سنگینی بار خروج آمریکا از برجام همانند همیشه بر دوش نفت افتاد و این کشور بلافاصله با کنارهگیری از برجام اعلام کرد با اعمال تحریمهای نفتی علیه ایران، میزان صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند. هنوز یک سال از اقدامات آمریکا برای حذف نفت ایران از بازار نگذشته است، اقداماتی که در آن تهدید و نگرانی به هم گره خورده بود.
رئیس جمهور آمریکا از یک طرف مشتریان نفتی ایران را تهدید میکرد که اگر به ادامه خرید نفت از ایران ادامه دهند، آنها را تحریم خواهد کرد. اقدامی که باعث ایجاد تشنج در بازار و بالا رفتن قیمتها شد. ترامپ از طرف دیگر نگران بالا رفتن قیمت نفت بود و مدام انگشت اتهام خود را به سمت اوپک میگرفت و اعضای این سازمان را به افزایش قیمت نفت متهم میکرد. البته ناگفته نماند که برخی اعضای اوپک مانند عربستان، در اجرای نقشههای آمریکا سنگ تمام گذاشتند و با افزایش بیسابقه تولید نفت خود سعی کردند خلأ نفت ایران را در بازار جبران کنند.
البته در نهایت در حالی که تنها دو روز تا آغاز تحریمهای نفتی ایران باقی مانده بود، ترامپ به هشت مشتری نفت ایران به مدت شش ماه معافیت داد و به آنها اعلام کرد باید خرید نفت از ایران را به تدریج کاهش دهند. اکنون در حالی که تنها چند روز تا اتمام زمان شش ماهه باقی مانده است، کاخ سفید روز گذشته در اعلامیهای اطلاع داد که ایالات متحده معافیت از تحریمهای نفتی هشت کشور را تمدید نخواهد کرد.
در قسمتی از این بیانیه آمده است: این تصمیم برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران اتخاذ شده است تا نظام جمهوری اسلامی اصلیترین منبع درآمدش را از دست دهد. ایالات متحده آمریکا به همراه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، سه تولید کننده بزرگ انرژی و همچنین دوستان و شرکایمان متعهد شدهایم که بازار جهانی نفت را تأمین کنیم. ما توافق کردهایم که اقداماتی بهموقع را اتخاذ کنیم که در صورت حذف نفت ایران از بازار، تقاضای جهانی برآورده شود.
حذف نفت ایران قیمت را به ۸۰ دلار نمیرساند
در این راستا، مرتضی بهروزیفر - کارشناس حوزه انرژی - با اشاره به تصمیم آمریکا درباره عدم تمدید معافیتهای نفتی که به مشتریان ایران اعطا کرده بود، اظهار کرد: میزان صادرات ایران صفر نخواهد شد و احتمالاً میزان صادرات به ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار بشکه برسد.
این کارشناس حوزه انرژی در مورد اینکه آیا ممکن است آمریکا مانند شش ماه قبل ناگهان تصمیم به تمدید معافیتها بگیرد یا نه؟ گفت: این مسئله بستگی به بازار دارد اما شرایط حاکی از آن است که این بار این اتفاق رخ نخواهد داد و قرار است تولیدکنندگان دیگر نفت مانند عربستان، کویت و امارات خلأ نفت ایران را جبران کنند. البته اگر میزان صادرات ایران بیشتر بود و سه میلیون بشکه صادرات داشتیم، قطعاً روی بازار تأثیرگذاری بیشتری داشتیم.
بهروزی فر درباره قیمت جهانی نفت هم گفت: خبر احتمال حذف ایران از بازارهای جهانی نفت یک بعد روانی دارد و تنش ایجاد میکند. این موضوع ممکن است باعث بالا رفتن قیمتها شود اما نباید انتظار داشته باشیم که قیمتها به ۸۰ دلار برسد.
انتقاد یکی از بزرگترین مشتریان نفتی ایران
این تحلیلها در حالی صورت میگیرد که طبق آخرین اخبار چین از تلاش دولت آمریکا برای پایان بخشیدن به معافیتهای فروش نفت ایران به شدت انتقاد کرد. طبق گزارش ABC news، چین که بدون شک یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران در بازارهای جهانی به شمار میرود، از تصمیم واشنگتن در این باره، به شدت انتقاد کرده است؛ به گونهای که گنگ شوآنگ - سخنگوی وزارت امور خارجه چین - لغو معافیت و تشدید تحریمهای یک جانبه نفتی علیه ایران را یک اقدام غیرمنصفانه خوانده است.