با طرح این سوال یادداشت اقتصادی و مدیریتی ذیل را تقدیم مینمایم.
یادداشت سوم:
در یادداشت دوم مطرح گردید که با منافع حاصل از اجرای طرح حذف یارانه پنهان بنزین در سال 98 که بر اساس محاسبات انجام شده در یادداشت اول، معادل 220هزار میلیارد تومان در سال است، میتوان طرح بزرگ بیمه تکمیل درمان سلامت را برای دهکهای پایین و متوسط جامعه ایران اجرا نمود. بر اساس بررسی اولیه در یادداشت دوم، اجرای بیمه سلامت به این علت که دولت مجری طرح و سازمان سلامت طرف پرداخت هزینه درمانی و مراکز خدمات پزشکی بوده باعث گردیده این طرح ارزشمند که اجرای خدمات مطلوبی برای جامعه متوسط و پایین کشور بود، امروز با گرفتاری و موانع عدیدهای از جمله بودجه برای تامین هزینهها مواجه گردد. هدف اصلی در این طرح اقتصادی، مدیریتی و بیمهگری، رسانیدن هزینههای درمانی تمامی خانوارهای ایرانی به حداقل ممکن و دستیابی به این هدف به عنوان جایگزینی در طرح بیمه سلامت در حال اجرای دولت از طریق سیستم خدمات درمان و بیمه تکمیل درمان صنعت بیمه و حذف تصدیگری دولت که بر اساس اصول اقتصادی باعث ناکارآمدی طرحهای خدماتی در میان مدت میگردد.
اخبار اقتصادی- بر اساس آییننامههای بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران در موضوع بیمههای تکمیل درمان در کشور با یک سقف خدمات مطلوب، نزدیک به 40 تا 50 میلیون تومان (برای هر نفر در یک سال) برای پوشش هزینههای جراحی و بیمارستانی اصلی و سایر پوششهای بیمهای مطلوب در نظر گرفته شده و با سهم هزینه درمان برای هر نفر کمتر از 20 درصد میتوان برای دو سال آینده با توجه به تورم عمومی و افزایش نرخ هزینههای پزشکی، بیمارستانی و درمانی، با مبلغ حق بیمه هر نفر معادل یکصد و سی هزار تومان تا یکصد پنجاه هزار تومان برای سال دوم برای جمعیت تحت پوشش کل طرح یعنی 60 میلیون نفر که 7 دهک متوسط و پایین جمعیتی کشور را شامل میشوند، اجرایی نمود.
اجرای این طرح اقتصادی بیمهگری باعث بالا رفتن رفاه عمومی و امنیت اجتماعی برای جامعه متوسط و پایین کشور ایران و کاهش دغدغههای مردم در حوزه سلامت، درمان، خدمات پزشکی و هزینههای بیمارستانی خواهد شد بطوریکه جامعیت آن برای کل 60 میلیون نفر جمعیت کشور که حدود هفتاد و پنج درصد جمعیت را شامل میشوند، باعث افزایش سلامت عمومی کشور و کاهش هزینههای سرانه پزشکی در کشو خواهد شد.
نقش دولت با توجه به پیشبینی انجام پذیرفته در طرح فقط پرداخت حق بیمه تکمیل درمان برای هر خانواده میباشد و این تنها دغدغه اصلی سازمان بیمه سلامت یا وزارت بهداشت و خدمات پزشکی در تامین بودجه خواهد بود و البته با اجرای این طرح، هر خانواده ایرانی میبایست برای تحت پوشش قرار گرفتن در سامانه اصلی خدمات پزشکی، یک کد ویژه دریافت نماید و تمامی وقایع پزشکی، نوع دفترچه بیمهگر اول (تامین اجتماعی یا خدمات بیمه سلامت) و بیماریهای حاصل و تمامی سوابق پزشکی فرد در این کد ویژه در سامانه اصلی خدمات پزشکی نزد وزارت بهداشت ثبت نماید بطوریکه تمامی خدمات پزشکی از طریق این سامانه جامع پزشکی که بر اساس مصوبات مجلس در سنوات قبل میبایست توسط دولت راهاندازی گردد، انجام خواهد پذیرفت. شایان ذکر است وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مقدمات اصلی طرح سامانه اصلی خدمات پزشکی را اجرایی نموده است.
اجرای این طرح بیمه تکمیل درمان سلامت باعث اجرای کامل سامانه و ایجاد یک سیستم کنترل دقیق هزینهها و خدمات پزشکی در جامعه خواهد گردید و تمامی شرکتهای بیمهگر به عنوان مجری و طرف قرارداد پرداخت هزینه خدمات با بررسی از طریق این سامانه خدمات پزشکی، تمامی مراحل درمان و خدمات پزشکی را رصد و تامین هزینه مینمایند.
