چنانچه فدرال رزرو آمریکا بخواهد سیاست «توقف» خود را اجرا کند، دو شاهد در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۶ میلادی برای سنجش عملکرد اجرای احتمالی آن در دوره پاول وجود دارد. «یلن» روند ۱۲ماهه رشد نرخ بهرهای را که از اواسط سال ۲۰۱۵ کلید خورده بود، متوقف کرد؛ در نتیجه، بازارهای سهام علاوهبر ریکاوری، نوسان کمتری داشتند؛ اما تجربه ۲۰۰۶ منجر به تشدید بحران دهه پیشین شد.
یوآن چین بهترین عملکرد هفتگی خود در برابر دلار آمریکا را از سال ۲۰۰۵ میلادی به ثبت رساند. ثبت رکورد تقویت «رنمینبی» چیندر شرایطی رخ داد که مقامهای ارشد اقتصادی پکن را به مقصد واشنگتن ترک خواهند کرد تا مذاکراتی برای حل و فصل تنشهای تجاری میان دو ابرقدرت اقتصادی دنیا را پیگیری کنند. تداوم مذاکرات تجاری که چند روز گذشته سرخط اخبار اقتصادی دنیا قرار گرفته بود؛ همچنان در صدر باقی خواهد ماند. نشانههای مثبتی که از تداوم مذاکرات به بازارهای سهام منتقل میشود، بازارهایسهام جهانی را در آسیا، اروپا و والاستریت روبه بالا هل داد. والاستریت در آستانه ثبت ششمین روز متوالی با رشد ارزش قرار گرفته است و بازارهای بورس دنیا هفته مثبت ۳ درصدی را در کارنامه خود مشاهده میکنند. شاخص دلار آمریکا که بهتازگی کف سهماهه خود را لمس کرده بود، کمی بالاتر از این کف، اما نزولی معامله میشد. شاخص ۲/ ۰ درصد در برابر رقبای ارزی خود عقبنشینی کرد و به ۳۰/ ۹۵ واحد نزدیک میشد. همزمان با نزول ارز آمریکایی، اونس بار دیگر با رشد روزانه ۴/ ۰ درصدی از مرز ۱۲۹۰ دلاری عبور کرد و برای لحظاتی در نیمروز جمعه، بالاتر از ۱۲۹۵ دلار نیز معامله شد.
رکورد ۱۴ ساله یوآن در برابر دلار
همزمان با نزول شاخص دلار، یوآن چین به رکورد جدیدی دست یافت که پس از ۱۴ سال رخ میدهد. نرخ برابری یوآن به دلار در بازارارز داخلی چین ظرف هفته اخیر نزدیک به ۹/ ۱ درصد تقویت شد و به ۷۴/ ۶ رسید. دلار در برابر یورو نیز هفته نزولی را سپری کرد؛ نرخ برابری یورو به دلار ۲۰/ ۱ درصد رشد داشت و این نرخ را تا عصر دیروز به ۱۵۳/ ۱ رساند. ین ژاپن با برتری ۲۰۱۸ خود مقابل دلار قدرتمند این سال جایگاه خود را بهعنوان ذخیره امن در شرایط نااطمینانی پیرامون بازارهای جهانی مستحکم کرد. ین روز گذشته نزدیک به ۱/ ۰ درصد در برابر دلار تقویت شد و به نرخ برابری ۲۷/ ۱۰۸ رسید. دلار استرالیا بهعنوان یکی از جایگزینهای ذخایر امن نیز ۵/ ۰درصد از دلار پیشی گرفت. پوند استرلینگ نیز رشد ۲/ ۰ درصدی را با ثبت نرخ برابری ۲۷/ ۱ به انتظار بازگشایی بازارنیویورک نشست.
بازار اوراق در سراشیبی
در بازار بدهی آمریکا، نسخه اوراق ۱۰ساله خزانهداری آمریکا در سوددهی افت اندکی را تجربه کرد و به بازدهی ۷۲/ ۲ درصدی رسید؛ درحالیکه بازار بدهی بازدهی منفی داشت و بهای نفت جهانی نیز با تضعیف ۲/ ۰ درصدی از همین رویه دنبالهروی میکرد،اونس طلا به همراه ین، سیگنال آمادهباش خود را بر جذب سرمایههای سرگردان از نااطمینانی موجود در اتمسفر بازار جهانی را به سرمایهگذاران منتقل کردند.
توقف انقباض پولی در مدت معلوم؟
سخنرانی جی پاول سیگنال احتیاط فدرال رزرو را به بازارها منتقل کرد. پاول رصد صبورانه روند بازارها و آمارهای اقتصادی را بهعنوان اولویت اول سیاستگذاری عنوان کرد: «شما (سرمایهگذاران) باید از این موضوع آگاه باشید که ما در آینده صبور خواهیم بود، نظاره خواهیم کرد و شاهد وضعیت بازارها خواهیم بود». دو توقف (Pause) اخیر فدرال رزرو در سال ۲۰۰۶ میلادی، پیش از وقوع بحران مالی دهه گذشته و یکی در سال ۲۰۱۶ میلادی در دوره ریاست «جنت یلن» تجربه شده بود. بازارهای سهام از این توقف سود میبرند؛ اما سود بیش از حد یا زمان بیش از حد توقف روند انقباضی نتایج معکوسی به بار خواهد آورد که نمونه آن تکانه تشدید بحران مالی در سال ۲۰۰۶ بود.
