استان بوشهر در منطقه گرم و خشک کشور واقع شده است و دارای بارش سالیانه پائینی است ولی در برخی از سال‌ها بارش‌ها از حد نرمال نیز پائین‌تر است.
در سال‌های اخیر خشک‌سالی‌های پیاپی در استان بوشهر بوده‌ایم؛ امسال وضعیت بارش‌ها در استان بوشهر به گفته کارشناسان آب منطقه‌ایح دود ۸۰ درصد افت داشته است و سالی خشک را تا الان شاهد بوده‌ایم.
در سال‌های خشکسالی و کم‌باران مردم برای بارش باران از خداوند استمداد می‌طلبیده‌اند که یکی از سنت‌های مردم استان در زمان خشکسالی، پخت «هریسه» بوده است.
هریسه غذایی است که از پختن غلات یا حبوبات همراه با آب یا شیر تهیه می‌شود که ممکن است در آن شکر یا گوشت هم استفاده شود و طوری پخته می‌شود که به قوام عسل یا مانند آن درآید به نحوی که گوشت و گندم ازهم تشخیص داده نمی‌شودهریسه غذایی است که از پختن غلات یا حبوبات همراه با آب یا شیر تهیه می‌شود که ممکن است در آن شکر یا گوشت هم استفاده شود و طوری پخته می‌شود که به قوام عسل یا مانند آن درآید به نحوی که گوشت و گندم ازهم تشخیص داده نمی‌شود.
این غذا ممکن است در سایر شهرها و روستاها نام دیگری داشته باشد اما مواد تشکیل دهنده و طرز تهیه آن یکسان است و تفاوتی ندارد.
در سرزمین خشک جنوب آب از اهمیت حیاتی برخوردار است و نیاز به آب در زندگی و قوت مردم و آشامیدن این عنصر را ارزشمند کرده است. در این سرزمین رودخانه یا آب جاری وجود ندارد و تنها امیدشان به باران است که اگر بارش باران تا آذرماه با تأخیر روبرو شد مردم دست به دعا برداشته و آیین‌ها و مناسکی را برای نزول باران انجام می‌دهند.
پخت هریسه در بردخون
از گذشته‌های دور مردم بردخون بر اساس باور قلبی زمانی که از وقت باران می‌گذشت آیین‌های طلب باران را اجرا می‌کردند و از خداوند بارش باران را می‌خواستند و با دعا و زاری باران طلب می‌کردند که اغلب اوقات در حین اجرای برنامه، باران نازل می‌شد.
مراسم گلی، نماز و دعای باران و پخت نذری از این قبیل بوده و پس از سال‌ها، امسال نیز بر همین اعتقاد اقدام به پخت هریسه کردند که امیدوارند شاهد نزول رحمت الهی باشند.
برای آماده‌کردن این نوع غذا ابتدا تعدادی از مردم دور هم جمع می‌شوند و با هماهنگی تقسیم کار می‌کنند و هریک وظیفه‌ای برعهده می‌گیرند.
برخی برای جمع آوری پول و تعدادی برای آماده کردن موادغذایی، افرادی نیز برای آماده سازی محل پخت غذا اقدام می‌کنند و خلاصه هر کسی سهمی از این کار به عهده می‌گیرد و در مدت چند روز پس از مقدمه سازی، غذا آماده و بین مردم تقسیم می‌شود.
امسال نیز تعدادی از مردم و جوانان به‌ویژه هیات متوسلین به اباعبدالله الحسین شهر بردخون به صورت خودجوش و مردمی از پنجم دی‌ماه دست به کار شدند و در مدت پنج روز همه کارها را انجام دادند و بالاخره ۱۰ دی هریسه آماده و بین مردم توزیع شد.
بنا به گفته یکی از دست اندرکاران پخت هریسه در بردخون، محل پخت حسینیه هیات متوسلین به اباعبدالله الحسین شهر بردخون قرار گرفت تا از وسایل آشپزی آن برای پخت استفاده شود.
مواد هریسه شامل۵۰۰ کلیوگرم گندم، ۱۵۰ کیلوگرم گوشت قرمز، ۱۰۰ کیلوگرم نخود، ۷۰ کیلوگرم پیاز و ۱۶ کیلوگرم نیز روغن بوده که در پخت این غذا استفاده شد و ۳۰ نفر در مدت یک شبانه‌روز برای آماده سازی و پخت هریسه زحمت کشیدند.
مبلغ ۵۵ میلیون ریال برای تهیه، آماده‌سازی و پخت هریسه در بردخون هزینه شد که از محل کمک های مردم تأمین شده بود.
این غذای نذری پس از اذان صبح و اقامه نماز بین مردم توزیع شد و در ظرفی که مردم با خود همراه داشتند ریخته می‌شد تا با اعضای خانواده استفاده کنند.
در هنگام پخت و توزیع هریسه دعاها و اشعاری برای طلب باران خوانده می‌شد که حاضران نیز آمین می‌گفتند و از خدا می‌خواستند به زودی باران رحمتش را بر آنان نازل کند.
از سال‌ها پیش مرسوم بوده که مردم پس از پختن هریسه شاهد باران و آبادانی در منطقه بوده‌اند و سالی همراه با نعمت و فراوانی داشته‌اند که به دلیل نیت و اخلاص مردم بوده و الان نیز امیدوارند که خداوند باران و نعمتش را بر آنان ارزانی دارد.
بسیاری از افراد که نذر یا حاجتی داشتند نیز با حضور در محل پخت هریسه، تلاش می‌کردند در آماده کردن آن مشارکت کنند تا خدا خواسته‌هایشان را اجابت کند و مدام ذکر صلوات و طلب و استجابت باران بر لب داشتند.
ثبت «هریسه» در آثار ملی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر اظهار داشت: هریسه و آش بوشهری که از ویژگی‌های خاص برخوردار است در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
نصرالله ابراهیمی اضافه کرد: میراث ناملموس که بخش اعظم تفاوت‌های قومی را تشکیل می‌دهد می‌تواند بیانگر چگونگی زندگی و تفاوت های قومی و جوامع باشد.
وی با اشاره به تنوع فرهنگی در استان بوشهر بیان کرد: استان بوشهر با توجه به اینکه دارای قدمت زیادی است دارای فرهنگ‌های غنی نیز هست که باید به نام همین استان ثبت شود؛ بنابراین ما در اداره کل سعی بر شناخت و بررسی میراث ناملموس این استان را داریم تا بتوانیم این فرهنگ غنی را حفظ و به مردم کشور و جهان معرفی کنیم.
معاون میراث فرهنگی استان بوشهر اضافه کرد: غذا به عنوان بخش ناملموس میراث فرهنگی می‌تواند نمایانگر چگونه زیستن اقوام باشد و به عنوان بخش بسیار تاثیر گذار در صنعت توریسم معرف فرهنگ شود و ایجاد در آمد کند.
