طبق آمار اعلامی ازسوی وزارت صنعت،معدن و تجارت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به‌عنوان سه خودروساز بزرگ کشور در مجموع ۶۷۲ هزار و ۲۷۲ دستگاه انواع محصول سواری را تا پایان دی امسال تولید کرده‌اند. کاهش تولید ۱۰ ماهه خودروسازان در شرایطی است که بررسی آمار ماهانهخودروسازان نشان می‌دهد تیراژ محصولات سواری آنها در دی‌ماه و نسبت به آذر، ۲/ ۳۱ درصد بالا رفته است. غول‌های جاده مخصوص توانسته‌اند در اولین ماه زمستان ۴۳ هزار و ۱۹۷ دستگاه محصول سواری را به تولید برسانند و این نشان می‌دهد روند تامین قطعات در دی‌ماه بهبود یافته است.
در بین خودروسازان بزرگ کشور، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۳۴۹ هزار و ۹۷۸ دستگاه محصول، ۴۰ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. این شرکت در دی‌ماه و نسبت به آذر، ۵/ ۱۴ درصد افزایش تولید داشته که ناشی از تیراژ ۲۲ هزار و ۱۸۶ دستگاهی این شرکت بوده است. طبق آمار، سایپایی‌ها با تولید ۲۰۵ هزار و ۲۹۳ دستگاه خودرو سواری در ۱۰ ماه امسال، ۳۲ درصد کاهش تولید داشته‌اند. پارس‌خودرو هم که ۱۱۷ هزار و یک دستگاه تیراژ تا پایان دی‌ماه داشته، متحمل کاهش تولید ۴۰درصدی شده است. در مجموع گروه خودروسازی سایپا (سایپا و پارس‌خودرو) در دی‌ماه امسال ۲۱ هزار و ۱۱دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا نسبت به آذر، ۳/ ۵۵درصد افزایش را تجربه کند.
افزایش تیراژ ماهانه خودروسازان با بهبود روند تامین قطعات در ارتباط بوده، به‌خصوص اینکه گفته می‌شود ترخیص قطعات از گمرکدر دی، با سرعت بیشتری انجام شده است. هرچند هنوز تیراژ خودرو روند مناسبی ندارد و بعید است تا پایان سال به مرز یک میلیون دستگاه برسد، با این حال برطرف کردن موانع تامین قطعه می‌تواند تولید را هرچه بیشتر افزایش دهد. طی هفته گذشته، وعده دولت مبنی بر تزریق ۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات به زنجیره خودروسازی محقق و این پول (به ازای بدهی خودروسازان بهصنعت قطعه) تمام و کمال در اختیار قطعه‌سازان قرار خواهد گرفت. به گفته قطعه‌سازان تزریق این نقدینگی توان تولید قطعات را افزایش می‌دهد، به نحوی که طبق وعده آنها، ظرف هشت هفته تیراژ خودروسازان بزرگ بیش از دو برابر خواهد شد. اگر این وعده عملی شود، روند تحویل خودروهای ثبت‌نامی معوق نیز تسریع می‌شود و احتمالا خودروسازان می‌توانند طی چند ماه آینده، تعهدات عقب افتاده را برطرف کنند. در حال‌حاضر سه خودروساز بزرگ کشور با کوهی از تعهدات عقب‌افتاده روبه‌رو هستند و قطعا با روند فعلی تیراژ، توان عمل به آنها را به این زودی‌ها نخواهند داشت؛ با این حال اگر وعده قطعه‌سازان مبنی بر دو برابر شدن تیراژ محقق شود، تحویل خودروهای به اصطلاح تاخیری سرعت قابل‌توجهی خواهد گرفت. البته خودروسازان همچنان با چالش تامین قطعات از خارج مواجه هستند، هرچند قرار است ۸۰۰ میلیون یورو تسهیلات ارزی نیز در اختیار آنها و قطعه‌سازان قرار گیرد تا این چالش نیز کمرنگ شود.
تولید همچنان منفی
بررسی جزئیات آمار تولید محصولات سواری در ۱۰ ماه امسال نشان می‌دهد غول‌های جاده مخصوص در بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها به‌جز پژو ۲۰۰۸، هایما و پژو ۲۰۷، در سایر محصولات خود کاهش تیراژ را تجربه کرده‌اند. آمار منتشره ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران‌خودرو، خانواده پژو ۲۰۶ تیراژی ۹۹ هزار و ۱۲۶ دستگاهی را تا پایان دی امسال از خود به‌جا گذاشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸/ ۳۱ درصد کاهش را تجربه کرده است. در آمار مربوطه، تولید ۱۴ هزار و ۴۷۵ دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات نیز به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو ۲۰۶ پلاس یا همان پژو ۲۰۷آی است. تولید این محصول طی ۱۰ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۱۶ درصد بالا رفته است. در بین دیگر محصولات خانواده پژو، پژو۴۰۵ با کاهش تولید در ۱۰ ماه امسال مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۶۲ هزار و ۶۳۰ دستگاهی، ۴/ ۴۹درصد کاهش تولید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. در کنار ۴۰۵، دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در ۱۰ ماه امسال کاهش تولید داشته و تیراژ آن، ۳۸ درصد پایین آمده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان دی‌ماه امسال ۶۲ هزار و ۲۰۹ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی ۱۰ ماه امسال، ۴۵ هزار و ۵۵۳ دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب کاهش ۴۶ درصدی تیراژ این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران‌خودرو تولید می‌شود، هرچند تیراژ در سایت مرکزی طی ۱۰ ماه امسال، فقط ۳۳۹ دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران‌خودرو دیگر مانند ماه‌های قبل نتوانسته روند صعودی تولید دنا را افزایش دهد. طبق آمار منتشره، در ۱۰ماه امسال، ۲۹ هزار و ۹۳۳ دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایران خودرو تولید شده که کاهش ۶/ ۶درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته در پی داشته است. دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا نیز کماکان با افت تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان دی‌ماه امسال، ۵۰درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرویی‌ها در ۱۰ ماه امسال تنها ۳هزار و ۱۰ دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.
نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که تحت تاثیر تحریم‌ها، تیراژشان در حال کاهش است. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان دی‌ماه امسال ۲ هزار و ۶۳۷ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایران‌خودرو در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته، ۱/ ۳۶ درصد کاهش تولید داشته است. ایران‌خودرو همچنین توانسته ۱۱ هزار و ۹۰۸ دستگاه هایما را تا پایان دی‌ماه امسال مونتاژ کند، بنابراین تیراژ این شاسی‌بلند چینی، ۶/ ۲۱ درصد نسبت به ۱۰ ماه سال گذشته افزایش داشته است. این در شرایطی است که دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ‌فنگ، کاهش تولید را در بازه زمانی تحت‌بررسی به خود می‌بیند. دانگ‌فنگ آماری ۱۷ هزار و ۹۶ دستگاهی را در ۱۰ ماه امسال از خود به جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸/ ۳۱ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد و روند صعودی تولید آن در دی‌ماه نیز ادامه یافته است. بنابر آمار اعلامی، ایران خودرویی‌ها طی۱۰ ماه امسال ۶ هزار و ۱۷۷ دستگاه پژو ۲۰۰۸ را به تولید رسانده‌اند. با این حساب، تولید این خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدودا هفت برابر شده است. مشخص نیست تولید ۲۰۰۸ در آینده ادامه پیدا کند یا متوقف شود، زیرا پژویی‌ها تحت‌تاثیر تحریم‌های آمریکا از ایران رفته‌اند. البته آن‌طور که مدیرعامل ایران خودرو وعده داده، این شرکت طی ماه‌های پیش‌رو تمام ۲۰۰۸های ثبت‌نامی را تحویل خواهد داد.
افت تولید پراید و تیبا
به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی ۱۰ ماه امسال به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان دی‌ماه امسال ۱۲ هزار و ۴۰۷ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۴/ ۴۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد.در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا دوباره از پراید عقب افتاد تا به دومین خودروی پرتیراژ داخلی تبدیل شود. این محصول ۱۱۳ هزار و ۸۴۴ دستگاه تیراژ در ۱۰ ماه امسال داشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۴/ ۲۹ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید نیز در ۱۰ ماه امسال نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۱۱۴ هزار و ۵۱۹ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۳۷ درصد کاهش پیدا کرده است.
از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی ازسوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۳۲ هزار و ۱۸ دستگاه برلیانس را طی ۱۰ ماه امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۴/ ۱۱ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است. شنیده می‌شود ادامه همکاری سایپا و برلیانس تحت‌تاثیر تحریم‌ها به مشکل خورده و این احتمال وجود دارد که این خودروساز چینی تا پایان امسال ایران را ترک کند. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز مونتاژ می‌کنند که در این بین، چانگان تیراژی ۹ هزار و ۳۱۶عددی در ۱۰ ماه امسال از خود به‌جا گذاشته است. این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۷/ ۱ درصد افزایش تیراژ را به خود می‌بیند. هنوز خبری مبنی بر ادامه یا قطع همکاری سایپا و چانگان منتشر نشده و مشخص نیست این خودروساز چینی می‌ماند یا می‌رود. دیگر محصول چینی سایپا آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ ۵ هزار و ۸۱۰ دستگاهی آن تا پایان دی‌ماه امسال حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به ۱۰ ماه سال گذشته ۲/ ۲۱ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. طبق آمار اعلامی سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط ۱۳ دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام محصول جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل امسال در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.
آمار ضعیف تندر و ساندرو
نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال۹۰ تا پایان دی‌ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه افت و‌خیزی را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی ۱۰ ماه امسال به ۴۳ هزار و ۵۹۹ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۷ درصد کاهش را به خود می‌بیند. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۹هزار و ۶۹۹دستگاهی خود تا پایان دی، با افتی ۵/ ۷۶درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. با توجه به آمار، ایران‌خودرو در دی‌ماه امسال ۶۲۸ دستگاه تندر۹۰ را به تولید رسانده است. در پارس‌خودرو نیز آمار‌ها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر۹۰ می‌دهند. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۳۳هزار و ۸۶۰دستگاه انواع تندر۹۰ و ساندرو در این شرکت طی ۱۰ماه امسال به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۷/ ۶۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر۹۰) را در ۱۰ماه امسال به ۱۶ هزار و ۳۷۳ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۱/ ۶۳درصدی این خودرو حکایت دارد. در بین دیگر محصولات، پارس‌تندر تیراژی ۸هزار و ۷۲۶ دستگاهی را طی ۱۰ ماه امسال به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید حدود ۶۰درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هفت هزار و ۷۰۶ دستگاهی تا پایان دی‌ماه، ۷۰ درصد افت تولید را تجربه کرده است.
