بانکداری اسلامی در سراسر دنیا همانند بانکداری‌های متداول عمل می‌کند با این تفاوت که عملیات بانکداری در این بانک‌ها براساس فقه معاملات اسلامی انجام می‌شود؛ همچنین برخلاف بانک‌های دیگر ربا یا بهره به سپرده‌ها تعلق نمیگیرد.
اخبار اقتصادی- بانک‌های غیر اسلامی که نام دیگر آن بانک‌های ربوی است سپرده‌های افراد را دریافت می‌کنند و با نرخ سودی که از قبل تعیین شده به دیگر افراد تسهیلات می‌دهند.
به این ترتیب تسهیلات ارائه شده به افراد، قرض است و اضافه شرط مازاد دارد که به آن ربا می‌گویند.
قانون بانکداری اسلامی در ایران در سال ۱۳۶۲ به تصویب رسید و بر اساس آن وظیفه همه بانک‌ها اجرای عملیات بانکی بدون ربا درسراسر کشور شد، اما در حال حاضر واقیت ماجرا این مطلب را تائید نمی‌کند.
اگر نگاهی به بانکداری‌های اسلامی در کشور بیندازیم، نمی‌توانیم بگوییم بانکداری در کشور ما از حد تعادل خارج شده، زیرا قوانین وضع شده در بانکداری اسلامی از نظر شرعی و فقهی تائید شده بود، اما بازهم این به این معنا نیست که قوانین بهتری وجود دارد بلکه امکان ایجاد وضعیت بهتری هم وجود دارد و می‌توان با مطالعه مجدد از عقود دیگر در قوانین بانکداری اسلامی بدون ربا استفاده کرد.
حال جالب‌تر از آن این است که در کشورهای غیر اسلامی یا کشور‌هایی که اکثر مردمش مسلمان هستند، موضوع امور مالی اسلامی و بانکداری اسلامی، بیشتر از کشور ما مورد توجه قرار می‌گیرد و حتی اجرا می‌شود، اما این سوال مطرح می‌شود که چرا با وجود آنکه کشور ما به عنوان یک کشور اسلامی شناخته شده است قوانین بانکداری در آن اجرا نمی‌شود؟
داده‌های شرکت دیلوجیک نشان میدهد در کشورهای غیر اسلامی وام‌هایی در اختیار افراد جامعه قرار می‌گیرد که طبق قوانین و اصول بانکداری اسلامی سودی به نام ربا به ان تعلق نمیگیرد؛ همچنین از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۷ ارائه این وام‌ها توسط بانک‌ها افزایش یافته است که با این روند پیش بینی می‌شود در سال‌های آینده افزایش یابد.
دلیل رشد وام‌دهی اسلامی در کشورهای غیراسلامی چیست؟
در وب‌سایت ایمز، در بخش خدمات مالی اسلامی از دلایل دلیل رشد وام‌دهی اسلامی در کشورهای غیراسلامی به مساله محبوبیت اشاره کرد؛ همچنین افزایش میزان جمعیت افراد مسلمان در کشورهای غیراسلامی موجب شده تا نیاز به انجام امور مالی اسلامی در این کشور‌ها احساس می‌شود.
یکی دیگرازدلایل مطرح‌شده جهانی‌سازی بود واینکه جهانی‌سازی بازار‌های بین‌المللی مستلزم گنجاندن هر روش مالی در بازار است.
در حال حاضر مسلمانان بخش بسیار عظیمی از خریداران و فروشندگان بازار جهانی را تشکیل می‌دهند ازهمین رو برای برآوردن نیاز‌ها و خواسته‌های آنها، تمرکز کشورهای غیر اسلامی بیشتر روی حوزه امور مالی اسلامی است
همچنین آخرین دلیل مطرح شده در وب سایت ایمز، هم‌زیستی بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف در دیگر نقاط دنیاست.
آخرین دلیل مطرح‌شده در این گزارش برای افزایش محبوبیت بانکداری و امور مالی اسلامی در سراسر دنیا هم‌زیستی بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف در دیگر نقاط دنیا و سلطه و نفوذی است که حوزه خلیج فارس بر نفت دارد و واضح است که کشورهای حوزه خلیج فارس برای انجام معاملات خودشان به‌شدت روی موضوع قانون شریعت اصرار و تمرکز دارند.
بانکداری در آمریکا و کشورهای اروپایی؟
موضوع افزایش روند بانکداری اسلامی در دیگر کشور‌ها از جمله انگلستان، آمریکا، کانادا، آلمان، ژاپن، هند، روسیه، چین و… انجام شده، عادی است؛ تا آنجا که حتی موضوع بانکداری اسلامی جزء یکی از روند‌های جذاب سال ۲۰۱۷ در ایالات متحده بود.
