برای خانوارهایی که مصرف برق ماهانه آنها زیر الگوی مصرف باشد یا مصرفشان بالای الگوی مصرف باشد، تعرفه‌های متنوعی در نظر گرفته شده است. مطابق با جزئیات اعلام‌شده، تعرفه برق مشترکانی که الگوی مصرف را رعایت نکنند، از خرداد تا شهریورماه، ۲۳ درصد رشد خواهد داشت.
پلکان‌های تعرفه‌ای برق اکران شد. براساس جزئیات جداول پنج‌گانه تعرفه مشترکان خانگی، حداکثر بهای برق مصارف خانگی از خردادماه امسال به ازای هر کیلووات ساعت به‌طور متوسط در مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر ۲۲۷ تومان و در ماه‌های گرم مناطق گرمسیر ۱۹۲ تومان خواهد بود. البته برای خانوارهایی که مصرف برق ماهانه آنها زیر الگوی مصرف باشد یا بالعکس مصرفشان بالای الگوی مصرف باشد تعرفه‌های متنوعی در نظر گرفته شده است. مطابق با جزئیات اعلام شده تعرفه برقمشترکانی که الگوی مصرف را رعایت نکنند از خرداد تا شهریورماه (بازه چهارماهه) ۲۳ درصد رشد خواهد داشت. حداکثر بهای برق برای این دسته از مشترکان به ازای هر کیلووات ساعت به‌طور متوسط در مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر ۲۶۱ تومان و در ماه‌های گرم مناطق گرمسیر ۲۲۰ تومان خواهد بود. این در حالی است که متولیان و سیاست‌گذاران نیروی کشور در کنار افزایش تعرفه و تنبیه مالی بدمصرفان، مشوق‌هایی را برای مشترکین خوش‌مصرف طراحی کرده‌اند. بر این اساس خانوارهایی که مصرف آنها زیر الگوی مصرف باشد و در بازه زمانی اول خرداد تا پایان شهریورماه در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مصرف خود را کاهش دهند، مشمول تخفیف بهای برق به میزان مصرف کاهش یافته، در هر یک از مناطق عادی و گرمسیر معادل نرخ اولین پله مصرفی در آن منطقه به ازای هر کیلووات ساعت خواهند شد. همچنین در مواردی که امکان تفکیک مصارف اوج بار، میان‌باری و کم‌باری وجود دارد، تشویق‌ها به ترتیب با ضریب ۲/ ۱ و ۵/ ۰ محاسبه و اعمال خواهد شد.
تعرفه‌های برق و شرایط عمومی آنها از ابتدای خرداد امسال تا پایان شهریورماه ۹۸ رونمایی شد. اسفندماه سال قبل بود که هیات وزیران بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان تصویب کرد که به‌صورت سالانه بهای آب شرب و برق از ابتدای اردیبهشت سال ۹۸ به میزان ۷ درصد افزایش یابد. این مصوبه استارت افزایش تعرفه‌های برق و آب و عادلانه کردن میزان بهای پرداختی مشترکان بدمصرف و خوش‌مصرف به شمار می‌رفت. اما اواسط فروردین‌ماه امسال فاز دوم افزایش تعرفه‌های آب و برق از سوی متولیان نیرو و سیاست‌گذاران این حوزه رونمایی شد. براساس این دستورالعمل با هدف مدیریت مصرف و بازدارندگی مصارف غیرضرور مقرر شد از ابتدای خرداد امسال سالانه ۱۶ درصد به خالص صورتحساب آب و برق مصارف خانگی (بدون احتساب آبونمان، مالیات ارزش‌افزوده و عوارض) مشترکان بالای الگوی مصرف افزوده شود. بر این اساس با احتساب ۷ درصد افزایش سالانه بهای آب و برق، در یک بازه زمانی چهارماهه رشد تعرفه برق برای مشترکان پرمصرف ۲۳ درصد خواهد بود. همچنین مطابق با جزئیات اعلام شده در دستورالعمل تصویب شده از سوی هیات وزیران، فاضلاب‌‌بها مشمول افزایش موضوع این بند نخواهد بود. البته متولیان وزارت نیروپیش از اعمال تعرفه‌های جدید بدمصرفان، دو راهکار برای آشنایی مشترکان در راستای چگونگی کاهش مصرف برق در نظر گرفته‌اند. آنان ابتدا پیش قبض طراحی شده‌ای را برای مشترکان پرمصرف ارسال می‌کنند تا آنها را با وضعیت تعرفه‌های جدید آشنا کنند. سپس اگر مشترکان برق در یک‌ماه نتوانستند با شرایط و تعرفه جدید خود را وفق دهند، باز هم در قبض ماه بعد این مشترکان الگوی مصرف برق ابلاغ خواهد شد.
