قیمت نفت برنت این روزها به کمترین میزان خود در سال جاری میلادی یعنی به رقمی حدود 56 دلار در هر بشکه رسیده است که علت آن را می‌توان در ناامیدی از اقتصاد جهان و ترس از عرضه بیش از حد نفت در بازار جست‌وجو کرد.
*علت کاهش قیمت نفت در روزهای اخیر از دید کارشناسان
برخی از کارشناسان بین المللی انرژی معتقدند دلایل این سقوط ناگهانی بسیار را می توان در افزایش ذخایر نفت خام و افزایش مورد انتظار تولید شیل و همچنین افزایش تولید نفت جست.
ذخایر نفتی در حالی رو به افزایش است که تقاضا برای نفت به اندازه عرضه نیست، در همین رابطه فین دلین، تحلیلگر گروه پرایس فیوچرز در شیکاگو می گوید: میزان عرضه بیش از حد انتظار موجب شده است این نگرانی را به وجود می‌آورد که عرضه بیشتری داریم و تقاضا رو به کاهش است.
وی با اشاره به گزارش آژانس بین المللی انرژی تصریح می کند انتظار دارد تولید شیل آمریکا در ژانویه به 8.1 میلیون بشکه در روز برسد.
محمد الجواهری یکی دیگر از کارشناسان بین الملل انرژی معتقد است، ناآرامی بازار نفت می‌تواند به دلیل ترس از یک رکود اقتصادی جهانی باشد.
وی تصریح کرد: رکود کلی اقتصادی می‌تواند باعث کاهش تقاضای نفت در 2019 شود. این برای اوپک و متحدانش که به تازگی توافق کاهش تولید را به منظور متعادل کردن بازار امضا کرده‌اند، یک شکست است. رکود اقتصادی کار اوپک و غیر اوپک را سخت‌تر می‌کند. ثبات بازار نفت از بین رفته و تاثیر اعلام کاهش تولید نفت کاملا ناپدید شده است.
کاهش قیمت نفت در حالی با گذشت تنها 12 روز از اجلاس 175 اوپک اغاز شده است که برخی از کارشناسان بین المللی پیش بینی کرده بودند آنچه در اوپک رخ داد می تواند منجر به کاهش قیمت نفت شود و این موضوع می تواند برای کشوری همچون ایران که با تحریم مواجه است خبر خوبی نباشد.
باید گفت براساس لایحه بودجه سال 98 ایران قیمت هر بشکه نفت به میزان 54 دلار در نظرگرفته شده است که اگر فکری به حال این روند نشود، ممکن است سال 2019 شاهد کاهش بیشتر قیمت نفت نیز باشیم.
*چرا اکتبر ماه شاخص تولید نفت قرار گرفت
بانگاهی به تولید نفت بزرگترین تولید کننده نفت اوپک یعنی عربستان باید گفت صادرات نفت خام عربستان سعودی در ماه اکتبر به 7.70 میلیون بشکه در روز رسید که در 22 ماه گذشته بی سابقه بوده است. عربستان، بزرگترین تولید کننده و صادر کننده نفت اوپک ارسال محموله‌های نفتی خود را پیش از آغاز تحریم های آمریکا علیه ایران افزایش داد .
طبق گزارش‌های رسیده ، صادرات نفت عربستان در ماه اکتبر 268 هزار بشکه در روز نسبت به ماه سپتامبر افزایش داشته و به بالاترین حد از ژانویه 2017 رسیده است، یعنی زمانی که اولین توافق کاهش تولید اوپک و غیر اوپک آغاز شد .
صادرات نفت خام عربستان در سپتامبر هم نسبت به ماه اوت 219 هزار بشکه در روز افزایش یافته و به 7.43 میلیون بشکه رسیده بود.
در همین زمینه الجواهری یکی از کارشناسان بین المللی انرژی عراقی معتقد است، صادرات بالای نفت در سپتامبر و اکتبر در پاسخ به ادعای آمریکا برای صفر کردن صادرات نفت ایران بود که به نظر بازار نفت یک سقوط فوری در عرضه نفت به وجود می‌آورد. عربستان سعودی، امارات، کویت و روسیه در تابستان نفت بیشتری تولید کردند تا نبود نفت ایران را پس از اعمال تحریم‌های آمریکا جبران کنند .
وی ادامه داد: در نوامبر، یعنی ماه اجرایی شدن تحریم ها عربستان تولید نفت خود را به بالاترین حد رساند. تولید نفت خام در عربستان سعودی 377 هزار بشکه نسبت به ماه اکتبر افزایش یافت و به 11.016 میلیون بشکه در روز رسید بنا براین به نظر می‌رسد توافق اوپک در نشست 175 در خصوص مبنا قرار گرفتن تولید اکتبر بازی از پیش تعیین شده ای باشد که توسط عربستان و آمریکا آغاز شده است.
عربستان سعودی انتظار دارد، بودجه بزرگی که در روز سه‌شنبه علنی کرد اقتصاد کشور را احیا کند و با افزایش هزینه‌های دولت رشد اقتصادی را بالا ببرد.
هدف دولت افزایش هزینه ها تا 7 درصد در سال 2019 علیرغم وجود یک کسری بودجه است. سلمان پادشاه عربستان گفت که این بودجه بزرگترین بودجه در تاریخ عربستان است و هدف طراحی آن رسیدن به ثبات مالی است.
* ضرر عربستان از قیمت پایین نفت
او گفت ما قصد داریم اصلاحات اقتصادی را پیش ببریم، به نظم مالی برسیم، شفافیت را بهبود بخشیم و بخش خصوصی را قدرتمندتر کنیم.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان که مسئول برنامه «دورنمای 2030» برای اصلاح اقتصادی است، گفت: دولت به «متنوع کردن منابع درآمد و مستحکم کردن پایداری مالی از طریق تقویت درآمدهای غیرنفتی» ادامه می‌دهد.
درآمدهای غیرنفتی در سال جاری به 77 میلیارد دلار افزایش یافت و تخمین می‌زنند به 83.5 میلیارد دلار در سال 2019 برسد.
محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان گفت که سلمان پادشاه عربستان طی بودجه‌ای که تصویب شده، قول ادامه پرداخت مستمری به شهروندان را می‌دهد. این روز « روزی تاریخی» برای پادشاهی عربستان است.
الجدعان گفت پیش‌بینی می‌شود، هزینه‌های دولت 1.106 تریلیون ریال (295 میلیارد) دلار در سال آینده افزایش یابد یعنی بیشتر از 1.030 میلیون ریال سال جاری.
در بودجه عربستان 9 درصد افزایش سالانه در درآمدها تا 975 میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که بیشتر آن از فروش نفت خواهد بود. کسری بودجه هم برای سال آینده 131 میلیارد ریال برابر با 35 میلیارد دلار تخمین زده شده که از 2018 کمتر است.
عربستان سعودی در حال متنوع کردن اقتصاد خود است و این کار را با تشویق بخش خصوصی، افزایش قیمت سوخت و انرژی و وضع مالیات بر ارزش افزوده انجام می‌دهد.
وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی باعث کسری بودجه سالانه از سال 2014 تا اکنون بوده است، زمانی که کاهش قیمت انرژی درآمدهای دولت را پایین آورد.
بودجه 2019 در حالی اعلام می‌شود که قیمت نفت به پایین‌ترین حد سالانه رسیده است و دلیل آن نگرانی در مورد تقاضای نفت است.
هرچند قیمت نفت در بودجه سال آینده عربستان اعلام نشده است، اما کارشناسان معتقدند، بودجه سال آینده عربستان بر پایه نفت 80 دلاری تدوین شده است.
