که از سوی او مطرح میشود این است که نتیجه انتخابات شاید نه تا هفتهها و ماهها بلکه تا سالها و حتی هرگز(!) به دلیل برگزاری بخش عمده آن به روشهای مجازی (غالباً پستی) و احتمال تقلب، مشخص نشود.
آنچه که بیش از سایر مسائل ایجاد نگرانی کرده، طفره رفتن ترامپ از دادن تعهد به انتقال مسالمتآمیز قدرت در صورت شکست خوردن در انتخابات است. او در اظهارنظری که واکنشهای زیادی را به همراه داشت گفت باید دید چه پیش میآید و انتقال قدرتی در کار نخواهد بود و ریاستجمهوری او تداوم خواهد داشت.
اختلافات بین دو حزب و نگرانی درباره آینده مبهم انتخابات وقتی شدیدتر شد که ترامپ از فرصت فوت «راث بیدر گینسبرگ» قاضی دیوان عالی آمریکا استفاده کرد و علیرغم مخالفت شدید دموکراتها به سرعت «ایمی بارت» را به عنوان شخص مورد نظر خود برای پر کردن این کرسی در دیوان عالی که بالاترین مرجع حل اختلاف در آمریکاست معرفی کرد.
ترامپ که بر روی تشکیل اکثریت قاطع جمهوریخواه در دیوان عالی که همه شکایات احتمالی انتخاباتی به آن ختم میشود، به عنوان برگ برنده حساب کرده، در پاسخ به سوالی درباره دلایلش برای تعیین سریع جایگزین قاضی گینسبرگ انگیزه انتخاباتی خود را پنهان نکرد و گفت که به نظر او کار انتخابات به دیوان عالی کشیده خواهد شد و به همین دلیل خیلی مهم است که این کرسی برای حضور ۹ قاضی در دیوان عالی پر شود.
وقتی واکنشها به عدم تعهد در تحویل مسالمتآمیز قدرت، ترامپ را تحت فشار قرار داد، او مسئله را به شکلی دیگر تغییر داد و با بیان تنها یک فرض درباره نتیجه انتخابات وجود دارد و آن هم برنده شدن خودش است گفت که نتیجه را قبول خواهد کرد. رئیسجمهور آمریکا تأکید کرد که تنها در صورتی بازنده انتخابات خواهد بود که در آن تقلب شود.
او در اولین و تا اینجا تنها مناظره با رقیب دموکراتش که بامداد ۹ مهر به وقت تهران برگزار شد، در پاسخ به سئوال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا در صورت باخت، نتیجه انتخابات را خواهد پذیرفت باز هم فرضیه تقلب را مطرح کرد و گفت: «اگر انتخابات منصفانه باشد، من ۱۰۰ درصد همکاری خواهم کرد. ولی اگر ببینم که دهها هزار رأی دستکاری میشوند نمیتوانم این را بپذیرم.»
رئیسجمهور آمریکا در یکی از جدیدترین اظهارنظرهای انتخاباتی خود در تجمعی در جورجیا به قدری شکست در مقابل نامزدی مثل بایدن را غیرعادی دانست که به طنز و کنایه گفت اگر در مقابل او شکست بخورد دیگر جایی برایش در آمریکا نخواهد بود و باید کشور را ترک کند.
نگرانی از به آشوب کشیده شدن روز انتخابات
رئیسجمهور آمریکا در مناظره انتخاباتی خود با بایدن از طرفدارانش خواست با حضور در مراکز رایگیری اوضاع را به دقت تحت نظر بگیرند.
این درخواست به یکی دیگر از نگرانیهای انتخاباتی در آمریکا بخصوص در میان اعضای حزب دموکرات تبدیل شده است. کارشناسان انتخاباتی دموکرات و مستقل آمریکایی درخواست ترامپ از حامیانش برای عمل کردن به عنوان ناظران غیررسمی در انتخابات ماه نوامبر را تلاش برای ارعاب رأیدهندگان توصیف کرده و برخی دیگر آن را تلاش برای به آشوب کشاندن روز انتخابات تلقی کردهاند. با این حال حزب جمهوریخواه آمریکا هزاران فرد داوطلب را برای نظارت بر مراکز شمارش زودهنگام آرای پستی تهییج کرده تا بتواند شواهدی از تقلب در انتخابات پیدا کند.
۲۰ منبع آگاه به الجزیره گفتهاند در سراسر «ایالتهای کلیدی» نظیر «پنسیلوانیا»، «فلوریدا» و «ویسکانسین» ناظران انتخاباتی به دنبال یافتن تخلفاتی به خصوص در رأیگیریهای پستی خواهند بود. گرچه گفته نشده تاکنون چند نفر برای انجام مأموریت نظارتی داوطلب شدهاند، ستاد انتخاباتی ترامپ قبلاً اعلام کرده بود قصد دارد ۵۰ هزار نفر را در سراسر ایالات متحده برای انجام این کار به خدمت بگیرد.
