گفت‌وگوی ویژه خبری (یکشنبه، 9 دی) با موضوع بودجه ۹۸ چالش‌ها و فرصت‌ها و با حضور سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی، عضو هیأت رئیسه مجلس و سیدکاظم دلخوش، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس برگزار شد.
دلخوش با اشاره به اینکه بودجه، سالانه و پیش بینی درآمد‌ها و هزینه‌ها است، گفت: تاکنون به علت وضعیت اقتصادی کشور نتوانستیم این پیش بینی را به سمت واقعیت محقق کنیم، در خوشبختانه‌ترین حالت حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد پیش بینی بودجه‌ها از جمله عمرانی و جاری، محقق می‌شد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه شرایط ما در سال آینده سخت‌تر خواهد بود، گفت: در محقق کردن درآمد‌های نفتی دچار مشکل می‌شویم صادرات روزانه یک و نیم میلیون بشکه‌ای نفت در بودجه پیش بینی شده است در حالی که به سمت صادرات ۳ میلیون بشکه در روز پیش می‌رفتیم.
وی با بیان اینکه مالیات، نفت، عوارض و فروش اموال و املاک دولت از منابع مهم درآمدی کشور است، اضافه کرد: امسال در کنار این‌ها، دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی هم پیش بینی شده است و این نشان می‌دهد دولت در شرایط مضیقه، بودجه سال آینده را تدوین کرده است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بودجه زمانی عملیاتی می‌شود که اقتصاد در آرامش باشد، گفت: پس از انقلاب اقتصاد کشور دستوری بوده و مشکلاتی داشته است، در سال‌های گذشته در بخش‌های مختلف، معافیت‌های مالیاتی زیادی داده شده است، طرح جامع مالیاتی باید به درستی اجرا و از فرار‌های مالیاتی جلوگیری شود. چرا در کشورمان باید ۳۵ تا ۴۰ درصد فرار مالیاتی داشته باشیم؟
قاضی زاده هاشمی با بیان اینکه در نوشتن بودجه‌های سنواتی مشکلات مزمنی داریم، افزود: امسال این مشکل به علت تهدید‌های خارجی، بیشتر است.
وی با اشاره به وابستگی بخشی از بودجه به نفت گفت: باید سهم صندوق توسعه ملی را به گونه‌ای افزایش می‌دادیم تا سهم در آمد‌های نفتی در هزینه‌های جاری کشور، کم شود اما این میزان وابستگی در حال افزایش است.
قاضی زاده هاشمی افزود: برخی برآورد‌ها تا ۶۶ هزار میلیارد تومان غیر واقع بینانه در سقف در آمدی پیش بینی می‌کنند و معمولاً صددرصد درآمد‌های نفتی پیش بینی شده در بودجه محقق نمی‌شود، دربودجه، ۴۰ هزار میلیارد تومان برای استقراض در قالب اوراق و مانند آن در نظر گرفته شده است.
سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور نیز با اشاره به اینکه بودجه شامل پیش بینی در آمد‌ها و منابع مالی یکساله دولت است، گفت: در شرایطی تحریمی که برای سال ۹۸ پیش رو داریم اهدافی را برای حفظ ثبات اقتصادی کشور برای صیانت از تولید و اشتغال و تامین معیشت مردم و کاهش فقر پیگیری می‌کنیم لذا مجبوریم راهکار‌هایی را اتخاذ کنیم که پیامد‌های اقتصادی و چالش‌های کشور را کاهش دهیم.
وی ادامه داد: ۲۰۸ هزار میلیارد تومان در آمد عمومی برای سال آینده پیش بینی کردیم که ۵۱ درصد کل درآمد‌های کشور را شامل می‌شود و شامل ۱۵۴ هزار میلیارد تومان مالیات و حقوق ورودی و ۵۴ هزار تومان سایر درآمد‌هاست.
خانلو افزود: ۱۱ درصد رشد درآمد مالیاتی برای سال آینده پیش بینی شده است در حالی که ظرفیت وصول درآمد مالیاتی بیشتر از این را داریم.
سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: باید راهکار‌های اصلاحی از جمله افزایش درآمد‌های پایدار و اصلاح پایه‌های مالیاتی را برای حل مشکل ناشی از محقق نشدن بخشی از درآمد‌های نفتی پیش بینی کنیم.
قاضی زاده هاشمی با اشاره به اینکه یکی از جا‌هایی که باید به صورت ساختاری به آن بپردازیم، بحث صندوق‌های بیمه است گفت: ما یک مشکل اصلی و اساسی داریم، به طوری که از یک طرف بسته خدمت خیلی وسیعی را تعریف می‌کنیم و از سوی دیگر منابعی که برای بیمه‌ها پیش بینی می‌شود کم است و آن منابع هم نیز محقق نمی‌شود، بنابراین تراز بین تولید خدمت، هزینه تولید خدمت و منابع سال‌های سال است که دارای مشکل و مسئله است.
وی تصریح کرد: سازمان بیمه سلامت به صورت سقف با دستگاه‌های طرف قرارداد برخورد کرد، این سازمان برای اولین بار منابع خود را پیش‌بینی و آن را تقسیم کرد و برای دستگاه‌ها سقف منابع پیش بینی کرد.
عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به اینکه سازمان بیمه سلامت برای اولین بار مطرح کرد که سقف منابع برای دستگاه‌ها در نظر گرفته است، گفت: این موضوع هم نیز مسئله‌های زیادی را به وجود آورد، زیرا قبلا مردم راحت مراجعه می‌کردند و پزشکان نیز به راحتی خدمت می‌دادند و سازمان بیمه‌ای این خدمات را جز ردیف‌های خود قرار می‌داد و وقتی پول نداشت پرداخت هایش به تعویق می‌افتاد به طوری که گا‌ها یکسان پرداخت‌های سازمان بیمه به تعویق می‌افتاد و مجلس و دولت با هم از یک جایی منبعی فراهم می‌کردند تا در دوره‌ای به کمک آن‌ها بیاید.
قاضی زاده هاشمی با اشاره به اینکه اگر به تمام دستگاه‌های اجرایی ورود پیدا کنیم حتما هزینه‌ها کاهش می‌یابد و انضباط مالی ایجاد می‌شود، گفت: هزینه‌های بخش سلامت اجتناب ناپذیر است، متاسفانه با عقب ماندگی در پرداخت‌ها و وصول هزینه‌های بخش سلامت مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه عمده بیمارستان‌ها و مراکز ما نزدیک یک سال است که با عقب ماندگی روبه‌رو هستند، اظهار کرد: ۵۰ درصد بودجه شرکت‌ها رشد پیدا کرده است یعنی اینکه شرکت‌های دولتی از وضع به هم ریخته اقتصادی و تورم سود کردند و سود حاصله را هزینه خود می‌کنند در حالیکه سهمی که به سمت منابع عمومی می‌آید ۵ درصد رشد داشته است.
عضو هیأت رئیسه مجلس با اشاره به ۱۰ درصد وجوه ناخالص هدفمندی یارانه‌ها افزود: همیشه قانون رعایت نشده است یک درصد مالیات بر ارزش افزوده باید برای سلسله وظایف حوزه بهداشت و درمان اختصاص پیدا کند که بالغ بر ۶ هزار میلیارد تومان می‌شود، ولی هیچ وقت بیشتر از ۳ هزار و پانصد میلیارد تومان در ردیف مربوطه گذاشته نمی‌شود.
قاضی زاده هاشمی با اشاره به ۱۰ درصد از منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها گفت: در اینجا ۱۰ هزار میلیارد تومان قانون رعایت نشده است، و این موضوع بر روی خدمت اثر می‌گذارد، هر تخت بیمارستانی باید ۲.۳ دهم پرستار داشته باشد، ولی متاسفانه کمتر از یک پرستار دارد و یا اینکه پول دارو خانه‌ها پرداخت نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه منابع هیچ وقت به درستی محقق نشده است، گفت: اگر اصلاحات ساختاری صورت بگیرد هزینه‌های آینده را کاهش می‌دهد، مطالبات تولید شده قطعی است و درآمد‌های امسال صرف هزینه‌های ایجاد شده در گذشته را پرداخت می‌کند.
