لوازم خانگی از نمونه اقلام و محصولاتی به شمار می رود که دایره و ضریب مصرف و تقاضای بالایی برای آن وجود دارد،به واقع به تعداد خانوارهای موجود در ایران،ضریب مصرف و خرید برای این محصولات تعریف می شود و اساسا امکان گریز از خرید و تهیه این محصولات وجود ندارد.
اخبار اقتصادی-به تعبیری در هر خانه ای که خانواری در آن سکونت دارد فارغ از تعداد نفرات آن، متقاضی برای خرید لوازم خانگی نیز قابل تعریف است، از تلویزیون، لوازم چوبی گرفته تا چای ساز، جاروبرقی،میز، صندلی و...در زمره محصولاتی است که نیاز به آن ضروری و اجتناب ناپذیر است و همین نیاز گواهی است بر صحت این موضوع که گردش مالی بالایی در حوزه تولید و عرضه لوازم خانگی وجود دارد.
به واقع صنعت تولید لوازم خانگی به مدد نیازی که برای اقلام تولیدی موجود در این عرصه وجود دارد،از قابلیت اشتغالزایی بالایی برخوردار است و اساسا صنعت مذکور از نمونه حوزه های فعالیتی به شمار می رود که در صورت رونق تولید و پیشرفت و توسعه تکنولوژیکِ آن،اقتصاد کشورهای صاحب نام در این عرصه را متحول می سازد.
در سالیان نه چندان دور گذشته،کارخانجات تولید لوازم خانگی متعدد و متنوعی در ایران مشغول به فعالیت بودند اما بنا به دلایل گوناگون و در سیر تحولات،چراغ بسیاری از این کارخانجات رو به خاموشی گرایید و به تبع آن بسیاری از افرادی که در این مراکز مشغول به فعالیت و اشتغال بودند بیکار شدند و همین عارضه،وزن و بار مشکلات اقتصادی جامعه را سنگین تر از گذشته کرد.
تعطیلی یا کاهش ظرفیت تولیدی کارخانجاتی همچون ارج، آزمایش، جنرال الکتریک و...نمونه هایی از این مراکز و کارخانجات به شمار می روند که سرنوشت مطلوب و نوید بخشی برای آنها رقم نخورد.
آنچنان که اخبار و گزارشات منعکس شده در رسانه ها نشان می دهد، محصولات و لوازم خانگی بسیاری از مرزهای غربی و جنوبی کشور بدون نظارت کافی به مشتریانِ کم اطلاع یا بی اطلاع عرضه و فروخته می شود، فروشی تحت نام و عنوان محصولات برند و اورجینال که از واقعیت دور است و متاسفانه در حال حاضر سهم قابل توجهی از لوازم خانگی موجود قاچاق در بازار معطوف به این نوع خاص از اقلام و محصولات می شود.
نیم نگاهی بر بازار لوازم خانگی در کشور
بازار لوازم خانگی در طول یکسال اخیر با تحولات بسیاری مواجه شده است، قطع همکاری برخی از تولید کنندگان صاحب نام آسیایی شرقی و افزایش نرخ ارز مزید بر علت شده تا شاهد ظهور و بروز برخی نارساییها در این حوزه باشیم.
افزایش محسوس قیمتها از یکسو و برهم خوردن ضریب عرضه و تقاضا باعث شده تا بستر عرضه کالاها و محصولات قاچاق همراه شود.
مسعود حیدری، یکی از فعالان عرصه فروش لوازم خانگی در گفتوگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به مطلب فوق اظهار کرد: آنچنان که برآوُردها نشان میدهد میزان تولید لوازم خانگی و کاهش عرضه در مجموع باعث افت ۴۰ درصدی لوازم خانگیِ موجود در بازار شده است.
وی افزود: طبیعتا در چنین شرایطی عرصه برای عرضه اندام محصولات قاچاق فراختر خواهد شد و در حال حاضر کم نیستند کالاها و محصولاتی که به اسم تولیدات کرهای یا اروپایی، اما در واقع جعلی و بی اصالت به فروش میرسند.
