توجه به تنظیم، کنترل و ثبات بازار در شب عید، یک ضرورت اجتناب ناپذیر به شمار می‌رود و در سال جاری که نوسانات قیمت‌ها در ارتباط با بسیاری از کالا‌ها به تنش‌های قیمتی منتهی شده و به تعبیری قدرت خرید مردم کاهش یافته است، عملیاتی ساختن تدابیر و تمهیدات مقتضی برای حصول این امر (تنظیم بازار) بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
طی هفته‌های گذشته، نوسانات قیمت گوشت با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده و این گرانیِ قیمت‌ها باعث شده کسب و کار برخی اصناف تحت الشعاع قرار گیرد که البته پیش از این در قالب گزارشی به تفصیل به این موضوع پرداخته شد.
فارغ از این تبعات و پیامدها، حصول ثبات، تنظیم و کنترل بازار گوشت در شب عید، ضرورتی است که باید دستگاه‌های ذی ربط تا سر حد توان برای تحقق این امر بکوشند.
تردیدی در مضرات استفاده از گوشت قرمز وجود ندارد، اما این موضوع دلیل موجهی برای افزایش افسارگسیخته قیمت ها، در ارتباط با این محصول به شمار نمی‌رود. خوب یا بد، گوشت از محوری‌ترین محصولات در سبد غذایی بخش قابل توجهی از خانوار‌های ایرانی است و در تمامی خورش‌ها و طیف وسیعی از غذاها، از این محصول استفاده می‌شود.
در حال حاضر ایجاد ثبات در قیمت گوشت به مراتب ضروری‌تر از تبیین مضرات آن به شمار می‌رود و نباید این واقعیت نادیده گرفته شود که افراط در انعکاس مضرات گوشت از سوی رسانه ها، می‌تواند مسبب نتیجه گیری‌ها و برداشت‌های سوء و غلطی در اذهان افکار عمومی شود که گویی برخی با طرح این موضوعات در صدد توجیه گرانی گوشت هستند و به واقع باید واکاوی مضرات و مخاطرات استفاده از گوشت برای سلامتی انسان در زمان مناسب دیگری به طرح و بحث گذاشته شود.
در ذیل این گزارش تلاش می‌شود به برخی از تدابیر اتخاذ شده برای ایجاد ثبات در بازار گوشت پرداخته شود.
حل و فصل مشکلات اختصاص ارز برای واردات گوشت در دستور کار قرار گرفته است
بدون تردید یکی از مشکلات اساسی در بروز نوسانات قیمتی، به برهم خوردن تعادل در نظام عرضه و تقاضا معطوف می‌شود، در هفته‌های اخیر مشکلاتی در نظام عرضه ایجاد شد و همین موضوع می‌تواند در عمیق‌تر شدن چالش‌های بازار مذکور موثر باشد.
چندی پیش، مسعود بصیری، مدیرکل دفتر برنامه ریزی، تامین، توزیع و تنظیم بازار و ذخایر راهبردی وزارت جهاد کشاورزی در گفت و گویی با رسانه‌ها با اشاره به لزوم تنظیم بازار گوشت اظهار کرد: واردات گوشت با ارز رسمی همچون روال گذشته ادامه دارد.
وی در ادامه می‌افزاید: در سال جاری با افزایش نرخ گوشت، تقاضا برای گوشت‌های وارداتی و تنظیم بازار (به نسبت سنوات گذشته) بیشتر شد.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی، تامین، توزیع و تنظیم بازار در ادامه بیان می‌کند: حل و فصل مشکل تخصیص ارز برای واردات گوشت در دستور کار قرار گرفته و داده‌های اطلاعاتی برای شناسایی گروه‌های هدف (دریافت کننده گوشت) نیز در حال کامل‌تر شدن است و مقرر شد با تعریف و طراحی ساز وکار‌های جدید، عرضه گوشت اجرایی شود.
واردات ۱۳۰ هزار تن گوشت قرمز با هدف تنظیم بازار
مجید حسنی مقدم، معاون دفتر تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی در ارتباط با تنظیم بازار گوشت شب عید و اقدامات و تدابیر اتخاذ شده در این خصوص عنوان کرد :واردات ۳۰ هزار تن گوشت منجمد و ۱۰۰ هزار تن دام زنده برای ثبات و تنظیم بازار شب عید در دستور کار قرار گرفته و چندی پیش، واردات ۳۰ هزار تن گوشت منجمد به کشور عملیاتی شد.
وی در ادامه می‌افزاید: واردات ۱۰۰ هزار تن گوشت بصورت دام زنده از رومانی نیز در دستور کار قرار دارد (که البته چندی پیش این تدبیر عملیاتی و اجرایی شد).
این مقام مسئول در ادامه می‌گوید: با توجه به برنامه ریزی و رایزنی‌های انجام شده، هر کسی برای واردات گوشت تقاضا دهد، ارز آن تامین خواهد شد و تخصیص ارز برای واردات گوشت از سوی بانک مرکزی توقفی ندارد.
حسنی مقدم عنوان کرد: برنامه جدید مبتنی بر این امر است که گوشت تامین شده با ارز دولتی به دست گروه‌های هدف برسد که البته این گروه‌ها بنابر ساز وکار‌های تعریف شده در حال شناسایی هستند و گوشت تامین شده با ارز نیمایی نیز در اختیار دیگر گروه‌های متقاضی قرار می‌گیرد.
