اعزام نیروی کار در ایران قدمتی طولانی دارد و به بیش از یک دهه گذشته برمیگردد. همچنان که موضوع اعزام نیروی کار به خارج، شیوهای مرسوم در تمام دنیا بوده و هست، کشورهای زیادی تلاش میکنند سهم خود را از این بازار رقابتی افزایش دهند.
در برنامه ششم توسعه اولویت اقتصادی در سیاست خارجی کشور، جذب دانش و نوآوری از کشورهای صاحب فناوری، توسعه بازارهای صادراتی، خدمات فنی و مهندسی و کالاهای ایرانی و اعزام نیروی کار به خارج عنوان شده است.
یک کارشناس بازار کار در این باره به ایسنا میگوید: در حال حاضر نیروهای فارغالتحصیل متخصص و ماهر بسیاری داریم که اگر بتوانیم زمینه اعزام آنها به کشورهای دیگر را فراهم کنیم، ارزآوری بالایی برای کشور خواهد داشت.
او میگوید: با توجه به شرایط کار در کشورهای دیگر و تقاضا برای رشتههایی همچون پزشکی، هتلداری و صنعت ساختمان، دولت میتواند فارغالتحصیلان و نیروهای کار ماهر و متخصص داخلی را برای کار در این زمینهها به خارج اعزام کند.
به گفته حاج اسماعیلی، با توجه به صدور خدمات فنی و مهندسی ایران، اعزام نیروهای زبده و ماهر در بخشهای فنی و مهندسی و صنعت ساختمان موجب تحرک بازار کار، جذب فارغالتحصیلان به بازار کار خارجی و گسترش فرصتهای شغلی میشود.
وی با تاکید بر توسعه تعاملات بینالمللی و شناسایی کشورهای هدف متقاضی نیروی کار ایرانی، ترسیم نقشه راه اعزام نیروی کار به خارج را خواستار شد.
پیش از این وزارت کار با صدور اطلاعیهای از ثبت نام متقاضیان کار در کشور آلمان خبر داده بود. در این اطلاعیه، اولویت ثبتنام با رشتههای علوم کامپیوتر، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مکانیک، الکترونیک و پرستاری ذکر شده است. وزارت کار همچنین در اطلاعیهای دیگر از اعزام نیروی کار ماهر و فارغالتحصیلان دانشگاهی به کرواسی خبر داد. در لیست رشتههای متقاضی، نام رشتههای جوشکار، مکانیک، مهندس نرم افزار، مددکار سالمندان، پرستار خصوصی، قفل ساز و آشپز دیده میشود.
سال گذشته میزان حقالزحمه کاریابیهای داخلی برای ثبتنام به همراه مشاوره شغلی، مبلغ ۲۰۰,۰۰۰ ریال و برای دفاتر کاریابی خارجی مبلغ ۳۰۰,۰۰۰ ریال تعیین شد. حقالزحمه بهکارگماری کاریابی غیردولتی داخلی که از کارجو دریافت میشود نیز حداکثر پنجاه درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال ۱۳۹۷ بود. اما بر اساس ابلاغیه سال ۱۳۹۸، حقالزحمه ثبت نام به همراه مشاوره شغلی در دفاتر کاریابی داخلی مبلغ ۲۷۰,۰۰۰ ریال و حقالزحمه ثبت نام به همراه مشاوره شغلی در دفاتر کاریابی خارجی مبلغ ۴۰۰,۰۰۰ ریال تعیین شده است.
تعرفه حقالزحمه بکارگماری کارجو در خارج از کشور نیز برای قرارداد کار یکساله و بیشتر معادل حداقل حقوق پایه مورد تأیید سفارت ایران در کشور هدف و برای قرارداد کار کمتر از یک سال به صورت تناسبی محاسبه میشود.
محمد اکبرنیا مدیرکل دفتر هدایت نیروی کار و کاریابیهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اعزام نیروی کار ایرانی به کشورهای هدف به عنوان یکی از برنامههای مهم دولت نام برده و به ایسنا میگوید: هم اکنون برای حمایت از ایرانیان شاغل خارج از کشور در پنج کشور کانادا، استرالیا، دانمارک، ترکیه و عمان، دفاتر کاریابی خارجی با هدف ارائه خدمات آموزشی و حقوقی و تسهیل فرایند اعزام نیروی کار، راه اندازی شده و مذاکرات با وزارت امور خارجه برای حمایت از نیروهای کار اعزامی صورت گرفته است.
او میگوید: در حال حاضر در رشتههای پرستاری و پزشکی موجی در اروپا ایجاد شده است و ما طی جلساتی با نظام پرستاری و امضای تفاهمنامه مشترک همکاری، زمینه اعزام پرستاران را فراهم کردیم.
اکبرنیا بر لزوم ایجاد مرکز علمی کاربردی اختصاصی برای اعزام پرستاران و نگهداری از سالمندان تاکید کرده و میافزاید: برای اعزام نیروی کار در شرایط کنونی پیش فرضها و مقدماتی لازم است که برخی از آنها به مراودات ما با کشورهای دیگر برمیگردد تا آنها از ما اعزام نیرو را بپذیرند.
شناسایی بازارهای هدف شغلی و تسهیل اعزام نیروی کار ایرانی به خارج از جمله وظایف و مأموریتهای پیش بینی شده برای دفاتر هدایت و حمایت از نیروی کار ایرانی در کشورهای خارجی است. در کنار گسترش تعاملات بینالمللی و مناسبات اقتصادی، شناسایی بازارهای کار مطمئن برای نیروی کار ایرانی نیز ضروری است که طبعاً نیازمند حمایت دولت و افزایش دفاتر هدایت نیروی کار در خارج است.
برابر گزارشها، حجم درآمد ارزی نیروی کار فیلیپین در خارج از کشور دو درصد تولید ناخالص داخلی این کشور عنوان شده که به نظر میرسد در زمینه اعزام نیروی کار متخصص و صدور خدمات فنی و مهندسی به خارج باید بیش از گذشته از پتانسیلهای موجود استفاده کنیم. سال گذشته انجمن صنفی کاریابیهای بینالمللی قرارداد اعزام نیروی کار ایرانی به دو کشور آلمان و انگلستان را منعقد کرد.