اقدام حزب جمهوریخواه، واکنش نامزد حزب دموکرات را در پی داشته و او گفته تنها راهی که از طریق آن امکان شکست خوردن وی در برابر ترامپ وجود دارد، «حیلهگری» پای صندوقهای رأی است.
شبکه «انبیسی» پیشبینی کرده با توجه به این که انتخابات امسال آمریکا در زمینهای از خصومت حزبی و ناآرامیهای اجتماعی اتفاق میافتد، فشار بیسابقهای به روسای پلیس و کلانترها برای حفظ نظم در پایگاههای رایگیری وارد خواهد شد. وضعیتی که به گفته این رسانه، گروههای شبهنظامی راستگرای حامی ترامپ که به درخواست او «ارتش ناظران بر انتخابات» را تشکیل دادهاند به تشدید آن دامن میزنند.
واکنشها و آمادگیها برای روبرو شدن با انتخابات جنجالی
بنابر گزارشها، مانند جمهوریخواهان، دموکراتها هم خود را برای سناریوهای مختلف در ارتباط با انتخابات سوم نوامبر در این کشور آماده میکنند. «برنی سندرز» نماینده ایالت ورمونت مجلس سنای آمریکا خواستار تشکیل یک کمیته غیرحزبی برای نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ آمریکا برای جلوگیری از بحران شده است.
سندرز ترامپ را به تمایل برای تضعیف "روند دموکراتیک" آمریکا به منظور حفظ خود در قدرت متهم کرد و گفت: «هماکنون [کشور] ما، تحت هدایت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری دارد که احترام اندکی را برای قانون اساسی یا حاکمیت قانون قائل است. امروز انتقال قدرت مسالمتآمیز که اساس دموکراسی آمریکایی است، طوری مورد تهدید قرار گرفته که در گذشته هرگز اینگونه نبود.»
سناتور ارشد آمریکایی همچنین به دموکراتها اطمینان داده که چند طرح برای تعامل با سناریویی وجود دارد که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر شکست بخورد اما کنارهگیری از قدرت را رد کند.
«هیلاری کلینتون» رقیب انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ هم از دموکراتها خواسته آماده باشند تا در صورت شکست بایدن با اختلاف ناچیز در مقابل ترامپ، حمله گسترده قضایی علیه وی به راه اندازند.
بنابر گزارشها، «نانسی پلوسی» رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا هم قانونگذاران این حزب را برای احتمال تساوی آرای الکترال کالج بین دو نامزد و در نتیجه محول شدن تصمیم درباره نتیجه انتخابات به مجلس نمایندگان آماده میکند. پلوسی در عین حال بر سلامت انتخابات تاکید کرده و گفته چه نامزد دموکرات و چه نامزد جمهوریخواه پیروز شود، نتیجه این انتخابات باید مورد احترام قرار بگیرد.
در حزب جمهوریخواه هم برخی قانونگذاران مطرح مثل «میچ مککانل»، رهبر حزب اکثریت مجلس سنا در واکنش به اظهارات ترامپ، بر انتقال قدرت به روند همیشگی فارغ از نتیجه آن تاکید کردهاند. مککانل در توییتر خود نوشت: «پیروز انتخابات سوم نوامبر در بیستم ژانویه ۲۰۲۱ مراسم تحلیف را برگزار میکند. انتقال [قدرت] طبق معمول که هر چهار سال بعد از سال ۱۷۹۲ صورت گرفته، انجام خواهد شد.»
یکی دیگر از کسانی که درباره سرنوشت انتخابات ابراز نگرانی کرده، «مایکل کوهن» وکیل شخصی سابق ترامپ است که اعتقاد دارد او حاضر است هر کاری برای برنده شدن در انتخابات انجام دهد و در این راه ابایی از به راه انداختن جنگ هم ندارد.
رسانههای بینالمللی هم به تحلیل درباره سناریوهای مختلف احتمالی درباره انتخابات سوم نوامبر پرداختهاند.
روزنامه گاردین در توضیح مختصری درباره سه روشی که دونالد ترامپ ممکن است از پذیرش نتیجه انتخابات امتناع کند، نوشت: او ممکن است روز سوم نوامبر، قبل از اتمام شمارش آرا اعلام پیروزی کند؛ ترامپ ممکن است با مجلسهای قانونگذار در سطح ایالتی همکاری کرده و الکتورهای جمهوریخواه را جایگزین الکتورهای دموکرات کند؛ مایک پنس، معاون رئیسجمهور آمریکا ممکن است یک قانون مصوب سال ۱۸۸۷ موسوم به «قانون شمارش آرای الکترال» را به نفع دولت ترامپ تفسیر کند.
