اخبار اقتصادی- این کشور مصر به همکاری در سه پروژه بزرگ با ایران است. نخستین پروژهای که چینیها پای کار آن هستند توسعه فاز 11 ابرمیدان گازی پارس جنوبی است.
هفته گذشته یکی از مقامات شرکت نفت و گاز پارس طی بیانیهای از سرگیری مذاکره با چینیها برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی خبر داد.
در ابتدا طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت توتال فرانسه بسته شده بود که این شرکت پس از بازگشت دوباره تحریمها از همکاری در این پروژه انصراف داد. از اول هم قرار بود شرکت CNPC چین به جای توتال فاز 11 را توسعه دهد که مذاکره در این باره در شرایط خوبی در حال انجام است.
براساس قرارداد اولیه CNPC سهم 50.1درصدی توتال در صورت عقبنشینی این شرکت فرانسوی را به دست میگرفت و سهم این شرکت چینی با توجه به 30 درصد قبلی به 80.1درصد افزایش مییافت و مابقی آن در اختیار شرکت پتروپارس قرار میگیرد.
در عین حال ایران به دنبال توسعه هرچه سریعتر میدان نفتی در غرب کارون شامل آزادگان شمال، آزادگان جنوب، یاران شمال، یاران جنوب و یادآوران است تا بتواند جریان عرضه نفت خود را به شکل بهینهتری ادامه دهد و این داستان برای پیش از اعمال تحریمهای آمریکا علیه صنعت نفت ایران بود.
با اعمال دوباره تحریمها چین در ابتدای جنگ تجاری با آمریکا قرار داشت نمیخواست تحریمهای آمریکا را در قبال ایران به طور کامل نقض کند اما در عین حال تلاش میکرد رابطه خود با کشورمان را به عنوان یک شریک قدیمی حفظ کند چرا که چین همواره برای تنوع بخشی به منابع انرژی خود به ایران وابسته بوده و هست. در آن زمان چین با آمریکا توافق کرد تا در ازای انصراف از طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی به فعالیت خود در میدان نفتی آزادگان شمال ادامه داده و بتواند در توسعه میدان یادآوران که دومین پروژه چین در ایران محسوب میشود، حضور یابد.
چینیها به آمریکاییها گفتند که حضور آنها در میدان نفتی آزادگان شمال برای همه قابل توجیه است. چرا که این کشور میلیاردها دلار در طرح توسعه فاز دوم این میدان 460کیلومتر مربعی سرمایهگذاری کردهاند.
چینیها همچنین مدعی بودند با توجه به آنکه قرارداد توسعه میدان یادآوران در سال 2007 و بسیار پیشتر از تحریمهای آمریکا بسته شده است حضور در این میدان نیز قابل توجیه است.
به اعتقاد چینیها فاصله زمانی زیاد 2007 تا می 2018 و بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران این حق را به صورت کاملاً قانونی به آنها برای حضور در طرح توسعه یادآوران میدهد.
*پروژه جاسک چشم چینیها را گرفته است
سومین پروژه بزرگی که چینیها در آن حضور داشتند ولی هنوز به اتمام نرسیده ترمینال صادرات بندر جاسک است. با توجه به شرایط امنیتی پیش آمده در تنگه هرمز و اینکه جاسک در خارج از خلیج فارس و تنگه هرمز قرار دارد اهمیت توسعه این ترمینال بسیار جدی شده است.
حتی پیش از اعمال تحریمهای آمریکا با توجه به عرض کم تنگه هرمز و اینکه کشتیها مجبور بودند برای عبور از آن بسیار آهسته حرکت کنند ترمینال بارگیری نفت بندر خارک خیلی ایده خوبی برای نفتکشها نبود.
با تشدید شرایط امنیتی در تنگه هرمز چینیها یا باید حضور خود در منطقه را پررنگتر کنند و یا عطای نفت ایران را به لقایش ببخشند که هیچ یک از این دو مورد مطلوب چینیها نیست. بنابراین آنها به سمت طرح 2 میلیارد دلاری خط لوله انتقال نفت هزار کیلومتری از خوزستان به جاسک روی آوردهاند و برای تأمین تمام منابع مالی مورد نیاز این پروژه اعلام آمادگی کردهاند.
