محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرد: یارانه پنهان یارانهای است که مردم آن را دریافت میکنند ولی بابت آن عددی در محاسباتشان قرار نمیگیرد. به عنوان مثال وقتی بنزین یا برق در کشور تولید میشود و در اختیار مردم قرار میگیرد قیمتگذاریاش یا بر اساس بهای تمام شده است و یا بر اساس قیمتهای منطقهای.
وی افزود: به عنوان مثال اگر بهای تمام شده هر لیتر بنزین در کشور ما ۳۰۰۰ تومان باشد و دولت آن را ۱۰۰۰ تومان بفروشد؛ بنابراین ۲۰۰۰ تومان برای هر یک لیتر بنزین یارانه داده میشود و به این میگویند یارانه پنهان. ممکن است این موضوع مطرح شود که بهای تمام شده در دولت بالاست اگر ما بهای تمام شده را پایین بیاوریم و نرم استاندارد را در نظر بگیریم قیمت خیلی از کالاها با نرم استاندارد جهانی باز هم تفاوت قیمت دارد و به این میگویند یارانه پنهان که عمدتاً هم در حوزه انرژی است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با اشاره به آسیبهای یارانه پنهان خاطرنشان کرد: یکی از آسیبهایش این است که مکانیسم تخصیص بهینه منابع را در اقتصاد از بین میبرد. زیرا قیمت، واقعی نیست و تخصیص بهینه به هم میخورد. هر جا قیمت واقعی نباشد نمیتوانید در مورد تخصیص بهینهتر تصمیم بگیرید و زمانی که تخصیص بهینه اتفاق نیفتد کارایی نظام اقتصادی از بین میرود و اثربخشی آن در اقتصاد دچار چالش میشود. این امر عملاً کارکردهای واقعی اقتصاد را از حالت خود خارج میکند.
پور ابراهیمی در ادامه خاطرنشان کرد: مثلا اگر مکانیسم نمره را از نظام آموزشی بگیریم امکان تشخیص دانشجوی خوب و بد وجود ندارد و تشویق و تنبیه هم از بین میرود. در واقع با این کار امکان رویکرد کلان تصمیمگیری، نظام نخبه پروری و نظام استفاده از حداکثر توان افراد دچار چالش میشود. رویکرد قیمت در نظام اقتصادی هم مثل نمره در نظام آموزشی است و اگر نباشد ساختار را به هم میریزد و دچار تحول میکند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: راهکار برون رفت از این وضعیت این است که تا جایی که میشود قیمتها به واقعیت نزدیک شود این امر در برخی جاها امکان پذیر نیست و آثار تورمی و مشکلات اجرایی دارد اما راهکار دیگر این است که یارانه به صورت سرانه به مردم داده شود تا مردم هم قدر آن را بدانند.