میدان مشترک پارس جنوبی بهعنوان بزرگترین مخزن گازی کشور به تنهایی نیمی از ذخایر گاز طبیعی ایران را در خود جای داده است. اهمیت این میدان مشترک بهاندازهای است که بخش مهمی از برنامههای توسعهای شرکت ملی نفت ایران طی دو دهه اخیر به آن اختصاص یافته است.
برداشت گاز ایران از میدان گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۸۱ شمسی (۲۰۰۳) با بهرهبرداری از فازهای ۲ و ۳، به ۵۶ میلیون مترمکعب در روز رسید. این رقم با به بهرهبرداری رسیدن فازهای یک، ۴ و ۵، ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ در سال ۱۳۸۸ به ۲۸۵ میلیون مترمکعب در روز رسید. از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۲ با توسعه همزمان فازهای پارس جنوبی و عدم اولویتبندی پروژهها، شاهد افزایش ظرفیت تولید گاز از این میدان مشترک در سمت ایران نبودیم، اما در سال ۹۲ با اولویتبندی فازها و تمرکزدهی به بهرهبرداری سریعتر از فازهای با پیشرفت فیزیکی بالاتر، رفته رفته فازهای ۱۲ و ۱۵ و ۱۶ به مدار بهرهبرداری وارد شدند و در سال ۱۳۹۵ ظرفیت تولید گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به ۴۵۳ میلیون مترمکعب رسید.
توسعه در پارس جنوبی با سرعت ادامه یافت و با بهرهبرداری از فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ در سال ۹۶ به رکورد تولید ۵۷۰ میلیون مترمکعب در روز و با بهرهبرداری از سکوهای A و C فاز ۱۴ در سال ۹۷ به ظرفیت تولید ۶۱۰ میلیون مترمکعب در روز رسیدیم.
در آخرین روزهای اسفندماه سال ۹۷ نیز با بهرهبرداری از دو سکوی دریایی فاز ۱۳ و دو سکوی دریایی فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴، ظرفیت برداشت روزانه گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به ۶۶۰ میلیون مترمکعب رسید.
این ظرفیت باز هم قرار است در سال ۹۸ افزایش یابد، چرا که پروژههای توسعهای در فازهای ۱۳، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ و همچنین فاز ۱۴ پارس جنوبی در حال انجام است.
طبق آخرین برنامهریزی مجموعه شرکت ملی نفت ایران، در سال جاری شاهد بهرهبرداری از ۵ سکوی جدید در فازهای مختلف پارس جنوبی و افزایش ظرفیت حدود ۷۰ میلیون مترمکعبی تولید روزانه گاز غنی از مخزن این میدان مشترک هستیم.
* جزئیات افزایش ظرفیت در فاز ۱۳ پارس جنوبی
پس از گذشت حدود ۸ سال و ۱۱ ماه از آغاز توسعه این فاز، پیشرفت کلی این پروژه از مرز ۹۳ درصد عبور کرده است. در روزهای پایانی سال گذشته از مجموع ظرفیت برداشت ۵۶ میلیون مترمکعبی گاز غنی در این فاز، با بهرهبرداری از دو سکو، حدود ۲۸ میلیون مترمکعب ظرفیت برداشت گاز به بهرهبرداری رسید.
هماکنون دو سکوی دریایی باقیمانده این فاز بهنامهای ۱۳A و ۱۳C در یارد بندرعباس شرکت صدرا در حال تکمیل است.
طبق جدیدترین برنامههای مصوب مجموعه شرکت ملی نفت ایران، سکوی ۱۳C در سال جاری به بهرهبرداری میرسد و بهرهبرداری از سکوی ۱۳A به سال آینده موکول خواهد شد.
با نصب و بهرهبرداری از سکوی ۱۳A، بهمیزان ۵۰۰ میلیون فوتمکعب در روز (حدود ۱۴ میلیون مترمکعب) به ظرفیت تولید روزانه گاز کشور در سال جاری افزوده میشود.
* جزئیات افزایش ظرفیت در فاز ۱۴ پارس جنوبی
دو سکوی دریایی فاز ۱۴ در سال گذشته وارد مدار بهرهبرداری شد و تولید روزانه یک میلیارد فوتمکعب گاز ترش از مخزن پارس جنوبی در این پروژه محقق شد. هماکنون بخش دریایی فاز ۱۴ پارس جنوبی شرایط مطلوبی دارد و بر اساس برنامهریزیهای انجامشده، مقرر است دو سکوی باقیمانده این طرح با ظرفیت روزانه هر یک ۵۰۰ میلیون فوتمکعب تا پایان سال جاری وارد مدار تولید شده و با توجه به آماده نشدن واحدهای پالایشگاهی این پروژه، گاز تولیدی این دو سکو به یکی از پالایشگاههای پارس جنوبی برای تصفیه ارسال شود.
با بهرهبرداری از دو سکوی باقیمانده این فاز، یک میلیارد فوتمکعب (حدود ۲۸ میلیون مترمکعب) به ظرفیت روزانه تولید گاز کشور افزوده میشود.
* جزئیات افزایش ظرفیت در فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی
در روزهای پایانی سال گذشته شاهد بهرهبرداری کامل از پالایشگاه خشکی فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی و بهرهبرداری از نیمی از ظرفیت این فازها در بخش برداشت گاز از مخزن پارس جنوبی بودیم بهطوری که از مجموع ظرفیت برداشت ۵۶ میلیون مترمکعبی گاز غنی در فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ حدود ۲۸ میلیون مترمکعب ظرفیت برداشت گاز به بهرهبرداری رسید.
تاکنون سکوهای ۲۲ و ۲۴A در محل پروژه نصب شده و ساخت سکوهای ۲۳ و ۲۴B در مراحل نهایی تکمیل است. طبق جدیدترین برنامههای مجموعه شرکت ملی نفت ایران، این دو سکو تا نیمه اول سال جاری وارد مدار تولید شده و برداشت گاز ترش از فاز ۲۲-۲۴ پارس جنوبی به ظرفیت کامل خواهد رسید.
با بهرهبرداری از این دو سکو، یک میلیارد فوتمکعب (حدود ۲۸ میلیون مترمکعب) به ظرفیت روزانه تولید گاز کشور افزوده میشود.
علاوه بر این ۷۰ میلیون مترمکعب افزایش ظرفیت تولید روزانه گاز غنی از میدان مشترک پارس جنوبی، طبق گفته محمد مشکینفام، مدیرعامل شرکت ملی نفت و گاز پارس، با تنظیم پارامترهای عملیاتی ۶ سکوی نصبشده در سال ۹۷، روزانه حدود ۱۸ میلیون مترمکعب نیز افزایش تولید پیشبینی شده است.