پس از پذیرش استعفای عباس آخوندی از سوی رئیس جمهور و آغاز فعالیت محمد اسلامی در این وزارتخانه از نیمه دوم آبان ۹۶، وزیر جدید مصمم بود تا برنامه های تولید مسکن را که در ۶ سال وزارت آخوندی مورد بی مهری قرار گرفته و سیاست تحریک سمت تقاضای مسکن به جای تحریک سمت عرضه مورد توجه جدی این وزارتخانه بود، با شدت بیشتری پیگیری کند، اقدام به تغییر گسترده در معاونت های مسکنی وزارت راه و شهرسازی کرد.
اخبار اقتصادی-در نهایت با انتصاب مازیار حسینی به معاونت مسکن و ساختمان، این جدیت در افزایش تولید مسکن و اجرای کامل برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن برای احداث ۴۰۰ هزار وحد مسکونی در سراسر کشور (طرح ملی مسکن) را بیشتر علنی کرد.
مطرح شدن برنامه مسکن اقساطی کارمندان از سوی عضو هیئت رئیسه مجلس
خرداد ماه امسال سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی نماینده مردم مشهد و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در گفت وگو با خبرنگار مهر از ارسال نامه ای به رئیس جمهور مبنی بر ارائه پیشنهادی برای خانه دار شدن کارکنان دولت با استفاده از اقساط ۲۵ ساله و کسر ۱۵ درصد از حقوق ماهانه کارکنان دولت خبر داد.
به گفته وی، رئیس جمهور نیز از این طرح استقبال کرده و به وزیر راه و شهرسازی دستور داد تا این برنامه را پس از بررسی های کارشناسی، راه اندازی و اجرا کند.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و مازیار حسینی معاون مسکن و ساختمان این وزارتخانه در ماه های پس از آن در چند نوبت شرایط خانه دار شدن کارکنان دولت را اعلام کردند که در نهایت با نام تام کاد (طرح تأمین مسکن کارمندان دولت) از سوی مدیران معاونت مسکن رونمایی شد.
جان گرفتن دوباره طرح های ساخت انبوه با ورود مازیار حسینی به معاونت مسکن
مازیار حسینی که از ابتدای زمستان سال ۹۷ در رأس معاونت مسکن و ساختمان قرار گرفت و بلافاصله نخستین جلسه شورای عالی مسکن را که از سال ۹۱ به بعد تشکیل نشده بود، برگزار کرد، علاوه بر برنامه اقدام ملی، از تولید انبوه مسکن به شیوه های دیگری نظیر تام فاز (تامین مسکن به شیوۀ فروش اقساطی زمین)، تام کاد (تامین مسکن کارکنان دولت)، تام اِج (تامین مسکن به شیوه اجاره داری) و تام تز(تامین مسکن به شیوۀ تهاتر با زمین) خبر داد.
رویکرد تولیدی وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن، بسیاری از مردم را نسبت به آینده بازار مسکن خوش‌بین کرده بود، اما به یک باره خبر برکناری مازیار حسینی از معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، آینده طرح های تام (تأمین مسکن) این وزارت خانه را تحت‌الشعاع قرار داد.
محمود محمودزاده جایگزین مازیار حسینی در سمت معاونت مسکن وزارت راه، در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌های معاون سابق مسکن، تحت عنوان تام کاد، تام فاز، تام‌اِج و تام‌تز را دنبال خواهد کرد یا خیر؟ گفت: قبلا این برنامه‌ها را مطالعه کرده‌ام ولی اگر بخواهم در مورد آنها تصمیم‌گیری کنم نیاز به زمان بیشتری دارم.
پس از برکناری مازیار حسینی از معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، تنها فردی که در کنار معاون پیشین از طرح‌های ۴ گانه تولید انبوه مسکن سخن گفته بود، عباس فرهادیه مدیرکل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی بود.
وی با اشاره به عقب بودن وزارت راه و شهرسازی از برنامه تولید مسکن و اهمیت جبران این عقب ماندگی، ضمن بیان جزئیات طرح های تأمین و تولید مسکن وزارت راه و شهرسازی، این طرح‌ها را مناسب برای تولید انبوه مسکن در شرایط فعلی تلقی کرد.
ابهام در سرنوشت طرح‌های تام (تامین مسکن) وزارت راه و شهرسازی
اما در روزهای اخیر خبر برکناری عباس فرهادیه از سمت خود و جایگزینی پروانه اصلانی در سمت سرپرست دفتر اقتصاد مسکن، سرنوشت طرح‌های متنوع وزارت راه برای تولید انبوه مسکن را بار دیگر در هاله ای از ابهام فرو برده است.
به خصوص که محمودزاده سرپرست معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی اخیرا در نشستی با کارکنان این معاونت اعلام کرده که دولت دیگر زمینی در تهران و کلانشهرها برای اختصاص به ساخت مسکن در اختیار ندارد.