بسیاری از رسانههای آمریکا هم تأیید کردهاند که ابهامات موجود در «قانون شمارش آرای الکترال» ممکن است بتواند به ترامپ اجازه سوءاستفاده از شرایط را برای خودداری از خروج از قدرت بدهد.
«ریچارد ال هیسن»، استاد حقوق در گفتوگو با پایگاه آتلانتیک گفت: «اگر نتایج انتخابات به هم نزدیک باشد ممکن است شاهد نزاعهای پساانتخاباتی در دادگاهها و خیابانها باشیم.»
پایگاه آتلانتیک نوشت جو بایدن در واقع ماهیت تهدید ترامپ را غلط ارزیابی کرده است؛ او میگوید که اگر ترامپ انتخابات را ببازد و از قدرت کنار نرود ارتش او را تا بیرون از کاخ سفید مشایعت خواهد کرد، در حالی که اگر ترامپ بخواهد و متحدانش در حزب جمهوریخواه هم نقشی که او به آنها میدهد را ایفا کنند، میتواند از شکلگیری اجماع در کنگره و مجمع گزینندگان درباره پیروزی جو بایدن جلوگیری کرده و سپس از همین ابهام برای ماندن در قدرت استفاده کند.
مقامات نظامی نگران کشیدهشدن پای ارتش به نزاعهای انتخاباتی
امتناع ترامپ از تعهد به تحویل مسالمتآمیز قدرت در صورت شکست در انتخابات، در مقامات ارشد پنتاگون هم نگرانی ایجاد کرده و مهمترین نگرانی این است که آیا دونالد ترامپ به عنوان فرمانده کل نیروهای نظامی این کشور که دستورش لازمالاجراست، به آنها دستور خواهد داد به ناآرامیهای احتمالی بعد از انتخابات وارد شوند.
بنابر گزارشها، اظهارات ترامپ در کنار ابراز تمایلش در ماه ژوئن برای استناد به قانون شورش ۱۸۰۷ و فرستادن نیرو به خیابانهای آمریکا برای سرکوب اعتراضات در پی قتل «جورج فلوید»، باعث اضطراب شدید سران ارتش و وزارت دفاع آمریکا شده است. آنها اصرار دارند که هر کاری را برای دور نگه داشتن نیروهای مسلح از انتخابات انجام خواهند داد.
ژنرال «مارک میلی»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در پاسخ کتبی به سوالات قانونگذاران مجلس نمایندگان آمریکا که در ماه گذشته منتشر شد، نوشت: من عمیقاً به اصل ارتش دارای شخصیت غیرسیاسی اعتقاد دارم. در صورت اختلاف درباره برخی از جنبههای انتخابات، طبق قانون، دادگاهها و کنگره آمریکا باید هر اختلافی را حل کنند و نه ارتش. من هیچ نقشی را برای نیروهای مسلح در این روند پیشبینی نمیکنم.
مقامات ارشد پنتاگون که نخواستند نامشان فاش شود تایید کردهاند که در بین خودشان این بحث در جریان است که در صورت شکست ترامپ در انتخابات، از روز انتخابات سراسری تا روز تحلیف رئیسجمهور جدید وی همچنان رئیسجمهور است و چنانچه بخواهد به قانون شورش استناد کند، آنها باید چه کنند.
ستوننویس روزنامه نیویورک تایمز و خبرنگار با سابقه آمریکایی با اشاره به اظهارات رئیسجمهور آمریکا درباره احتمال تحویل ندادن منصب خود در صورت شکست در انتخابات هشدار داده احتمال کشیده شدن این کشور به جنگ داخلی وجود دارد.
«توماس فریدمن» در مصاحبه با شبکه سیانان گفت: رئیسجمهور ایالات متحده به همه ما گفته که «یا من برنده انتخابات میشوم یا اینکه مشروعیت آن را زیر سؤال میبرم و این انتخابی است که شما دارید.» اگر شما هماکنون نگران اوضاع نیستید و از اینکه چه اتفاقی ممکن است بیفتد وحشتزده نیستید، باید بگویم که اینطور نیست که ما شاید یک انتخابات مناقشهبرانگیز داشته باشیم بلکه اوضاع این است که ما تقریباً به طور قطع و یقین یک انتخابات مناقشهبرانگیز خواهیم داشت مگر اینکه ترامپ برنده شود.