عضو هیأت رئیسه مجلس با اشاره به نقش مالیات در توسعه اقتصادی خاطرنشان کرد: سهم مالیات بر سود شرکت‌ها خیلی بیشتر از سهم مالیات بر درآمد است و این مسئله باید برعکس می‌شد لذا باید معافیت‌های مالیاتی را بازبینی کنیم، معنی ندارد از کشور ما مواد پتروشیمی و فولاد خارج شود و به آن جایزه صادراتی و معافیت مالیاتی تعلق بگیرد، لذا نباید به این دسته از امور معافیت داده شود، کشاورزی را معاف از مالیات کردیم، اگر کسی در منطقه خشک با کمبود آب برنج کاشت باز هم باید معاف از مالیات باشد یا اینکه نباید باشد لذا باید موضوع مشخص شود.
سید کاظم دلخوش عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه در قانون برنامه پیش‌بینی کرده‌ایم که باید ظرف مدت ۵ سال به نقطه‌ای برسیم که بازنشستگی بالایی و پایینی به لحاظ حقوق ده درصد فاصله داشته باشند، گفت: متاسفانه در برنامه‌ریزی‌ها، ساختار را به هم می‌ریزیم، طرح تحول سلامت روزی که آمد درست چکش کاری نشد.
وی با بیان اینکه اصلاح ساختار مالیاتی به درستی دیده نشد و مغفول ماند، اظهار کرد: هر روز برای بودجه کشور هزینه می‌تراشیم و این مسئله باعث بالا رفتن هزینه‌ها می‌شود، ۲۱۰ هزار میلیارد تومان نشسته و در حرکت باید در بودجه برای حقوق و دستمزد پول بدهیم لذا، ساختار بودجه ما سنتی است و باید برای بودجه عملیاتی برنامه‌ریزی دقیق صورت بگیرد.
دلخوش با اشاره به اینکه متاسفانه الان با قاچاق خروجی روبه‌رو هستیم لذا باید کنترل‌ها به صورت دقیق از سوی دستگاه‌های نظارتی صورت گیرد، گفت: باید مصرف کننده واقعی یارانه مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه باید بر روی سیستم بانکداری کار انجام می‌شد، گفت: متاسفانه بر روی این سیستم وقت گذاشته نشده است، الان در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و تحریم‌ها تشدید یافته است، در سابق با وجود تحریم می‌توانستیم کالا‌های دسته دو و سه وارد کنیم، اما امروز دیگر این اجازه را نداریم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه تا سال گذشته می‌توانستیم در بودجه کشور ۵ درصد تعییر ایجاد کنیم گفت: امسال ما حتی یک درصد هم نیز نمی‌توانیم تغییر ایجاد کنیم لذا مجلس و دولت باید بسیج شوند و برای بودجه عملیاتی برنامه ریزی کنند.
مژگان خانلو سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه از محل منابع عمومی ۲۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان سهم اعتبارات هزینه‌ای عمومی حوزه سلامت است که نسبت به سال ۹۷، ۱۲ درصد رشد داشته است گفت: بهداشت ۲۲ درصد، درمان ۷۷ درصد و پژوهش ۱ درصد مجموع اعتبارات بهداشت را تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه منابع عمومی وزارت بهداشت ۱۳ درصد نسبت به سال ۹۸ در بخش هزینه‌ای رشد داشته است، خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی دارد، کل اعتبارات بخش بهداشت و سلامت با منابع طرح تحول سلامت و یک درصد ارزش افزوده تقریبا ۷۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان است که نسبت به ۹۷، ۱۳ درصد رشد را نشان می‌دهد، اعتبارات هزینه‌ای طرح تحول سلامت امسال ۱۱ هزار میلیارد تومان از منابع از بودجه هزینه‌ای پیش بینی شده است.
خانلو افزود: در مجموعه هزینه‌های طرح تحول سلامت باید بازنگری صورت بگیرد، باید ما به التفاوت هزینه‌ها از محل سرمایه گذاری‌ها تامین شود.