ریز تغییرات تعرفه‌ای
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد حداکثر بهای انرژی بدون احتساب اضافه پرداختی برای مصارف خانگی به ازای هر کیلووات ساعت به‌طور متوسط در مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر ۲۲۷۱ ریال و در ماه‌های گرم مناطق گرمسیر ۱۹۲۱ ریال است. ارقام ذکر شده تعرفه کلیه مشترکان خانگی است که از تاریخ یک خردادماه امسال ضمانت اجرایی خواهد داشت. اما این تعرفه‌ها یکنواخت و ثابت نخواهند بود، زیرا براساس جداول منتشر شده از سوی متولیان وزارت نیرو، جداول تفکیک شده دیگری برای دو نوع از مشترکان برق که در زمره بدمصرفان و خوش‌مصرفان جانمایی شده‌اند، تعبیه شده است. جزئیات تعرفه مشترکان خانگی که زیر الگو مصرف برق داشته‌اند در ۵ جدول جداگانه «تعرفه مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر»، «تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۱»، «تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۲»، «تعرفه ماه‌های گرم در مناطق ۳»a و «تعرفه ماه‌های گرم در مناطق ۴» اکران شده است. در جدول نخست کف تعرفه مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر (صفر تا ۱۰۰) به ازای هر کیلووات ساعت مصرف از قیمت پایه ۵۲۴ ریال آغاز و سقف آن (مازاد بر ۲۰۰ تا ۳۰۰) کیلووات ساعت در ماه، ۱۳۱۰ ریال در نظر گرفته شده است. در جدول دوم که مربوط به تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر۱ است، متوسط انرژی مصرفی ماهانه برای صفر تا هزار کیلووات ساعت در ماه برابر با قیمت پایه ۱۷۵ریال به ازای هر کیلووات ساعت خواهد بود و برای مازاد بر هزار تا ۲ هزار کیلووات ساعت، ۱۹۴ ریال به ازای هر کیلووات ساعت تعبیه شده است.
جدول سوم اما برای تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر۲ پی‌ریزی شده است. برای کف مصرف بین صفر تا هزار، این نوع از مشترکان به ازای هر کیلووات ساعت ۳۸۵ ریال و برای سقف آنها که مصرف مازاد بر هزار تا ۱۷۰۰ مشخص شده است، ۸۷۳ ریال قیمت پایه به ازای هر کیلووات ساعت در نظر گرفته شده است. در جدول چهارم که تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر۳ را علامت‌گذاری کرده است تنها یک نرخ و تعرفه طراحی شده است. متوسط انرژی مصرفی ماهانه (کیلووات ساعت در ماه) برای این گروه از مشترکین بین صفر تا ۷۰۰ در نظر گرفته شده است که قیمت پایه آن ۴۳۷ ریال به ازای هر کیلووات ساعت تعبیه شده است. جدول پنجم هم تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۴ را نشانه‌گذاری کرده است. بر این اساس چهار پلکان مصرفی برای این گروه از مشترکان در نظر گرفته شده است که کف آن مصرف بین صفر تا ۱۰۰ و سقف آن مازاد بر ۳۰۰ تا ۴۰۰ مشخص شده است. برای کف مصرف این گروه به ازای هر کیلووات ساعت مبلغ ۴۲۱ریال و برای سقف آن تعرفه‌ای به میزان ۱۳۹۶ ریال تعبیه شده است. در این میان، خانوارهایی که مصرف برق ماهانه آنها زیر الگوی مصرف بوده و در بازه زمانی اول خرداد تا پایان شهریور در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مصرف خود را کاهش می‌دهند، مشمول تخفیف بهای برق به میزان مصرف کاهش یافته در هر یک از مناطق عادی و گرمسیر، معادل نرخ اولین پله مصرفی در آن منطقه به ازای هر کیلووات ساعت خواهند شد.
اما پلکان‌های تعرفه‌ای تنها برای مشترکان خوش‌مصرف متنوع طراحی نشده است.