هم چنین بانک‌های اسلامی طبق آمار منتشر شده درایالات متحده امریکا عبارتند از بانک ویتیر، صندوق سرمایه‌گذاری آمانا تراست، مانزیل یواس‌ای، آمریکن فایننس هاوس، شرکت ارائه‌دهنده سرویس مالی ام‌اس‌آی، بانک اسلامی دوبی، بانکداری اسلامی استاندارد چارتر و جی‌پی مورگان.
قوانین بانکداری که به مرحله اجرا نرسیده است
احمد خدایاری کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص اجرای طرح بانکداری در کشور اظهار کرد: با وجود آنکه هرساله همایش‌های بسیاری در کشور تحت عنوان بانکداری اسلامی برگزار می‌شود, اما نمی‌توان گفت که به نتیجه‌ی قابل توجهی رسیدیم؛ طرح تحول بانکی سال هاست که اقتصاددانان و بانکداران را امیدوار کرده است که هرساله موجب بیداری موج ناامیدی در کشور می‌شود.
وی ادامه داد: بانکداری بدون ربا در جوامع اسلامی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته؛ همچنین درکشورما قوانین این بانکداری در مرحله تصویب باقی مانده، اما به مرحله اجرا نرسیده است.
خدایاری گفت: با گذشت ۳۶ سال از تدوین قانون بانکداری بدون ربا و تجربه‌ای که طی این سال‌ها به دست آوردیم، نشان می‌داد که مباحث زیادی در کشور وجود دارد که باید تحول پیدا کنند و نهاد‌های بسیاری باید رویه‌ی فعلی فعالیت خود را تغییر دهند؛ به این ترتیب نظام بانکداری بدون ربا نیازمند تغییرات جدی است که باید هرچه سریع‌تر محقق شود.
این کارشناس در پایان گفت: اتفاقات رخ داده در ۳۶ سال گذشته درحوزه‌ی اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی نشان داد که قانون عملیات بانکداری در کشور بدون ربا اجرا می‌شود؛ البته به تازگی لایحه‌ی جدیدی تنظیم شده که نشان میدهد کشور ما در زمینه بانکداری اسلامی پیشرفت داشته است، اما در قسمت‌هایی نقص دارد که می‌توان آن را برطرف کرد.
اجرای بانکداری های اسلامی در کشورهای غیر اسلامی
هم چنین عبدالله جامیان اظهار کرد: یکی از دلایلی که بانکداری اسلامی در کشورهای اروپایی رشد کرده است جذابیت زیاد بانکداری اسلامی در کشور‌هایی است که دارای سریعترین رشد در بانکداری اسلامی بودند و جزء کشورهای توسعه یافته و ثروتمند جهان محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: اینکه فکر کنیم بانکداری اسلامی مختص مسلمانان است دیدگاه درستی نیست، اما اینکه در کشوری مانند کشور ما که در حال توسعه یافتگی است بانکداری اسلامی رواج نداشته باشد و حتی مورد توجه هم قرار نگیرد بسیار عجیب است.
جامیان گفت: در بانکداری اسلامی بهره یا ربا وجود ندارد، اما درحال حاضر در کشور ما چیزی به عنوان بانکداری اسلامی وجود ندارد؛ به طور مثال فردی پول خود را در بانک سرمایه گذاری می‌کند و بانک در قبال پول به اومقداری مشخص سود میدهد، درحالیکه شاید خیلی بیشتر سود کرده باشد، اما مقدار مشخصی سود به فرد میدهد.
وی گفت: وام دهی در کشور باید جوری باشد که بانک‌ها در سود حاصل از سرمایه گذاری شرکت‌های دریافت کننده وام سهیم شوند.
مشکل کجاست که بعد از ۳۶ سال هنوز موفق به رواج بانکداری اسلامی در کشور نشدیم؟
در پایان مسئله‌ای که اهمیت دارد این است که چرا در کشورهای امریکایی و اروپایی رشد بانکداری اسلامی رواج دارد، اما در کشوری که دین رسمی آن اسلام است و انتظار بانکداری اسلامی حق طبیعی یک کشور اسلامی است اما به این مسئله توجهی نمی شود.
همچنین باید گفت بانکداری اسلامی در کشور ما در حد حرف است و به نظر نمی‌رسد هیچوقت به وقوع بپیوندد ، اما انتظار می‌رود هرچه زودتر فکری به حال این مسئله شود.
