بررسی لایحه پیشنهادی سال آینده کل کشور در بخش زیرساخت‌های ریلی حاکی از آن است که عملکرد سال گذشته راهآهن 28 هزار میلیارد ریال بوده که در سال جاری به 16 هزار میلیارد ریال کاهش یافته است. همچنین دولت برای سال آینده حدود 1400 میلیارد تومان اعتبار برای این زیرمجموعه وزارت راه پیشنهاد داده است. کاهش مستمر اعتبارات شرکت‌های ذی‌ربط در اجرای زیرساخت‌های ریلی از جمله راهآهن که چند پروژه ریلی را در دست ساخت دارد، نگرانی‌هایی را در خصوص عدم تحقق برنامه‌های توسعه این بخش به وجود آورده است.
برخی کارشناسان بر این باورند با این روند، میزان توسعه سالانه خطوط ریلی به 100 کیلومتر هم نخواهد رسید که تبعات متعددی را برای اقتصادی کشور به همراه خواهد داشت. محمدرضا سبحانی کارشناس اقتصاد حمل‌ونقل با بیان اینکه دولت با مشکلات ارزی و ریالی مواجه است و به تبع این همه بودجه ها را کاهش داده است، می‌گوید: احداث هر کیلومتر خط‌آهن 120 تن ریل نیاز دارد که هزینه خرید هر تن حدود 1500 دلار است.
وی با یادآوری این که بهبهانی وزیر اسبق راه و ترابری مدعی بود می توانیم سالانه 10 هزار کیلومتر خط ریلی بسازیم اما متاسفانه توان حداکثری کشور در این زمینه 300 کیلومتر در سال است، بیان کرد: حاصلضرب 300 کیلومتر در 120 تن مقدار ریل مورد نیاز کشور را مشخص می‌کند، به عبارت دیگر 36 هزار تن ریلی برای توسعه این بخش نیاز داریم که باید آنرا از خارج وارد کنیم.
وی با بیان اینکه ریل مورد استفاده در کشور UIC 60 است، افزود: هر متر از این نوع ریل 60 کیلوگرم وزن دارد، در مقابل برای ایجاد خط آهن به تراورس بتنی، بالاست، ادوات، پیچ، فنر و صفحه زیر ریل و اتصالی و ... و همچنین جوش درز ریل نیاز داریم. برای محاسبه قیمت تراورس با در نظر داشتن این نکته که هر عدد تراورس 300 کیلوگرم و هر کیلومتری 1670 تا 1700 متر تراورس نیاز دارد از ضرب این ارقام به خوبی می توان هزینه تراورس مورد نیاز را حاسبه کرد.
سبحانی با اشاره به عقب‌افتادگی فناوری تولید ریل در کشور، گفت: در شرایطی دنیا از ریل‌های مضرب 18 متر یعنی 36 و 54 متری استفاده می کنند که هزینه احداث کمتری دارد اما در ایران همچنان از ریل های 18 متری استفاده می شود که طبیعی است بارگیری و باربندی و ریل گذاری آن گران تر تمام می شود.
وی تصریح کرد: اگر تمام این موارد را کنار هم بگذاریم این نتیجه حاصل می شود که برای سال 98 در بهترین شرایط حداکثر 100 کیلومتر می توانیم ریل گذاری کنیم آن هم در شرایطی که بودجه آن تامین شود. این در حالی است که دولت در لایحه بودجه سال آینده برای راهآهن جمهوری اسلامی ایران 13 هزار و 989 میلیارد و 516 میلیون ریال پیشنهاد داده و این رقم در بودجه امسال اعتبارات عمرانی شرکت راهآهن هزار و 582 میلیارد و 300 میلیون تومان بوده است.
کارشناس اقتصاد راه آهن با یادآوری اینکه بودجه ریلی کشور حدود 13 درصد کاهش یافته است، اظهار کرد: اصولا به غیر از بودجه مصوب مجلس یک بودجه ای با عنوان تخصیص بودجه وجود دارد که وزارت اقتصاد و دارایی به سازمان ها متناسب با درآمد سال آنها تخصیص می دهد و خیلی وقت ها هم تخصیص نمی دهد اما با این تفاسیر حتی اگر این رقم اختصاص یابد باز هم از برنامه عقب هستیم.
سبحانی با اشاره به اینکه باید بازسازی و بهسازی خطوط را مدنظر قرار گیرد، افزود: با وجود 11 هزار کیلومتر خطوط ریلی در کشور عملا اگر بنا باشد هر 10 سال 10 درصد این میزان خطوط بازسازی شود یعنی باید 1100کیلومتر بازسازی و بهسازی شود که خود این مسئله یک هزینه مضاعف تری روی دست دولت می گذارد و تمام این موارد به خوبی نشان می دهد که سال 98 سال رکود ریلی است.
وی افزود : قطعا متولیان با توجه به اینکه دولت بودجه ای به این حوزه آن طور که باید اختصاص نداده لذا تلاش می کند با گرانی بلیت مسافری و بار آن را تامین کند که ماحصل آن این می شود که این هزینه ها عملا از جیب مردم تامین می شود.
به گفته وی با گران شدن هر یک از شقوق ریلی اعم از هوایی ،ریلی و جاده ای عملا مردم به سمت گزینه ارزان تر می روند و اگر حوزه ریلی گران شود امکان سوغ مردم به سمت جاده بیشتر خواهد شد و این اتفاق با درنظر گرفتن حجم تصادفات جاده ای شرایط را بدتر می‌کند.