استحکام جایگاه طلا در ذخایر امن
همانطور که از شواهد پیرامون عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی مشخص شده است، سرمایههای نگران بهدنبال جایگزین امنی برای روزهای پرتنش در بازارهای جهانی روانه شدهاند. بازار پرنوسان و نزولی والاستریت در ماه آخر سال ۲۰۱۸ میلادی بسیاری از سرمایهگذاران و صندوقهای سرمایهگذاری را به شدت نیازمند یافتن محل سرمایهگذاری برای پوشش زیان روزهای ملتهب بازار کرده است. با اینکه بازارهای جهانی سهام هفته خوبی را سپری کردهاند؛ اما شاخصهای بازار آتی والاستریت در محدوده منفی قرار گرفتهاند و نوید افت والاستریت در بازار شب جمعه را به سرمایهگذاران منتقل میکنند. بازار اوراق خزانهداری آمریکا یکی از گزینههای جایگزین محسوب میشود؛ اما این بازار نیز بازدهی ماه قبل خود را از دست داده است و جذابیت خاصی ندارد. اوراق زمانی که ارزان هستند سود بیشتری نیز خواهند داشت. در چنین حالتی خریداران با ریسک کم برای بازدهی اندک به خرید این اوراق روی میآورند. پس از آنکه رشد تقاضای اوراق زیاد شد، بهای آن افزایش مییابد و بالطبع بازدهی کمتری نصیب خریداران خواهد شد. با توجه به نزول بازدهی اوراق خزانه ۱۰ساله و ۲ساله (بهعنوان مهمترین ملاکها در این شرایط) که ظرف یک سال از ۱۰ درصد نیز تجاوز کرده است. به این ترتیب، بازار اوراق دیگر برای سرمایههای نگران مکان امنی نخواهد بود؛ بهویژه با نرخ سود اوراق ۱۰ سالهای که در۷۲/ ۲ درصد به ثبت رسیده باشد.
زمانی که یلن به مدت ۱۲ ماه روند رشد نرخ بهرهای را که از اواسط سال ۲۰۱۵ میلادی کلید خورده بود متوقف کرد، بازارهای سهام ریکاوری خوبی به نمایش گذاشتند و از شدت نوسانات دنبالهدار این بازار نیز کاسته شد. تجربه این دوره درصورتیکه اتفاق بیفتد میتواند به ۱۲ ماه توقف دوره یلن شباهت داشته باشد؛ اما زمان مشخصی برای توقف تعیین کردن، ریسکهای خود را به همراه خواهد داشت. وضعیت بازارهای آمریکا در حال حاضر، متفاوت با شرایط سال ۲۰۱۶ میلادی است و زمان توقف رشد نرخ بهره باید بهصورت مهندسیشده و با رصد موثر فدرال رزرو طرحریزی شود. در غیر این حالت، تجربه سال ۲۰۰۶ میلادی نتیجه عملکرد توقف در دوره پاول خواهد بود.
نقش مهمی که در اجرای این برنامه تاثیر بزرگی خواهد داشت، شاخص دلار آمریکا است. درحالیکه لحن فدرال رزرو با لحن چند ماه گذشتهاش فرق کرده و دیگر از انقباض طبق برنامه پیشین صحبتی به میان نمیآورد، بهای نفت خام برای نهمین روز متوالی رشد داشته است. این دو عامل، تضعیف شاخص دلار در روزهای اخیر را با وزن بیشتری به یورو متصل ساختهاند. هرچند دلار در برابر تمامی رقبای اصلی خود عقبنشینی محسوسی داشته است؛ اما یورو از اهمیت ویژهای برای آینده کوتاهمدت دلار برخوردار خواهد بود. دلار کف ۹۰ روزه خود را لمس کرده است؛ اما همچنان یک گام بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه خود در حال حرکت است. از طرف دیگر، بازارهای نوظهور نیز به تضعیف دلار واکنش نشان دادهاند. شاخص ۸ ارز مهم بازارهای نوظهور که بلومبرگ منتشر میکند، از بازگشت این شاخص به بالای سطح میانگین متحرک ۲۰۰ روزه حکایت دارد؛ بنابراین شرایط بازارهای نوظهور نیز تاثیرپذیری و تاثیرگذاری قابلتوجهی بر قدرت شاخص دلار در آینده دارد. البته با توجه به اجرای فرضی سناریوی توقف، همزمان با تضعیف شاخص دلار و تقویت ارزهای بازارهای نوظهور، این شاخص وارد مرحله جدیدی خواهد شد که چندان روی بهسوی تقویت نشان نمیدهد.