افزایش نرخ مشارکت می‌تواند توضیح‌دهنده بخشی از کاهش نرخ بیکاری باشد. همچنین نرخ بیکاری جمعیت جوان نیز در سال ۹۷ نسبت به سال قبل آن، با کاهش ۲/ ۰ درصدی اندکی تعدیل شده است.
نرخ مشارکت: بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ مشارکت در سال گذشته معادل ۵/ ۴۰ درصد بوده است. یعنی از بین جمعیت در سن کار، ۵/ ۴۰ درصد متقاضی شغل بوده‌اند. این نرخ نسبت به سال ۹۶ رشد ۲/ ۰ درصدی را ثبت کرده، رشدی که سریع‌تر از رشدنرخ بیکاری بوده است. در طول سال‌های دهه ۹۰، این نرخ مشارکت بیشترین عددی است که اقتصاد ایران تجربه کرده است. در حقیقت در سال ۹۷، نرخ مشارکت اقتصادی در قله ۱۳ ساله قرار گرفته است و همچنان پشت سر نرخ مشارکت اقتصادی سال ۱۳۸۴(معادل ۴۱درصد) خواهد بود.
وضعیت نرخ بیکاری: مرکز آمار نرخ بیکاری سال ۹۷ را معادل ۱۲ درصد اعلام کرد. بر اساس گزارش این مرکز، ۱۲ درصد از جمعیت فعال(شاغل و بیکار)، در سال گذشته بیکار بوده‌اند. این شاخص نسبت به سال ۹۶ معادل ۱/ ۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد. کمترین نرخ بیکاری در طول ۱۰ سال اخیر مربوط به سال ۹۲ با نرخ ۴/ ۱۰ درصد است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در سال ١٣٩٧، بخش خدمات با ۳/ ۵۰درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۲درصد و کشاورزی با ۷/ ۱۷درصد قرار دارند.
بیکاری در سن جوان: شاخص دیگری که در گزارش‌های مرکز آمار منعکس شده و وضعیت بیکاری در سن جوان را بازگو می‌کند، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله است. این نرخ نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال ۱۵ تا ۲۹ ساله را نشان می‌دهد. بر اساس گزارش مرکز آمار، ۱/ ۲۵ درصد از فعالان این گروه سنی در سال گذشته بیکار بوده‌اند. این عدد نسبت به گزارش اولیه مرکز آمار از سال ۹۶، کمی بهبود یافته و ۲/ ۰ درصد کمتر شده است. اما در هر حال، همچنان بیش از یک‌چهارم جوانان متقاضی شغل کمتر از ۲۵ سال، در بیکاری به سر می‌برند.
وضعیت اشتغال ناقص: افراد دارای اشتغال ناقص به شاغلانی اطلاق می‌شود که در هفته مرجع، به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و... کمتر از ۴۴ ساعت کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی در هفته بوده‌اند. مطابق گزارش مرکز آمار در سال ۹۷، معادل ۸/ ۱۰ درصد از جمعیت شاغل، مشمول صفت اشتغال ناقص شده‌اند. این عدد نسبت به سال ۹۶ با رشد ۴/ ۰ درصدی مواجه شده که می‌تواند همراستا با مشکلات اقتصادی سال گذشته باشد. در کنار این افراد، ۳/ ۳۸ درصد از شاغلان، ۴۹ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.