یکی از مزایای اجرای این طرح بیمه تکمیل درمان و سلامت، پرداخت خسارت توسط شرکتهای بیمهای کشور است. طبق مجوزهای رسمی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال 1382 با تصویب قانون تاسیس موسسات بیمه توسط مجلس شورای اسلامی، تاکنون 30 شرکت بیمه در کشور مشغول به خدمت بیمهگری میباشند که 4 شرکت آن دولتی بوده و از سال 1382 تعدادی شرکت بیمه خصوصی سهامی عام به آن اضافه گردیده است و 3 شرکت دولتی هم با ارائه سهام آنان در بورس، به خانواده شرکتهای بیمه خصوصی کشور ملحق گردیدهاند. اکنون 70 درصد خدمات بیمهای کشور از طریق شرکتهای بیمه خصوصی ارائه خدمات میگردد لذا در این شرکتها یکی از مهمترین ذینفعان، صاحبان سهام این شرکتها هستند که مدیران و عوامل اجرایی شرکت میبایست در انتهای هر سال بر اساس قانون تجارت، سودی منطقی به آنان ارائه نمایند، بر همین اصل مهم منافع بخش خصوصی، یکی دیگراز مهمترین ذینفعان شرکتهای بیمه، مشتریان و بیمهگذاران شرکتهای بیمه میباشند که این بیمه گذاران و مشتریان خرید بیمه با خرید خود موجب ایجاد درآمد در شرکتهای بیمه گردیده و شرکتهای بیمه با ارائه خدمات مطلوب که همانا حمایت و پرداخت خسارت طبق قوانین بیمه مرکزی در چهارچوب قرارداد بیمهای است، رضایت مشتری خود را برای حفظ آن بیمهگذار به عنوان یک مشتری وفادار جلب مینماید.
این دو اصل مهم در ساختارهای خدمات دولتی بسیار کمرنگ میباشد چرا که دولت چون به منابع نفتی متصل است، ذی نفع صاحب سهام در ایجاد درآمد نقش کم رنگی داشته و چون در دولت نگاه مدیریتی -حاکمیتی وجود دارد، نقش مهم مشتری به حاشیه رانده خواهد شد. در این طرح هر شرکت بیمه برای جذب مشتری مجبور به ارائه خدمات مطلوب خواهد بود زیرا بیمهگذاران این طرح تکمیلی درمان بیمه سلامت خانوادههای ایرانی میباشند و هر خانواده قدرت تصمیمگیری برای انتخاب شرکت بیمه خود را به عنوان طرف قرارداد بیمه تکمیلی خواهد داشت و نقش دولت فقط پرداخت حق بیمه به شرکتهای بیمهای که توسط خانواده ایرانی انتخاب شده، می باشد و در مقابل شرکت بیمه میبایست پاسخگوی صاحبان سهام خود در انتهای سال مالی باشد. با توجه به اینکه حق بیمه دریافتی ثابت و مصوب است، کارشناسی خسارت و هزینههای درمان برای اعضای خانواده بیمهگذار با اصل مهم مشتریمداری و حفظ مشتری با نهایت دقت و جلوگیری از خطاهای سهوی و عمدی با هدف جلوگیری از افزایش هزینههای خسارت انجام میپذیرد بطوریکه تمامی شرکتهای بیمه کشور از جمله شرکت دولتی بیمه ایران با بیش از یک قرن سابقه و شرکتهای دیگر با بیش از 3 دهه سابقه، اجرای بیمههای تکمیل درمان را داشته و در حال اجرا میباشند.
اصل مهم دیگری که باعث بالا رفتن کیفیت خدمات و افزایش رضایت تمامی افراد جامعه در این طرح میشود، رابطه مهم اعداد بزرگ در صنعت بیمه است و هر شرکت بیمه با توجه به حق مهم انتخاب بیمهگذار و مردم برای انتخاب شرکت بیمه، سعی مینماید ضمن حفظ مشتری، با خدمات ویژه در جهت افزایش تعداد بیمهگذاران و خانوادههای تحت پوشش خود به چندین برابر و جذب بیشتر از این کیک بزرگ جامعه هدف 60 میلیون نفری برای افزایش تعداد جمعیت و افزایش درآمد خود و نیز کاهش ریسک (طبق قوانین آماری بیمه هر چه جامعه آماری بزرگ تر باشد ریسک و ضریب خسارت کاهش مییابد) باعث افزایش خدمات و بالا بردن مطلوبیت جامعه 60 میلیونی هدف در سطح متوسط و پایین کشور خواهد شد و چون خانواده ایرانی حق انتخاب دارد، قطعاً در صورت عدم رضایت، در سال آینده در انتخاب شرکت بیمهگر خود تجدید نظر خواهد کرد و در این رقابت، بخش خصوصی خدمات مطلوب تر نصیب جامعه ایرانی که لایق این خدمات هستند، ارائه خواهد داد.
در یادداشت آینده موضوع بودجه این طرح و مبالغ مصرفی بودجه در بیمه سلامت و جامعه کارمندی کشور برای بیمه تکمیل درمان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
دکتر محمد رضا خوش کیش
کارشناس صنعت بیمه
مدیر عامل و عضو هیئت مدیره شرکت سرویس بیمه شهر تیرماه 98