حیدری در ادامه بیان کرد: علی رغم افزایش نرخ ارز و کاهش واردات، همچنان شاهد ورود اقلام و محصولات قاچاق هستیم که هیچگونه تضمینی در کیفیت آنها وجود ندارد و متاسفانه برخی از فروشندگان، تحریمها را بهانه عدم گارانتی این کالاها اعلام میکنند در صورتی که عامل اصلی عدم برخورداری این اقلام از گارانتی، از یک سو قاچاق و غیر مجاز وارد شدن آنها و از دیگر سو کیفیت نازل آنها است.
این فعال در حوزه فروش لوازم خانگی گفت:آنچنان که آمارها نشان میدهد میزان تقاضا برای یخچال و فریزر در کشور سالیانه حدود ۱ میلیون و ۱۰۰ تا ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه است که البته این آمار منعکس شدهای است که رسانهها اعلام نموده اند، اما وزارت صمت میزان تولید در سال گذشته را ۸۵۰ هزار دستگاه عنوان داشته است.
حیدری افزود: در ارتباط با ماشین لباسشویی نیز میزان تقاضای سالیانه نزدیک به ۱ میلیون دستگاه اعلام شده در صورتی که ضریب تولید این کالا در سال گذشته (۱۳۹۷) نزدیک به ۶۰۰ هزار دستگاه بوده است. از دیگر سو بنابر آمار منتشر شده در رسانهها (آماری که متکی بر اعداد و ارقام گمرک است) ارزش واردات لوازم خانگی قطعات و مواد اولیه در سال ۱۳۹۶، قریب به ۱۳۰۰ میلیون دلار بوده که این عدد و رقم در سال ۱۳۹۷ به ۲۱۵ میلیون دلار کاهش یافته است که این تنزل و کاهش، ریشه در کاهش واردات و اِعمال برخی ممنوعیتهای وارداتی دارد که البته همین اُفت، زمینه را برای عرضه محصولات قاچاق هموار ساخته است.
رشد ۲۵ درصدی عرضه محصولات خانگی تقلبی در یکسال گذشته
مرتضی میری، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفت و گویی با رسانهها ضمن تایید تاثیر کاهش تولید و واردات لوازم خانگی در افزایش محصولات قاچاق به رسانهها میگوید:متاسفانه در حال حاضر برخی از کالاهای ایرانی به بانه منتقل شده و در آنجا با لحاظ نمودن برخی تغییرات در بسته بندی و نصب نشانهایی خاص تحت عنوان برندهای آلمانی و کرهای به متقاضیان عرضه و فروخته میشوند و حتی کالاهای مذکور با ارسال پیامک یا تبلیغات در فضای مجازی به مشتریان فروخته میشوند و متقاضیان بعد از خرید و در حین مصرف به کیفیت نازل آنها پی میبرند.
وی میگوید:در طول یکسال گذشته عرضه کالاها و لوازم خانگی قاچاق ۲۵ درصد رشد داشته که متاسفانه این اقلام بعضا با گارانتیهای نامعتبر در سطح بازار عرضه میشوند.
به واقع شرایط موجود، بستر و شرایطی سخت را برای مشتریان ایجاد نموده و متقاضیان نمیدانند کدام کالا را با چه قیمتی و از کجا و با چه گارانتی معتبری خریداری کنند.
حیدری (از توزیع کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی) در این خصوص به خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، میگوید: عمدتا زوجهای جوان که در حال تهیه جهیزیه خویش هستند در دام فرصت طلبان و سودجویان میافتند و میباید با بررسی و مطالعه دقیقتر (پیش از خریداری) به تهیه اقلام و محصولات خانگی مورد نیاز خویش مبادرت ورزند.
وی معتقد است:توجه به گارانتیهایی معروف و با اصالت شرکتهای معتبر از یکسو و استعلام از اتحادیه ها، مطمئنترین راهکار برای خرید کالای مرغوب به شمار میرود.
البته آنچنان که بررسیهای خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،، در سطح بازار نشان میدهد شرایط به نسبت دو سه ماه گذشته تا حدودی بهبود پیدا کرده، اما همچنان تا رسیدن به نقطه عادی و مطلوب گذشته فاصله داریم که یقینا دقیقتر شدن نظارت دستگاههای ذی ربط در بهبود وضعیت موجود بلاتاثیر نخواهد بود.