به گفته رئیس مرکز آمار ایران قیمت گوشت قرمز از ابتدای سال تاکنون 70 درصد افزایش یافته و قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز بیش از 80 هزار تومان رسیده و توان خرید مردم برای این کالای اساسی کاهش یافته است.
افزایش قیمت گوشت دلایلی دارد. دلیل اول اینکه واردات و ذخیرهسازی نهادههای دامی کاهش یافته و به نرخ بالاتری دست مصرفکننده میرسد که ریشه اینها نیز در بالا رفتن قیمت ارز و کاهش تولید این نهادهها در داخل کشور است.
دلیل دوم قاچاق دام است آنطور که رئیس اتحادیه دامداران ایران اعلام کرد: «سالانه یک میلیون رأس دام به کشورهای عربی قاچاق میشود، اگر هر راس دام زنده را 20 کیلوگرم گوشت خالص فرض کنیم، 200 هزار تن گوشت از کشور خارج شده است.»
دلیل سوم لاغر بودن گلههای تولیدی است که به دلیل خشکسالیهای پیاپی و کمبود علوفه مراتع رخ داده است.
اما در کنار دلایل فنی برخی دلایل مدیریتی هم برای دلیل بالا بودن قیمت گوشت مطرح میشود.
هر سال 870 هزار تن گوشت قرمز در کشور ایران تولید میشود و حدود 120 هزار تن هم نیاز به واردات است، اما در سال جاری با توجه به قاچاق دام و کاهش تولید، میزان نیاز به واردات بیشتر شده است. از سوی دیگر با بالا رفتن قیمت ارز و وجود تحریمها که نقل و انتقال مالی را سختتر کرده حساسیت واردات گوشت بیشتر شده است.
برخی مطرح میکنند، اهلیت شرکتهای واردکننده گوشت را وزارت جهاد تعیین میکند که مبنای آنها داشتن کشتارگاه و سابقه واردات است و از نظر آنها این معیارها کافی نیست.
منتقدان میگویند، این معیارها برای داشتن اهلیت یک شرکت وارد کننده کفایت نمیکند، چرا که اینها برای زمان اضطرار است و در شرایط فعلی که کشور نیاز به واردات و تنظیم بازار دارد، باید معیارهای جدیدی اعمال شود، مثلاً شرکتهایی را برای واردات گوشت انتخاب کنند که میتوانند انتقال پول انجام دهند و حمل کشتی به کشتی محموله انجام دهند.
منتقدان میگویند که شرکت پشتیبانی امور دام که واردات گوشت را انجام میدهد، با شرکتهای محدودی کار میکند، بنابراین آنها توان واردات کافی را ندارند. حتی گفته میشود دلالانی در این زمینه وجود دارد که به شرکتهای وارد کننده پیشنهاد همکاری در قبال دریافت پول میکنند.
این منتقدان با بیان اینکه حدود 500 میلیون دلار پول نفت در هند وجود دارد و هندیها مشتاق هستند که جو، ذرت، کنجاله، گوشت، برنج و روغن به کشور ما بفروشند و بانک مرکزی هم مشکلی در این زمینه ندارد، میگویند استفاده از ظرفیت همه شرکتهای فعال در این زمینه میتواند راهگشا باشد، در حالی که شرکت پشتیبانی امور دام تنها با چند شرکت کار میکند.
شرکت پشتیبانی امور دام باید از همه ظرفیتهای شرکتهایی که پیش از این در زمینه واردات گوشت فعال بودهاند و ظرفیت خوبی هم در این زمینه دارند، استفاده کند، ضمن اینکه با شفافیت کامل شرکتهایی که با آنها فعالیت میکنند، را اطلاعرسانی کنند. آنها همچنان معتقدند اینکه کدام شرکتها باید واردات گوشت انجام د هند باید باید در کمیتهای تصمیمگیری شود.
خبرنگار فارس موضوع مرتبط با شرکت پشتیبانی امور دام را با حمید ورناصری مدیرعامل این شرکت در میان گذاشت، ورناصری در پاسخ به این اظهارات،گفت: معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی مجوز واردات گوشت را به شرکتها میدهد.
وی ادامه داد: حدود 112 شرکت واردکننده گوشت وجود دارد واهلیت و شرایط واردکنندگان گوشت را معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی مشخص میکند و شرکت خاص و ویژهای هم وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام ادامه داد: حتی مجوز واردات شرکت پشتیبانی امور دام را هم معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی میدهد.
اگر تولید ما در داخل که فاصله چندانی هم با خودکفایی ندارد، انجام شود، درگیر واردات و مسائل حاشیهای نخواهیم شد. در هر دو مورد تولید گوشت و تولید علوفه ظرفیت رسیدن به خودکفایی وجود دارد.
در مورد خودکفایی گوشت، سردار نصرتالله سیف رئیس بسیج عشایر کشور، اخیر به خبرنگار فارس گفت: توان خودکفایی گوشت با استفاده از ظرفیت عشایر را داریم که در صورت اجرا کشور از واردات گوشت بینیاز خواهد شد.
دو روز پیش هم رئیس سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی از طرح خودکفایی در تولید علوفه خبر داد که به مجلس پیشنهاد داده شده است، در این طرح استفاده از چغندر علوفهای در کشت دوم برنج، استفاده از سرشاخههای نیشکر در خوزستان ، کشت خارشتر در مراتع و تولید علوفه از جلبک مطرح شده که میتواند کشور را طی 5 سال از واردات خوراک دام و طیور بینیاز کند.