بخش تحقیقات و ترویج در بخش کشاورزی بسیار حائز اهمیت است. ترویج حلقه اتصال تحقیقات و یافته‌های کشاورزی به کشاورزان است در حقیقت این بخش با انتقال دانش و فناوری به مزرعه می‌تواند انقلاب بزرگی در بخش تولید ایجاد کند. تحقیقات هم در بخش کشاورزی و تأمین امنیت غذایی کشور بسیار بااهمیت است.
فائو اعلام کرده که طی 40 سال آینده 90 درصد تأمین امنیت غذایی وابسته به تحقیقات خواهد بود.
*طرح نظام نوین ترویج کشاورزی ابلاغ شد
بهمن امیری لاریجانی مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پاسخ به اینکه در سالهای گذشته بخش‌های تحقیقات و ترویج هر کدام به صورت جزیره‌ای عمل کردند و اکنون بخش ترویج چه برنامه‌هایی برای انتقال دانش و یافته‌ها به کشاورزان و مزارع دارد، گفت: در سال 94 وزیر کشاورزی طرح نظام نوین ترویج کشاورزی را ابلاغ کرد و این طرح در 8 استان کشور به صورت پایلوت اجرا شد. از آنجا که نتایج این طرح بسیار عالی بود در سال 95 این طرح ابلاغ سراسری شد.
وی افزود: شاکله این طرح ایجاد تغییر گسترده در بخش ترویج کشاورزی بود که نتیجه آن انتقال بهینه دانش و فناوری از آزمایشگاه‌ها به مزارع بود.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: طی سالهای گذشته به چند دلیل در بخش ترویج کشاورزی ضعف‌هایی وجود داشت نخست اینکه مراکز خدمات روستایی از نظر مروج، ابنیه، سخت‌افزارها و نرم‌افزارها ضعیف شده بودند و امکانات لازم برای انجام امور محوله را نداشتند.
وی با بیان اینکه 1400 مرکز جهاد کشاورزی در دهستان‌های کشور وجود دارد، گفت: اینها آخرین حلقه اتصال تحقیقات به بخش کشاورزی هستند و توانمندی آنها می‌تواند نقش بسیار مؤثری در ارتقای دانش کشاورزی داشته باشد.
به گفته لاریجانی، با ابلاغ طرح نظام نوین ترویج کشاورزی حدود 10 هزار نیروی جدید استخدام شد که 7700 نفر آنها در مراکز دهستان‌های کشور جذب شدند.
وی ادامه داد: قبل از اجرای این طرح متوسط نیروی فعال در مراکز خدمات کشاورزی 2 نفر بود که اکنون این تعداد به 5 الی 7 نفر در هر مرکز رسیده است.
امیری لاریجانی ادامه داد: در کنار جذب نیرو، ستاد ساماندهی مراکز نیز ساختمان‌های مراکز خدمات کشاورزی، نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای آنها را تجهیز کرد. به طوری که 138 خودروی صحرایی، 3 هزار دستگاه کامپیوتر برای آنها خریداری شد.
وی همچنین اضافه کرد: پهنه‌بندی عرصه‌های تولید از دیگر کارها در حوزه ترویج بود به طوری که به هر مروّج یک پهنه داده شد که میانگین مساحت آنها 3 تا 5 هزار هکتار برای یک مروّج بود و این مروّجان در این پهنه‌ها به کشاورزی اصولی کشاورزان نظارت داشتند.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی گفت: همچنین تالار ترویج کشاورزی راه‌اندازی شده است که در آن تمام نشریات و کتاب‌های علمی، اپلیکیشن‌ها بارگذاری شده و به صورت رایگان قابل دانلود است. بیش از 4 هزار رکورد در این تالار ثبت شده است.
*سالانه 200 یافته تحقیقی به مزارع می‌رود
به گفته امیری لاریجانی، سالانه 2 هزار طرح تحقیقاتی توسط محققان کشاورزی اجرا می‌شود که از بین اینها ممیزی می‌شوند و حدود 200 یافته قابل ترویج معرفی می‌شوند و این یافته‌ها توسط مروّجان به بخش کشاورزی و منطقه منتقل می‌شود.
