چرا  بندر چابهار را از تحریم‌های آمریکا معاف کرد؟

بنیاد دفاع از دموکراسی طی گزارشی نوشت افغانستان هفته گذشته نخستین محموله صادراتی خود را از طریق بندر چابهار ایران به هند ارسال کرد. این بندر به منظور تسهیل تلاش‌ها برای بازسازی افغانستان از تحریم‌های آمریکا مستثنی شده است.

بندر چابهار، هند را به افغانستان و دیگر بازارهای آسیای میانه متصل می‌کند. این اتصال، هدف بلندمدت دهلی‌نو در سایه ممنوعیت عبور کالاهای هندی از خاک پاکستان است. در این زمینه، چابهار برای هند و فراتر از آن برای آمریکا راهی موثر فراهم می‌کند تا با توسعه چین در خلیج [فارس] از طریق بندر جایگزین گوادر پاکستان مقابله کند. چین بندر گوادر را در سایه طرح «یک کمربند یک جاده» تامین مالی می‌کند.

این گزارش مدعی است: با این حال، ممکن است ایران از این معافیت برای تولید درآمدهایی استفاده کند که در نهایت به فعالیت‌های غیرقانونی می‌انجامد و در این صورت تلاش دولت ترامپ برای فشار حداکثری به رژیم ایران از بین می‌رود.

این اندیشکده در گزارش خود گوشزد می‌کند که هند باید ملزم شود تا با توجه به سابقه دور زدن تحریم‌ها از سوی ایران، این بندر را با دقت زیاد رصد کند.

همچنین پیشنهاد می‌دهد که آمریکا می‌تواند در این تلاش به هند کمک کند. برای مثال، واشنگتن می‌تواند کارشناس کنترل صادرات و بررسی محموله‌ها برای کمک به دهلی‌نو فراهم کند تا فعالیت پنهانی احتمالی ایرانی‌ها را رهیابی کند.

دولت ترامپ می‌تواند به هند فشار بیاورد، شرکت‌هایش را برای سپرده گذاری پول‌هایشان در یک  حساب امانی ملزم کند تا اطمینان یابد درصورتی که این شرکت‌ها از تحریم‌ها پیروی نکردند، بتوانند به آمریکا جریمه بپردازند.

بعلاوه، دولت ترامپ می‌تواند هند را ملزم کند تا گواهی‌هایی منتشر کند که هیچ [شرکت] وابسته به سپاه در بندر چابهار فعالیت نداشته باشد. اگرچه آمریکا ابزارهای محدودی برای تأیید یا اجرای چنین گواهی‌هایی به صورت مستقل خواهد داشت اما این الزام هند را مجبور خواهد کرد تا آنها را به صورت رسمی اعلام کند. با انجام چنین کاری، واشنگتن یک مستمسک سیاسی خواهد داشت تا اقدامات سخت‌تری برای فشار به دهلی‌نو انجام دهد.

برای مثال، آمریکا باید تهدید کند که معافیت پروژه چابهار را لغو می‌کند و به دنبال آن، دهلی‌نو با تحریم‌های ثانویه آمریکا مواجه خواهد شد. همچنین آمریکا باید معافیتی را که به هند برای واردات روزانه 300 هزار بشکه نفت ایران در روز داده است، لغو کند.

بندر چابهار، وعده‌های اقتصادی چشمگیری برای هند، آمریکا و منطقه دارد اما نبود تامین امنیت کافی برای حفاظت از این بندر از فعالیت‌های سپاه پاسداران ممکن است نه تنها به تحریم‌های امریکا علیه ایران صدمه بزند بلکه روابط آمریکا و هند را نیز خراب کند. واشنگتن و دهلی‌نو باید با یکدیگر برای جلوگیری از بروز چنین خروجی همکاری کنند.