طی ۱۲ سال گذشته به استناد گزارشات مرکز آمار ایران بالاترین جمعیت بیکار کشور در سال ۱۳۸۹ رقم خورد به طوری که نرخ بیکاری در این سال به ۱۳.۵ درصد رسید.
به تفکیک جنسیت نیز، در حالی که بیکاری مردان در سال ۸۹ با نرخ ۱۱.۹ درصد بالاترین میزان را طی این سال‌ها ثبت کرد اما در بین زنان این نرخ در سال ۱۳۹۰ به اوج خود رسید و نرخ ۲۰.۹ درصدی را به ثبت رساند.
روند نرخ بیکاری زنان از سال ۹۲ به بعد روند کاهشی به خود گرفت و در سال ۱۳۹۵ دوباره افزایش یافت و به ۲۰.۷ درصد رسید تا نرخ بیکاری زنان تقریباً ۲ برابر مردان شود.
اما نرخ بیکاری در بین جمعیت مردان پس از اینکه در سال ۸۹ به اوج خود رسید، تا سال ۹۲ روند کاهشی به خود گرفت اما از سال ۹۳ دوباره این روند صعودی شد که بر اساس مطالعات مرکز آمار ایران، افزایش مجدد نرخ بیکاری مردان در سال ۹۲ به دلیل رکود بخش ساختمان و صنایع وابسته بود.
مجموع جمعیت بیکار کشور در سال ۸۹ که با بیش از ۳ میلیون نفر که بالاترین جمعیت کل بیکاری کشور در دوازده سال گذشته بوده است، طی سال‌های ۹۰ تا ۹۴ به زیر ۳ میلیون نفر رسید.
اما از سال ۹۵ نمودار جمعیت بیکار کشور دوباره صعودی شد و از مرز ۳ میلیون نفر عبور کرد. البته در برابر افزایش جمعیت بیکار، جمعیت شاغل کشور نیز افزایش پیدا کرده است.
با توجه به اینکه در قضاوت بررسی شاخص‌های بیکاری، باید «جمعیت فعال» به عنوان یک پارامتر مهم و تأثیرگذار مورد توجه قرار گیرد، در فاصله سال‌های ۸۹ تا ۹۵ بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر به جمعیت فعال کشور افزوده شده که طبیعتاً افزایش جمعیت فعال به معنای افزایش مجموع جمعیت شاغل و بیکار است.
اما بررسی وضعیت بیکاری در بین جمعیت جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور، نشان می‌دهد، بیشترین نرخ بیکاری جوانان در بازه سال‌های ۸۴ تا ۹۶، مربوط به سال ۹۵ با نرخ بیکاری ۲۹.۲ درصدی بوده است.
نرخ بیکاری جوانان کشور در سال ۸۴ معادل ۲۳.۳ درصد بود که تا سال ۸۷ تقریباً این میزان بین ۲۲ تا ۲۳ درصد در نوسان بود، اما پس از آن در فاصله یک سال نرخ بیکاری جوانان در سال ۸۸ با رشد ۱.۷ درصدی به ۲۴.۷ درصد رسید.
همچنین در دو سال پیاپی یعنی سال‌های ۸۸ و ۸۹ نرخ بیکاری جوانان به فاصله ۴ درصد در یک سال افزایش یافت، به این ترتیب که نرخ بیکاری ۲۴.۷ درصدی سال ۸۸ به ۲۸.۷ درصد در سال ۸۹ افزایش یافت.
پس از آن در سال‌های ۹۰ و ۹۱ نرخ بیکاری جوانان گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله در محدوده ۲۶.۵ تا ۲۶.۸ درصدی به ثبت رسید و از سال ۹۲ نیز میزان بیکاری این گروه سنی به ۲۴ درصد کاهش یافت؛ اما از سال ۹۴ مجدد این شاخص صعودی شد به طوری که در سال ۹۴ نرخ بیکاری جوانان ۲۶.۱ درصد و در سال ۹۵ نیز با رشد ۳.۱ درصدی به ۲۹.۲ درصد رسید. همچنین در سال ۹۶ این نرخ ۲۸.۴ درصد شد.
بنا بر این گزارش، طی دوازده سال گذشته ۵.۱ درصد به نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور اضافه شده است؛ به عبارتی سالانه بیش از ۰.۴ درصد به نرخ بیکاری در این گروه سنی اضافه شده است.
