رضا ویسه در نشست علمی اقتصاد سیاسی خودرو اظهار کرد: صنعت خودرو در ایران مظلوم است. اگر صنعت خودرو نداشتیم سالی 12 میلیارد دلار باید خودرو وارد می کردیم. تمام فناوری های جدید و نسل چهارم توسعه صنعتی در صنعت خودرو متبلور شده است.
او افزود: از صنعت خودرو نه تنها حمایت نشده بلکه در مظلومیت قرار گرفته و به گروگان مدیران سیاسی درآمده است. حداقل 70 درصد منابع صنعت خودرو در دست بخش خصوصی است که از سوی مدیران دولتی که از سوی مقامات سیاسی تعیین می شود، به گروگان گرفته شده است.
ویسه ادامه داد: مدیران صنعت خودرو از سوی سیاسیون انتخاب می شوند از این حیث صنعت خودرو صنعتی سیاسی است. 90 درصد صنعت خودرو و بازار آن در دست ایران خودرو و سایپاسن و کمتر از 10 درصد سایر خودروسازان سهم دارند.
او افزود: صنعت خودرو را بخش خصوصی و شرکای خارجی آن بنیانگذاری کردند اما بعد از انقلاب مدیریت دولتی شد و با وقوع جنگ عملا صنعت خودرو نتوانست با شرکای خارجی خود به همکاری ادامه دهد. بعد از جنگ یک صنعت خودرو متوقف داشتیم تا اینکه با پژو قرارداد امضا می شود.
ویسه با بیان اینکه در سال 68 با صنعتی مواجه هستیم که عملا تولیدی ندارد و فقط با انباشت ماشین آلات و نیروی انسانی مواجه بوده ایم، گفت: کره در سال 57 تا 69 که عمدتا درگیر جنگ بودیم دنبال توسعه صنعت خودرو خود بود و ما عملا تعطیل بودیم.
او افزود: از سال 69 تا 72 با آزادسازی واردات 2 میلیارد دلار خودرو وارد کشور شد. امروز چون تحریم هستیم واردات خودرو ممنوع است و کسی نمی تواند خودرو وارد کند. در سال های گذشته ساخت داخل عزیز شده و بعد از جان گرفتن درآمدهای نفتی دوباره کنار گذاشته شده است.
رئیس پیشین ایدرو با بیان اینکه در سال 71 و 72 عوامل دست به دست هم داد که از ساخت داخل حمایت کنند و صنعت قطعه سازی رونق گرفت، گفت: در دولت آقای خاتمی این روند ادامه پیدا کرد و تا سال 84 سیاست توسعه ساخت داخل بود و اوایل دهه 80 سمند متولد شد. قرار بر این بود که نسل های بعدی سمند وارد بازار شود که نشد.
او افزود: در سال 84 ما در ایران خودرو و سایپا خودرو با بالای 50 درصد ساخت داخل انجام می شد. ما به دنبال تیراژ بالای خودرو بودیم چون با تیراژهای زیر دو میلیون تولید خودرو اقتصادی نبود و در دنیا برای حل این مشکل به سمت ادغام رفته بودند.
ویسه ادامه داد: در این دوره رنو با نیسان ادغام شد تا با پلتفورم مشترک بتوانند خودروهای با تیراژ بالا تولید کنند. در آن سال ها چینی ها که با جوینت ونچر توانستند برند ملی تولید کنند که بر اساس این تجربه ما با رنو قرارداد بستیم که با پلت فورم مشترک 8 مدل خودرو تولید کنیم.
او افزود: این سیاست داشت پیش میرفت که دولت عوض شد و سیاست تولید خودرو تغییر یافت. ما در آن زمان دو پله بیشتر فاصله نداشتیم که به عنوان یک خودروساز مطرح شویم که ترمز این کار کشیده شد. امروز شرایط بسیار خاص است و صنعت خودرو به دلیل اهمیت آن در لیست تحریم ها قرار گرفت.
ویسه بیان کرد: ایران خودرو و سایپا دو مشکل اساسی دارند. اول اینکه مدیریتشان سیاسی است و بر مبنای توسعه کار نمی کند و بر اساس دستور مدیران سیاسی به حیات خود ادامه می دهند. ظاهرا 86 درصد سهام صنعت خودرو دست بخش خصوصی است اما 56 درصد سهام آن را خود خودروسازان برعهده دارند چون نمی خواهند دولت مدیریت این صنعت را از دست بدهد.
او افزود: در شرایط کنونی با توجه به امکانات موجود می توان یک خودرو را با 80 درصد ساخت داخل طراحی کرد. 20 درصد قطعات باقیمانده را نیز می توان با ارتباطات خارجی تامین کرد. راه نجات صنعت خودرو در شرایط کنونی این است که نخست باید این صنعت خصوصی شود و سپس مدیران حرفه ای بیایند و مدیریت این صنعت را برعهده گیرند.