وی در پاسخ به اینکه این یافته‌های تحقیقاتی را با چه روشی به کشاورزان منتقل می‌کنید، گفت: نخست از سایت جامع الگویی استفاده می‌کنیم، در این روش به کمک محققان و کشاورزان مزارع آموزشی راه‌اندازی می‌شود و جدیدترین یافته‌های تحقیقی در آن نمایش داده می‌شود تا کشاورزان دیگر از آن الگو بگیرند.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: کانون‌های یادگیری کشاورزان از دیگر اقدامات بخش ترویج است که با این روش کشاورزان آموزش داده می‌شوند تا جدیدترین اطلاعات و دستاوردهای تحقیقاتی در اختیار آنها گذاشته شود.
امیری لاریجانی افزود: برنامه‌های روز مزرعه، هفته انتقال یافته‌ها و راه‌اندازی نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها از دیگر اقدامات برای انتقال یافته‌های تحقیقاتی به بخش کشاورزی است.
*راه‌اندازی 100 اپلیکیشن در بخش کشاورزی
وی گفت: در زمینه مدیریت دانش‌بنیان هم طی سالهای 96 و 97، صد اپلیکیشن طراحی شده تا جدیدترین اطلاعات به صورت دیجیتالی در اختیار کشاورزان قرار بگیرد.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی در ادامه راهکارهای انتقال یافته‌ها و دانش به بخش کشاورزی، گفت: باید نسل جوان را به کشاورزی جذب کنیم آنها کشاورزان آینده ما هستند، ما باید کشاورزی را به صرفه کنیم و اگر آنها بدانند که کشاورزی برای آنها اقتصادی است آن را با رغبت بیشتری ادامه خواهند داد.
وی در عین حال تأکید کرد: ترویج خصوصی را باید راه‌اندازی کنیم تا ترویج دولتی، جواب نمی‌دهد.
*ورود اینترنت اشیا به کشاورزی
امیری لاریجانی به قرارداد اخیر وزیر جهاد کشاورزی با وزیر فناوری اطلاعات اشاره کرد و گفت: قرار است سامانه هوشمندسازی اطلاعات کشاورزی در کشور راه‌اندازی شود همچنین اینترنت اشیا هم از دیگر برنامه‌هایی است که قرار است به عرصه کشاورزی وارد شود.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی در عین حال تأکید کرد: مروجان کشاورزی اکنون با حقوق‌های بسیار پایین نمی‌توانند کارایی مؤثری داشته باشند و باید آنها توانمندتر شوند از سوی دیگر ثروتمندان و خیران باید به بخش کشاورزی ورود کنند مهمترین مشکلی که کشاورزی ما دارد نبودن سرمایه‌گذاری کافی در این بخش است. کشور ما اکنون در زمینه دانش کشاورزی هیچ مشکلی ندارد.
وی ادامه داد: مشکل دیگر بخش کشاورزی ما خرده مالکی است که 75 درصد مزارع ما خرد هستند در این زمینه‌ها بهره‌وری پایین و امکان مکانیزاسیون کاهش مییابد اما باید با تشکل‌سازی و ایجاد جوامع بتوانیم آنها را مدیریت کنیم.
امیری لاریجانی تأکید کرد: در راستای توجه به ترویج خصوصی اولین مرکز جهاد کشاورزی خصوصی در کشور راه‌اندازی شده است و ما تلاش می‌کنیم در سالهای دیگر این مسیر را ادامه دهیم.
مدیرکل دفتر ترویج دانش و فناوری کشاورزی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی تأکید کرد: 10 هزار مروج در کشور وجود دارد که 1386 نفر آنها به عنوان محقق معین و 100 پژوهشگر ارشد در قالب یک تیم همکاری می‌کنند.
*همکاری با سیمت برای افزایش 30 درصدی عملکرد گندم آبی
وی همچنین افزود: برنامه‌هایی را هم برای همکاری با نهادهای بین‌المللی داریم که اخیراً با سیمیت قرارداد همکاری امضا کردیم که تا 5 سال آینده عملکرد گندم دیم 25 درصد و عملکرد گندم آبی را 30 درصد افزایش می‌دهیم.
