علی رغم اعتراض ترکیه به تصمیم لغو معافیت ها توسط واشنگتن، به نظر می رسد این کشور با تحریم ها همراهی می کند چون واردات از ایران را تقریباً متوقف کرده است. این شرایط مشکل جدیدی برای ترکیه به وجود آورده است : پیدا کردن یک فروشنده جایگزین برای ایران.
مهلت معافیت هایی که دولت ترامپ به هشت کشور برای واردات نفت از ایران داده بود، پایان یافته و تلاش‌های آنکارا برای مذاکره در مورد تمدید معافیت ها شکست خورده است. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا اظهار داشت که صادرات نفت ایران صفر خواهد شد و هیچ معافیتی در کار نخواهد بود.
اولین عکس العمل ترکیه مخالفت با این تصمیم بود. مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفت:« تحریم ها ناعادلانه هستند و ما از آنها تبعیت نمی کنیم. ما مخالف این اقدامات زورگویانه هستیم».
کاخ سفید اعلام کرد با عربستان و امارات برای جبران کمبود نفت ایران کار می‌کند، ولی این اقدام به مذاق ترکیه خوش نیامد. چاووش اوغلو گفت اجبار کشورها برای خرید نفت از کشوری غیر از ایران فراتر از حد و مرز هاست.
اظهارات دیپلمات ترکیه نشان می‌داد این کشور می خواهد با هر مکانیسمی که شده تحریم ها را دور بزند ولی آمار نشان می‌دهد این نتیجه گیری اشتباه است.
در 2015 پس از برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران به دنبال معاهده برجام ، ترکیه واردات از ایران را افزایش داد. وقتی آمریکا دوباره ایران را تحریم کرد ، ترکیه وارداتش را کاهش داد. طبق آمار رسمی، در 2015 سهم ایران از کل واردات نفت ترکیه 14.10 درصد بود که در 2016 تا 16.9 درصد بالا رفت. در دسامبر 2016 ایران با 26.74 درصد کل واردات نفت ترکیه، عرضه کننده برتر نفت به این کشور بود. در جولای 2017 این رقم به 37.26 درصد افزایش یافت.
ولی پس از هشتم ماه می 2018 به دنبال بیرون رفتن آمریکا از معاهده برجام، واردات به تدریج کاهش یافت. واردات نفت ترکیه از ایران در ده ماه اول 2018 ، 21.48 درصد کل واردات نفت ترکیه بود که در نوامبر پس از اعمال تحریم‌های آمریکا به صفر رسید.
واردات از ایران در دسامبر 2018 تا 3.26 درصد بالا رفت و در ژانویه 2019 به 12.35 درصد رسید. روند واردات از سال گذشته نشان می‌دهد که ترکیه در واقعیت با تحریم‌ها مخالف نبوده است گرچه در کلام این ادعا را دارد.
در حالی که ترکیه واردات نفت از ایران را کاهش می‌دهد پیداکردن جایگزینی برای آن یک مشکل است. عراق و روسیه جزو مهمترین گزینه ها هستند.
ولی ترکیه با دو مشکل اساسی روبرو است: اول، مناسب ترین نفت برای پالایشگاه تو پراس ترکیه نفت ایران است. نفت سایر منابع به معنی پالایش بیشتر و هزینه بالا تر است. دوم، به خاطر مسائل ژئوپلیتیکی انتقال نفت ایران ارزان تر است.
در 2018 عراق و روسیه دو عرضه کننده برتر ترکیه بودند .چون ارسال نفت از روسیه از طریق دریا صورت می‌گیرد، هزینه انتقال برای ترکیه بالاتر رفته است و چون ایتالیا و یونان هم دیگر از ایران نفت نمی خرند و به روسیه روی آورده اند، هزینه نفتکش‌ها بالاتر هم می رود.
ترکیه از عربستان و امارات هم نفت می خرد ولی این کشورها نمی توانند جایگزین خوبی باشند.
در کل، دولت ترکیه سعی می‌کند وجهه خود را حفظ کند و نشان دهد که در برابر آمریکا سر خم نمی کند ولی در واقعیت از تحریم ها پیروی می کند.
