موضوع قاچاق بحث تازه‌ای در اقتصاد کشور ما نیست و طی سال‌های اخیر همواره بار‌ها در این باره از سوی کارشناسان صحبت شده است.
اخبار اقتصادی- حجم قاچاق در کشور به حدی زیاد است که بر اساس ادعای گمرک این رقم به ۱۳۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد رقمی که البته به دلیل اینکه کالای قاچاق از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می‌شود رقم دقیقی به شمار نمی‌رود و نمی‌توان رقم دقیق کالای قاچاق به کشور را اعلام کرد اما، به ازای هر یک واحد قاچاق، ۵ شغل مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
پوشاک و لوازم خانگی از جمله کالا‌هایی هستند که بیشترین حجم قاچاق به کشور را تشکیل می‌دهند.
از سال گذشته که دولت تصمیم گرفت در راستای حمایت از تولید داخل واردات لوازم خانگی خارجی به کشور را ممنوع کند، حجم زیادی از این کالاها به صورت قاچاق به کشور سرازیر شدند، بطوریکه اکنون در بازار می توان به راحتی هر نوع لوازم خانگی با هر برند خارجی را تهیه کرد.
حجم لوازم خانگی قاچاق در بازار به حدی زیاد است که عملا ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی را زیر سایه خود قرار داده است به همین دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت برای مقابله با قاچاق لوازم خانگی به کشور تصمیم گرفت شناسه دار کردن کالاها را در این بخش اجرایی کند.
دستورالعمل اجرایی ثبت و اخذ شناسه کالا پس از ابلاغ دولت در سال ۹۵برای گروه لوازم خانگی تدوین شد که شامل کولر، یخچال، فریزر، تلویزیون، ماشین لباسشویی، ماکروویو، جاروبرقی و پکیج است.
بر این اساس از سوی وزارت صمت برای مقابله با قاچاق به تمامی تشکل‌های صنعتی و واحدهای تولیدی ابلاغ شد تا ۱۵ دی امسال برای دریافت شناسه کالا برای محصولات تولیدی خود اقدام کنند و واحدهای صنفی نیز موظف شدند برای کالا‌های موجود خود شناسه کالا دریافت کنند تا کالای آنها در رسته محصولات قاچاق قرار نگیرد.
در این گزارش سعی بر بررسی ابعاد اجرای ثبت و اخذ شناسه کالا در گروه لوازم خانگی تعیین شده از سوی وزارتخانه متبوع داریم تا از میزان اجرا و موفقیت آن با خبر شویم.
مبارزه با قاچاق لوازم خانگی در سه گام
سید مرتضی میری رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی اظهار کرد: ثبت و اخذ شناسه کالا برای محصولات تولیدی طرح جامع بسیار خوبی است البته اگر به درستی اجرا شود.
وی افزود: بر اساس این طرح شناسه برای کالا‌های داخلی از محل تولید و برای کالا‌های وارداتی از گمرک بر روی کالا نصب می‌شود که با شماره گیری #۷۷۷۷، ۴*۴* تمام مشخصات کالا نشان داده می‌شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفت: طبق تفاهمنامه‌ای که با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت صمت منعقد کردیم مقرر شد از ۵ دی تا ۵ بهمن امسال واحدهای صنفی لیست کالا‌هایی که از گذشته خریداری کردند و نمی‌توانند شناسه برای آنها بگیرند را به اتحادیه ارسال و پس از بررسی و تایید توسط اتحادیه تا ۱۵ بهمن امسال برای ثبت در سامانه ارسال می‌شود.
میری تاکید کرد: پس از ۱۵ بهمن امسال کار بازرسی و نظارت آغاز، ماموران به درب واحدهای صنفی مراجعه و در صورت وجود کالای بدون شناسه با آنها برخورد می‌شود.
وی با بیان اینکه از این پس هر کالایی که از کارخانه خارج می‌شود باید شناسه داشته باشد در غیر این صورت قاچاق محسوب می‌شود، اظهار کرد: در حال حاضر ۸۰ درصد کارخانه‌ها بر روی کالا‌های تولیدی خود شناسه نصب می‌کنند و مابقی نیز در حال فراهم کردن زیرساخت برای انجام این کار هستند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه برای مبارزه با قاچاق در لوازم خانگی سه طرح پیش بینی شده است، بیان کرد: شناسه کالا، کد رهگیری و سامانه گارانتی، سه طرحی هستند که هر کدام به نوبه خود از حجم قاچاق کم می‌کنند.
میری با اشاره به اینکه مرحله اول شناسه کالا در حال اجرا شدن است، ادامه داد: این کار یک زنجیره و چرخه است و اگر این سه طرح به درستی اجرا شود به خوبی کالای قاچاق در بازار مشخص می‌شود.
