«سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه بامداد پنجشنبه از کشورهای اروپایی به دلیل نداشتن اراده سیاسی مناسب جهت عادیسازی روابط اقتصادی با ایران انتقاد کرد.
اخبار اقتصادی- به نوشته ایتارتاس ریابکوف بعد از رایزنی با معاون وزیر خارجه آمریکا در امور کنترل تسلیحاتی در جمع خبرنگاران گفت: «متأسفانه طرفهای اروپایی برجام از لحاظ ایجاد شرایط لازم برای همکاری اقتصادی نرمال با ایران که صادرات کالاهای سنتی و منابع انرژی ایران را شامل میشود تحرک و اراده سیاسی مناسبی ندارند.»
معاون وزیر خارجه روسیه علاوه بر این گفته که مگر در صورت حصول پیشرفت در این زمینه اوضاع پیرامون این توافق پیچیدهتر خواهد شد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت در صورتی که ایران تهدیدهای خود برای خروج از معاهده «انپیتی» را عملی کند، ضربه سنگینی به نظام امنیتی دنیا وارد خواهد آمد.
او گفت: «دلایلی که موجب شدهاند ایران اعلام کند قصد کاستن از تعهداتش در برجام را دارد را درک میکنیم اما ما هیچگاه این را پنهان نکردهایم که خروج ایران از پیمان انپیتی را اقدام صحیحی بدانیم. این کار ضربه بسیار سنگینی نه فقط به مکانیسم منع اشاعه بلکه به کل امنیت جهان و منطقه وارد خواهد کرد.»
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام وعده دادهاند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علیرغم ایستادگیهای لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تا کنون هیچ اقدام عملی برای محقق کردن وعدههایشان صورت ندادهاند.
اتحادیه اروپا همچنین علیرغم مخالفت با تصمیم آمریکا در زمینه برجام با سایر ادعاهای این کشور در زمینه فعالیتهای موشکی و منطقهای ایران همسو شده است.
به همین سبب، شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه (۱۸ اردیبهشتماه) در بیانیهای اعلام کرد قصد دارد «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام» برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف کند.
جمهوری اسلامی در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هستهای صادر شده به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی اقدام کنند.
این بیانیه همچنین هشدار میدهد در صورتی که کشورهای گروه ۱+۴ در ضربالاجل یاد شده به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به صورت مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.
اتحادیه اروپا روز ۱۹ اردیبهشتماه با صدور بیانیهای ضربالاجل ایران را رد کرد و گفت «قویاً» به ایران توصیه میکند «از انجام اقداماتی که موجب تشدید مشکلات میشود، خودداری کند.»
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سهشنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشتماه ۱۳۹۷) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریمهای متوقفشده علیه ایران را صادر کرد.