این اظهار نظر از این جهت حائز اهمیت است که وی پیش از انتصاب به این سمت، عضو هیئت مدیره سازمان ملی زمین و مسکن به عنوان یکی از متولیان اصلی اجرای برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن بود که باید برای این طرح به شرکت بازآفرینی شهری و بنیاد مستضعفان در تخصیص اراضی دولت به ساخت و ساز کمک کند.
مهمترین برنامه تأمین مسکن در زمان مدیریت مازیار حسینی بر معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی، طرح تام فاز (تأمین مسکن به روش فروش اقساطی زمین) بود که با اعلام محمودزاده مبنی بر نبود زمین دولتی در کلانشهرها، عملا این پروژه به درهای بسته خورده است.
این در حالیست که برخی از طرح های اعلام شده توسط مازیار حسینی، ازجمله طرح تام فاز، سابقه بسیار خوبی در تولید انبوه مسکن دارد.
کارشناس ساخت و ساز:اجرای تام کاد نیازی به سرمایه گذاری دولت ندارد
در همین راستا محمد عنایتی نجف آبادی، کارشناس عمران در بیان مزایای طرح تام فاز (تأمین مسکن به روش فروش اقساطی زمین) وزارت راه و شهرسازی بیان کرد: سیاست استفاده شده در طرح تام فاز، فروش اقساطی زمین نام دارد. بر مبنای این سیاست، وزارت راه و شهرسازی زمین را در اختیار مصرف‌کننده نهایی ساخت مسکن قرار داده و در نهایت، پس از تکمیل فرآیند ساخت که به عهده متقاضی است، هزینه زمین را طی اقساط بلندمدت از وی بازپس می‌گیرد. بنابراین این شیوۀ ساخت مسکن نیازی به تامین مالی توسط دولت ندارد.
این کارشناس ساخت و ساز مسکن در بیان دیگر مزایای طرح تام فاز افزود: ساخت مسکن با استفاده از سیاست فروش اقساطی زمین موجب می‌شود، بسیاری از اقشار جامعه که توانایی پرداخت هزینه ساخت را دارند، اما توان تامین مالی هزینه کل واحد مسکونی را ندارند، صاحب‌خانه شوند.
عنایتی در زمینه سابقه استفاده از سیاست فروش اقساطی زمین به متقاضیان ساخت مسکن در سال های گذشته، ادامه داد: پروژه مسکن ویژه تهرانسر از نمونه‌های موفق طرح های تولید انبوه مسکن است که در آن از سیاست فروش اقساطی زمین استفاده شد. البته مسکن ویژه با تام فاز تفاوت هایی از جمله در زمینه پرداخت هزینه ساخت نیز دارد. در طرح مسکن ویژه هزینه ساخت طی چند قسط از متقاضی گرفته می‌شد، اما در طرح تام فاز (تأمین مسکن به روش فروش اقساطی زمین) این هزینه به صورت یک جا از متقاضیان اخذ می‌شود.
کارشناس اقتصاد مسکن: طرح های تام (تأمین مسکن) وزارت راه و شهرسازی کنار گذاشته نمی شوند
نرگس رزبان، کارشناس اقتصاد مسکن نیز در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت طرح تامین مسکن کارکنان دولت گفت: طرح تام کاد یکی از طرح‌های پیشنهادی یکی از نمایندگان مجلس به رئیس جمهور بود که به وزیر راه و شهرسازی ارجاع شد؛ بنابراین امکان کنار گذاشته شدن این طرح از سوی وزارت راه و شهرسازی وجود ندارد.
وی طرح های تامین مسکن کارکنان دولت و دیگر طرح های تامین مسکن را طرح هایی کارشناسی شده معرفی کرد و افزود: هیچیک از این طرح ها کنار گذاشته نمی شوند چرا که مبنای کارشناسی داشته و بر اساس بررسی های علمی ارائه شده بودند.
کارشناس اقتصاد مسکن ادامه داد: ممکن است برخی از این طرح ها دچار تغییر و تحول شده یا اسامی آنها تغییر یابد اما از برنامه های مهم دفتر اقتصاد مسکن به شمار می روند و اینکه چه اسم یا عنوانی داشته باشند در نهایت تفاوتی در روش اجرای آن ها نخواهد داشت. چون این طرح ها به هر حال باید اجرا شود اما ممکن است ایراداتی داشته باشند که ایرادات پس از بررسی مجدد رفع خواهد شد.
رزبان با تایید اظهارات محمودزاده مبنی بر فقدان اراضی در کلانشهرها گفت: واقعاً در بسیاری از شهرهای بزرگ زمین نداریم و باید از روش های مختلف برای تامین زمین اقدام و این کمبود را با استفاده از روش های دیگر جبران کنیم.