وی تصریح کرد: در نیمه اول سال آینده با اجرای طرح سامانه گارانتی این چرخه تکمیل شده و شناسایی کالای قاچاق به راحتی مقدور خواهد شد.
کاهش قاچاق با نصب شناسه کالا
حمیدرضا غزنوی سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی اظهار کرد: با ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی، بازار ۲۰ هزار میلیارد تومانی این کالاها در حال پُر شدن با کالای قاچاق است.
وی بیان کرد: حجم قاچاق در مناطق مرزی بیشتر از سایر مناطق است به طوری در برخی از کالا‌های قاچاق شاهد تصاحب ۹۰ درصدی بازار هستیم.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی افزود: باید از تولید داخلی حمایت کرد اما، بخش عمده‌ای از بازار در اختیار اجناس قاچاق قرار گرفته است و تمام حمایت‌هایی که از تولید داخل می‌شود را از بین می‌برد.
وی گفت: پرداخت نکردن حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده موجب شده تا قیمت کالای قاچاق ارزان‌تر از کالای تولید داخل شود.
غزنوی درباره الزام نصب شناسه کالا اظهار کرد: ۸ گروه شامل تلویزیون، یخچال و فریزر، ماشین لباسشویی، ماشین ظرف شویی، جاروبرقی، پکیج و چرخ خیاطی باید شناسه کالا دریافت کنند.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی افزود: کارخانه‌ها و تولیدکننده‌ها با مراجعه به سایتی که وزارت صمت معرفی می‌کند برای تولیدات خود شناسه دریافت و بر روی آنها نصب می‌کنند.
وی تصریح کرد: به ازای هر کالای ثبت شده در سایت، یک کد رهگیری به صورت تصادفی ارائه می شود که با درج بر روی کالا و رصد آن توسط مسئولان ذی‌ریط، می‌توان کالای قاچاق را از کالای اصلی تولید داخل شناسایی کرد.
غزنوی درباره تاثیر این طرح در مبارزه با قاچاق افزود: روی این طرح ۲ سال تلاش شده و بسیار خوشبین هستیم تا با اجرای این طرح قاچاق لوازم خانگی کاهش یابد.
شناسه دار کردن کالاها راهی موثر برای مقابله با قاچاق است
حبیب الله انصاری مشاور عالی هیات مدیره انجمن صنایع خانگی اظهار کرد: با پدیده شومی به نام قاچاق روبرو هستیم و ماهیت قاچاق هم این است که کیفیت کالا مشخص نیست و عوارض و تعرفه هم پرداخت نمی‌کند به همین دلیل قیمت حقیقی ندارند.
وی افزود: به دلیل پایین بودن نسبی قیمت این کالاها، بخشی از مردم نسبت به خرید آنها به دلیل خارجی بودند اقدام می‌کنند در حالی که هیچ نظارتی بر روی آنها نیست.
مشاور عالی هیات مدیره انجمن صنایع خانگی گفت: کالای قاچاقی که کشف می‌شود نباید در انبار املاک تملیکی قرار گیرد و مجددا به بازار عرضه شود به دلیل اینکه بخشی از بازار کشور را پر می‌کند.
انصاری با بیان اینکه در شرایط فعلی اقتصاد که قاچاق سهم بازار کالای داخلی را اشغال می‌کند برخورد با آن یک راه حل اثرگذار دارد، ادامه داد: شناسه دار کردن کالاها یک راه حل موثر است که ستاد مبارزه با قاچاق و ارز، اتاق اصناف، اتحادیه و وزارت صمت تصمیم به اجرای نصب شناسه کالا گرفتند تا هویت کالای قاچاق مشخص شود.
وی تاکید کرد: این شناسه به مردم در هنگام خرید کمک می‌کند که مطمئن شوند، کالایی که خریداری می‌کنند قاچاق نیست و استاندارد‌های لازم را دارد.
مشاور عالی هیات مدیره انجمن صنایع خانگی تصریح کرد: البته این موضوع نیاز به نظارت سازمان‌های ذیربط دارد تا مشخص شود که آیا این برچسب‌ها اصالت دارد یا تقلبی است.
انصاری افزود: خرید کالا‌های با شناسه، خدمات نصب و راه اندازی، خدمات پس از فروش و تضمین کیفیت دارد در حالی که کالای قاچاق هیچ کدام از این موارد را ندارد.
وی گفت: باید فرهنگ سازی نیز از سوی رسانه‌ها برای کالای ایرانی صورت گیرد تا مردم کالای ایرانی را به کالای قاچاق ترجیح دهند.
مشاور عالی هیات مدیره انجمن صنایع خانگی اظهار کرد: هنگامی که واردات لوازم خانگی خارجی ممنوع شده است و از طرفی برای کالای قاچاق نیز محدودیت اعمال می‌شود، تولیدکنندگان داخلی به سمت ارتقا محصولات خود حرکت می‌کنند.
