اگر چین بخواهد از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی نکند، درگیریهای بین واشنگتن و پکن به اوج میرسد. یک تحلیلگر چینی گفت که این کشور احتمالاً تسلیم فشار تحریمها علیه واردات نفت از ایران نمیشود چون ایران یک سرمایهگذار کلیدی در طرح کمربند و جاده چین است و همچنین یک شریک بزرگ تجاری.
2 هفته پیش، ترامپ با لغو معافیتهایی که در نوامبر برای خرید نفت ایران به چند کشور داده بود، بازارهای انرژی داخلی و بینالمللی و ناظران را شوکه کرد. واشنگتن همچنین اعلام کرد هر کشوری را که به خرید نفت از ایران ادامه دهد تحریم میکند. ژاپن، چین، هند، کره جنوبی، تایوان، ایتالیا، یونان و ترکیه همه از مشتریان بزرگ نفت ایران هستند که یک معافیت 180روزه گرفته بودند.
در نتیجه این اقدام آمریکا، شاخص نفت برنت مرز مهم 75 دلار در هر بشکه را شکست. از آن زمان قیمت نفت برنت بهدلایل مختلف بهتدریج 5 دلار پایین آمد، دلایلی مانند افزایش موجودی نفت آمریکا تا بالاترین رکورد از سپتامبر 2017 یا رکورد تولید 12.3 میلیون بشکه در روز این کشور. نفت برنت روز جمعه زیر 71 دلار در هر بشکه معامله شد، در حالی که شاخص نفت آمریکا، وست تگزاس اینترمدیت، با 13 سنت افزایش 61.94 دلار در هر بشکه بهفروش رسید، ولی طی هفته 3 درصد قیمت خود را از دست داد که دومین هفته پیاپی کاهش قیمت بود.
تدابیر چین
متخصصان در چین میگویند امنیت انرژی چین بهخاطر تنوع عرضه چندان تحت تأثیر لغو معافیتهای خرید نفت از ایران نیست. این مسئله میتواند یک ابزار چانهزنی جدید در ادامه مذاکرات تجاری با واشنگتن باشد چون هر دو طرف سعی دارند پس از حدود یک سال وضع عوارض تلافیجویانه، به یک توافق برسند.
بای مینک، معاون مؤسسه بینالمللی تحقیقات بازار وابسته به وزارت اقتصاد چین گفت: «چین چندین عرضهکننده نفت دیگر دارد، بنابراین تحریمهای آمریکا تأثیر زیادی بر امنیت انرژی چین نمیگذارد».
یک متخصص مطالعات خاورمیانه و سفیر سابق چین در ایران گفت: «لغو معافیتها بهمعنای تسلیم شدن چین در برابر آمریکا و قطع تجارت انرژی با ایران نیست. ایران یک شریک مهم چین در اقتصاد، سیاست و امنیت است». واردات نفت ایران 6 درصد از کل واردات نفت خام چین را تشکیل میدهد که باعث میشود این کشور هفتمین صادرکننده بزرگ نفت به چین باشد.
نظرات مخالف
ولی برخی نظر دیگری دارند و ادعا میکنند چین با نقض تحریمهای ایران، روابط خود را با واشنگتن خراب نمیکند، بهعلاوه اگر چین در برابر لغو معافیتهای ایران مقاومت کند، روند مثبت مذاکرات تجاری با واشنگتن را به خطر میاندازد.
بهعلاوه، تسلیم شدن ژاپن، چین، کره جنوبی و هند در برابر فشار آمریکا برای توقف واردات نفت ایران بستگی به نقش عربستان، روسیه و سایر اعضای اوپک دارد. این کشورها سعی میکنند سهم خود را در بازارهای آسیا مخصوصاً چین افزایش دهند.