اگرچه در فاز اول قرار است 20 انبار نفت با ظرفیت ذخیرهسازی 500 هزار بشکه نفت در جاسک به همراه تجهیزات صادرات نفت با اعتبار 200 میلیون دلار ساخته شود اما در نهایت ظرفیت انبار نفت در این بندر به 30 میلیون بشکه و صادرات آن به یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
*چین بازهم بازار اولیه صادراتی بندر جاسک
از طرف دیگری طرحهایی برای ساخت تأسیسات پالایشگاهی و پتروشیمی بزرگ برای تولید بنزین، گازوئیل، سوخت هواپیما، سولفور، اتیلن، پروپیلن و منواتیلن، گلیکل وجود دارد که از قضا بازار اولیه تمام این محصولات نیز کشور چین است.
به دلیل تحریمها و بنابه گفته برخی منابع ایرانی ایران به چین پیشنهاد کرده است در ازای تخفیف17.25درصدی 9 ساله در گاز استخراج شده از فاز 11 پارس جنوبی تولید نفت از منطقه غرب کارون شامل میادین آزادگان شمال و یادآوران را تا سال 2020 معادل 500 هزار بشکه افزایش دهد.
*وقتی چین با فروش اوراق قرضه "گزینه هستهای" رو میکند
در صورتی که آمریکا به فشارهای خود علیه چین برای منصرف کردن پکن از حضور در این پروژهها ادامه دهد گزینهها نیز گزینه طلایی خود یعنی حراج 1.4 تریلیون دلار اوراق قرضه وزارت خزانهداری آمریکا را در دستور کار قرار خواهند داد.
این حجم از اوراق بدهی آمریکا که واشنگتن برای تأمین نیازهای مالی خود آن را فروخته و بسیار اهمیت دارد همواره به عنوان گزینهای برای چانهزنی در برابر واشنگتن توسط پکن استفاده شده است.
در سال 2007 و پیش از وقوع رکورد بزرگ اقتصادی بسیاری از کارشناسان مؤسسات پژوهشی آمریکایی که غالباً چین را یک تهدید بالقوه علیه آمریکا میدانند هشدار دادند که فروش اوراق قرضه وزارت خزانهداری آمریکا به پکن در چنین مقیاس بزرگی میتواند در آینده به سقوط دلار، سقوط بازار مسکن، حرج و مرج در بازار بورس و همچنین افزایش شدید سود اوراق بدهی آمریکا منجر شود.
استفاده از این گزینه طلایی میتواند یکی از اصلیترین استراتژیهای چین برای به چالش کشیدن دلار در برابر یوآن باشد. در قالب این سیاست چین به دنبال ترویج قراردادهای نفتی برمبنای یوآن است که البته شاهد موفقیت نسبی طی سالهای گذشته در این زمینه هستیم.
اخیراً نیز مدیرعامل شرکت نفت نواتک روسیه اعلام کرده است که موضوع بستن قراردادهای نفتی با چین با یوآن را در دستور کار قرار داده تا بتواند از تأثیر مخرب تحریمها علیه روسیه بکاهد. البته مدتها است این موضوع بین کشورهایی نظیر روسیه، هند و چین و کشورهای عربی در جریان است. تا زمانی که علیه بانکهای روسی تحریمهایی اعمال شد آنها بتوانند گزینه جایگزین داشته باشند.
به اعتقاد مدیرعامل نواتک تشدید جنگ تجاری آمریکا با چین به شدت گرفتن این روند منجر شده است.
البته چین این روزها خیلی جدی پای کار ترویج استفاده از یوآن در مبادلات نفتی نیست چرا که با توجه به پایین آوردن ارزش این ارز توسط دولت چین خیلی سخت میتوان شرکتهای نفتی را قانع کرد تا از آن استفاده کنند. به اعتقاد برخی کارشناسان زمان این اقدام نیز در شرایط کنونی مناسب نیست.
اما میتوان با اطمینان گفت که چین تصمیم خود را برای فاصله گرفتن از نظام مالی دلار را گرفته و تقریباً تمام سیاستهای این کشور نیز به همین سمت و سو است.