ترکیه پر سر و صدا ترین مشتری نفت ایران بود که از اقدامات آمریکا برای محدود کردن درآمد نفتی ایران انتقاد می کرد. در همین حین، نمی خواست با خطرات اقتصادی ادامه تجارت نفتی با ایران هم روبرو شود.
اخبار اقتصادی- روابط ترکیه با واشنگتن به خاطر نقش آن در درگیریهای سوریه پیچیده شده بود. با از سرگیری روابط آنکارا با مسکو و همکاری با تهران برای شکلدهی به سیاستش در سوریه ، مخالفت ترکیه با آمریکا واضح تر شد.
ترکیه با بحران اقتصادی فزاینده در خانه هم دست و پنجه نرم می کند. لیر ترکیه طی سال گذشته ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داد و کسری حساب جاری این کشور به 27 میلیارد دلار رسید.
با تورم 20 درصدی، بانک مرکزی ترکیه نمیتواند نرخ بهره را حتی با وجود رشد بیکاری پایین بیاورد.
در چنین شرایط بد سیاسی و اقتصادی ، حزب توسعه و عدالت رجب طیب اردوغان که نزدیک به دو دهه است تسلط سیاسی بر کشور دارد، در انتخابات شهرداری ها نا امید شد.
اردوغان با تأکید بر اهمیت استانبول در 2017 به حامیانش هشدار داد:« اگر ما در استانبول شکست بخوریم، جایگاه خود را در ترکیه از دست میدهیم». شکست حزب توسعه و عدالت ترکیه در انتخابات استانبول مربوط می شود به عملکرد اقتصادی ضعیف آن در سالهای اخیر.
تحریم های آمریکا با هدف نفت ایران برای ترکیه زمانبندی خوبی نداشت. ترکیه به شدت وابسته به واردات نفت از ایران است. قبل از بیرون رفتن یکجانبه آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم ها علیه ایران، منبع نیمی از کل واردات نفت ترکیه، ایران بود.
حالا آنکارا مجبور است بین تغییر منبع واردات نفت از ایران و مواجهه با قیمت های بالاتر و ادامه خرید نفت از ایران و مواجهه با تحریمهای آمریکا یکی را انتخاب کند. البته انتخاب دوم پرهزینه تر و پیچیده تر است. تحریمهای آمریکا تلاش های آنکارا برای دستیابی به اصلاحات اقتصادی را به خطر می اندازد.
نخست وزیر ترکیه گفت اعلام لغو معافیت ها توسط آمریکا بر ثبات منطقه تاثیر می گذارد. وی اظهارداشت ترکیه با اقدامات خارجی که برای ارتباط با همسایگانش شرایط میگذارند مقابله میکند.
ترکیه قصد دارد مکانیسمهای جایگزینی برای ادامه تجارت با ایران بسازد و قول داده تجارت دو جانبه با ایران را نسبت به حد فعلی سالانه 10 میلیارد دلار، 3 برابر کند.
با توجه به عدم موفقیت سیستم اینستکس اروپا برای دور زدن تحریم های آمریکا، مشخص نیست شانس ترکیه در این زمینه چگونه باشد. بانک های مرکزی ایران و ترکیه به قراردادی برای تجارت با ارزهای داخلی در اکتبر 2017 رسیدند ولی با بی ثباتی لیر ترکیه و ریال ایران، موفقیت چندانی نداشتند.
در سناریوی ژئوپلیتیکی فعلی و ارائه دومین بسته مالی ترکیه در سال جاری، تمرکز سیاست براین کشور بیشتر بر مهندسی اصلاحات اقتصادی در کشور است به جای سرمایهگذاری سنگین برای توسعه تجارت با ایران.