در این میان مشترکان بدمصرف نیز با جداول پنجگانه‌ای برای پرداخت قبوض برق خود روبه‌رو هستند. حداکثر بهای انرژی بدون احتساب اضافه پرداختی به ازای هر کیلووات ساعت به‌طور متوسط در مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر ۲۶۱۰ ریال و در ماه‌های گرم مناطق گرمسیر ۲۲۰۸ ریال است. در ریز جداول نیز ارقام متفاوتی به نسبت منطقه گرمسیر و عادی در نظر گرفته شده است. در جدول نخست (تعرفه مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر) هفت پلکان تعبیه شده که کف آن (صفر تا ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه) و سقف آن (مازاد بر ۶۰۰ کیلووات ساعت در ماه) است. برای کف مصرف این گروه از مشترکان ۶۰۳ ریال به ازای هر کیلووات ساعت و برای سقف آن تعرفه ۴۳۱۶ ریالی جانمایی شده است. همچنین در جدول دوم (تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۱) هفت پلکان جانمایی شده است. در پلکان نخست متوسط انرژی مصرفی ماهانه بین صفر تا ۱۰۰۰ کیلووات ساعت در ماه در نظر گرفته شده و در پلکان هفتم هم مازاد بر ۶۰۰۰. برای پلکان نخست به ازای هر کیلووات ساعت ۲۰۲ ریال و برای پلکان هفتم به ازای هر کیلووات ساعت ۲۷۱۰ ریال مشخص شده است. جدول سوم بدمصرفان نیز که به تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۲ اختصاص دارد، هفت پلکان مصرفی طراحی شده است. برای کف مصرف این مناطق به ازای هر کیلووات ساعت ۴۴۳ ریال و برای سقف آن که مازاد بر ۶۰۰۰ کیلووات ساعت در ماه است، ۲۹۱۳ ریال به ازای هر کیلووات ساعت در نظر گرفته شده است. در جدول گروه چهارم که شامل تعرفه ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر ۳ است هم هفت پلکان جانمایی شده است. کف مصرف پلکان نخست صفر تا ۱۰۰۰ کیلوات ساعت در ماه است که باید به ازای هر کیلووات ساعت آن مبلغی برابر با ۵۰۲ ریال پرداخت شود. سقف مصرف پلکان آخر این گروه نیز مازاد بر ۶۰۰۰ کیلووات ساعت در ماه است که باید به ازای هر کیلووات ساعت از آن ۳۱۱۳ ریال پرداخت شود. اما در جدول پنجم گروه‌های تعرفه‌ای نیز هفت پلکان طراحی شده است. این گروه از مشترکان که در مناطق گرمسیر ۴ زندگی می‌کنند باید در ماه‌های گرم سال به ازای صفر تا ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه مبلغی برابر با ۴۸۳ ریال به ازای هر کیلووات ساعت پرداخت کنند. سقف مصرفی این گروه هم مازاد بر ۶۰۰ کیلووات ساعت در ماه در نظر گرفته شده است. مشترکانی که در این پلکان قرار می‌گیرند باید به ازای هر کیلووات ساعت، ۳۶۱۵ ریال بهای برق را بپردازند. در این میان تعرفه کلیه مشترکان خانگی نیز در پنج جدول با توجه به پلکان مصرفی برای مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر از یک‌سو و تعرفه‌های ماه‌های گرم در مناطق گرمسیر چهارگانه منتشر شده که در جداول گزارش به تفکیک درج شده است.
الگوی مصرف برق خانگی
اما مشترکان نقاط مختلف کشور در فصل‌های گرم و سرد سال برای قرار گرفتن در لیست خوش‌مصرف‌ها تا چه حد مجاز به استفاده از برق خواهند بود؟ براساس جداول منتشرشده الگوی مصرف برق خانگی برای مناطق عادی از ابتدای خرداد تا پایان شهریورماه ۳۰۰ کیلووات ساعت در نظر گرفته شده است. مشترکان مناطق عادی کشور در سایر ایام مجاز هستند ۲۰۰ کیلووات ساعت براساس الگوی ماهانه مصرف انرژی، برق مصرف کنند.
اما الگوی مصرف در مناطق گرمسیر به پنج پلکان تقسیم شده است. بر این اساس در دوره غیر گرم، مشترکان مناطق گرمسیر مطابق با الگوی مصرف می‌توانند ۲۰۰ کیلووات ساعت برق در ماه استفاده کنند. در مناطق گرمسیر ۱ براساس الگوی مصرف مشترکان می‌توانند در ماه ۲۰۰۰ کیلووات ساعت برق را مورد بهره‌برداری قرار دهند. همچنین در مناطق گرمسیر ۲، براساس الگوی مصرف، مشترکان ۱۷۰۰ کیلووات ساعت در ماه مجازند برای خوش مصرف بودند برق استفاده کنند. مشترکان مناطق گرمسیر ۳ هم مجازند براساس الگوی مصرف ماهانه ۷۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف کنند. در پلکان آخر که مناطق گرمسیر ۴ را در خود جانمایی کرده است، مشترکان مجازند براساس الگوی ماهانه مصرف، ۴۰۰ مگاوات برق را در شبکه خانگی‌شان به مصرف برسانند.