حسنی مقدم در ارتباط با تامین و عرضه گوشت مرغ می‌گوید: واردات جوجه یک روزه برای تامین مرغ و همچنین واردات تخم مرغ نسخه دار از نمونه برنامه‌های تعریف شده برای حصول ثبات و کنترل بازار در این بخش محسوب می‌شود.
وی می‌افزاید: با توزیع مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دامی، ثبات و کنترل قیمت‌ها انجام می‌پذیرد.
نیم نگاهی بر ساز وکار توزیع اینترنتی گوشت و مرغ و تاثیر آن در کنترل بازار
عظیم حجت، عضو هیات مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی در ارتباط با توزیع مرغ در فروشگاه‌های اینترنتی (به عنوان یکی از راهکار‌های تنظیم و کنترل بازار) اظهار کرد: توزیع اینترنتی گوشت قرمز و مرغ به دلیل دریافت کد ملی و کد پستی به نسبت عرضه در میادین تره بار، منطقی‌تر و هوشمندانه‌تر به نظر می‌رسد، زیرا با این ساز وکار، امکان دریافت مرغ و گوشت به میزان دلخواه و بصورت سلیقه‌ای وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه در طرح تنظیم بازار گوشت قرمز و مرغ از طریق فروشگاه‌ها امکان انحراف وجود داشت، افزود: به عنوان نمونه کارگران رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها می‌توانستند چندین بار در صف‌های طولانی بایستند و گوشت و مرغ یارانه‌ای دریافت کنند در حالیکه تغییری در قیمت‌های خود ایجاد نکرده اند.
این مقام مسئول معتقد است با اقدام اخیر پشتیبانی امور دام در طرح تنظیم بازار شب عید، مبنی بر عرضه از طریق فروشگاه‌های اینترنتی، به نظر می‌رسد بازار گوشت قرمز و مرغ به تعادل می‌رسد.
عرضه اینترنتی، تاثیری بر کنترل و ایجاد ثبات در این بازار نخواهد داشت
در این میان، برخی معتقدند عرضه گوشت در چارچوب ساز وکار تعریف شده اینترنتی، تاثیر چندانی در ایجاد ثبات قیمت و تنظیم و کنترل بازار نخواهد داشت.
محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی با اشاره به مطلب فوق گفت:با توجه به اینکه امکان دسترسی به اینترنت برای تمامی آحاد جامعه وجود ندارد از این رو، این ساز وکار نقش چندانی در کنترل بازار ایفاء نخواهد کرد.
وی افزود: توزیع گوشت قرمز و مرغ از طریق سه فروشگاه اینترنتی، صرفا موجب شده تا یک نفر به دفعات متعدد و مکرر نتواند با ایستادن در صف مرغ و گوشت یارانه ای، از فرصت یا امتیاز تعریف شده استفاده کند.
یوسفی در ادامه بیان کرد: بنده معتقدم به جای اجرای چنین طرحی (عرضه اینترنتی) باید کالا برگ در اختیار دهک‌های ضعیف و افراد کم درآمد جامعه قرار گیرد، زیرا این امر به مراتب تاثیر بهتر و سازنده تری در کنترل بازار خواهد داشت.
رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی افزود: به نظر می‌رسد علی رغم افزایش جوجه ریزی برای ایام پایانی سال، (با هدف افزایش عرضه و متعادل سازی نظام عرضه و تقاضا) قیمت مرغ در پی ازدیاد تقاضا با کاهش مواجه نخواهد شد و پیش بینی می‌شود که از نیمه فروردین به بعد قیمت مرغ با روند نزولی در بازار همراه شود.
بخشی از تقاضا برای خرید و تهیه گوشت مرغ احساسی به نظر می‌رسد
رضا فرجی، یکی از مسئولان فروشگاه‌های زنجیره‌ای در خصوص شکل گیری صفوف طویل برای دریافت مرغ و گوشت اظهار کرد: طبیعتا وقتی تقاضا برای خرید و تهیه کالایی افزایش یابد به همان میزان احتمال شکل گیری صفوف برای دریافت نوبتی آن نیز افزایش خواهد یافت.
وی افزود: متاسفانه بروز هیجان و خرید‌های احساسی در بازار گوشت و مرغ دیده می‌شود و به نظر می‌رسد بخشی از این تقاضا در روز‌ها و هفته‌های منتهی پایانی سال احساسی است.
فرجی بیان کرد: شاید بخشی از متقاضیان احساس می‌کنند با خرید هر چه بیشتر این اقلام، در صورت استمرار افزایش قیمت، ضرر کمتری کنند که به زعم بنده این ذهنیت و رویکرد از اساس اشتباه است و در میان مدت آثار و تبعات آن گریبانگیر همین افرادی می‌شود که در شرایط کنونی در صدد خرید گوشت و مرغ فراتر از نیاز طبیعی خویش هستند.
به هر ترتیب امید آن می‌رود با برنامه ریزی صحیح و منطقی، تنظیم، کنترل و ثبات لازم در این روز‌ها و هفته‌های منتهی به پایان سال، نمود و تجلی پیدا کند، البته این امر، ضرورتی مقطعی نبوده و نخواهد بود و در واقع امر در تمامی ایام سال، بازار کشور نیازمند ثبات، کنترل و تنظیم هوشمندانه است، اما در حال حاضر باید تمامی هدف دستگاه‌های ذی ربط به حصول این امر در بازار شب عید متمرکز شود و با حصول توفیقات مربوطه، این روند در آینده و پس از عبور از شب عید نیز استمرار یابد.