گرچه رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا تاکید دارد در صورتی که مناقشهای در انتخابات پیشروی کشورش به وجود آید، ارتش هیچ نقشی در تعیین نتیجه انتخابات و مدیریت این وضعیت نخواهد داشت، رسانههای آمریکایی از آمادهباش گارد ملی در چند ایالت برای رسیدگی آشوبهای پساانتخاباتی خبر دادهاند. مقامهای پنتاگون هم تایید کردهاند که گارد ملی واحدهای پلیس نظامی خود را در حداقل دو ایالت آمریکا برای پاسخ دادن به هرگونه آشوب مدنی احتمالی در وضعیت هشدار قرار داده است. تدابیری که احتمالاً در روزهای آینده و با نزدیکتر شدن به روز انتخابات موارد بیشتری از آنها گزارش خواهد شد.
پیش بودن بایدن در نظرسنجیها و مشارکت گسترده زودهنگام در انتخابات
همه اینها در حالی است که در فاصله کمی بیش از دو هفته به انتخابات آمریکا، ترامپ همچنان با اختلافی قابل تامل (میانگین حدود ۹ درصد) از رقیب دموکراتش در نظرسنجیها در سطح ملی عقب است و در ایالتهای کلیدی شامل آریزونا، ویسکانسین، میشیگان و پنسیلوانیا که چهار سال پیش در آنها پیروز شد هم هنوز نتوانسته بایدن را پشت سر بگذارد؛ گرچه ممکن است مانند سال ۲۰۱۶ نتیجه انتخابات با نتیجه نظرسنجیها یکی نشود و در نهایت ترامپ برنده انتخابات شود، اما به نظر میرسد روند فعلی حزب جمهوریخواه آمریکا و حتی مقامات کاخ سفید و مسئولان ستاد انتخاباتی ترامپ را نگران کرده و به تقلا واداشته است.
پایگاه خبری «آکسیوس» اخیراً گزارش داد ستاد انتخاباتی رئیسجمهور آمریکا خود را برای شکست در رقابت با نامزد دموکراتها آماده میکند. این پایگاه خبری در گزارش روز جمعه خود نوشت که سه نفر از مشاوران ارشد ترامپ اخیرا با «بیل استیپین» رئیس ستاد انتخاباتی وی دیدار داشته و به او گفتهاند که معتقدند در انتخابات بازنده خواهند بود.
به گزارش وبگاه خبری «هیل»، ترس در پایگاه حزب جمهوریخواه تا جایی رخنه کرده که برخی از قانونگذاران این حزب کاخ سفید را از دست رفته میبینند و با فاصله گرفتن از ترامپ با هدف جلب نظر رایدهندگان مستقل و همچنین رایدهندگان میانهروی حزب جمهوریخواه به دنبال جلوگیری از نابودن شدن اکثریت خود در سنای آمریکا به عنوان آخرین سنگر هستند. وضعیتی که هم جمهوریخواهان تندروی حامی ترامپ و هم جمهوریخواهان منتقد او را نگران کرده است.
«بن ساس» سناتور جمهوریخواه که از منتقدان ترامپ است، اخیراً درباره به راه افتادن حمام خون جمهوریخواهان در ماه نوامبر در مجلس سنای این کشور در نتیجه عملکرد ترامپ و اقدامات انتخاباتی او هشدار داده است.
او در همین خصوص گفت: اکنون احتمال به راه افتادن حمام خون (حزب) جمهوریخواه در سنا وجود دارد و به همین خاطر هرگز سوار قطار ترامپ نشدم. برای همین موافقت نکردم که در کمیته انتخاب مجدد او باشم و به همین دلیل برای او تبلیغ نمیکنم.
پیش از او «تد کروز» سناتور جمهوریخواه تندروی حامی ترامپ در هشداری مشابه اعلام کرد در صورت شکست دونالد ترامپ در انتخابات، حمام خونی در ابعاد رسوایی «واترگیت» در این کشور به راه خواهد افتاد.
به گزارش رادیو ملی آمریکا، در طرف دیگر ستاد انتخاباتی بایدن در یادداشتی خطاب به حامیان خود از آنها خواسته در هفتههای آخر رقابتهای ریاستجمهوری به نتایج نظرسنجیها درباره پیش بودن نامزد دموکرات در چند ایالت کلیدی اکتفا نکنند، زیرا هنوز امکان پیروزی ترامپ وجود دارد و همه شواهد نشان میدهد رقابت به لحظات آخر کشیده خواهد شد.
این در حالی است که تاکنون بیش از ۲۸ میلیون نفر در رایگیری زودهنگام شرکت کردهاند که ۲۰.۳ درصد میزان کل مشارکت در انتخابات سال ۲۰۱۶ است.
پیش بینی می شود این رقم تا روز برگزاری مناظره دوم بین دو نامزد به ۴۰ میلیون نفر برسد. مناظره پایانی قرار است ۲۲ اکتبر (اول آبان ماه) در شهر «نَشویل» ایالت «تِنسى» به همان شکل و قالب مناظره اول بین دو طرف برگزار شود.